5 jaar na sabotage Doel 4: van dader nog geen spoor

Op 5 augustus 2014, rond de middag, draait iemand in het niet-nucleaire gedeelte van de kernreactor Doel 4 een veiligheidsklep open. In een mum van tijd loopt 65.000 liter smeerolie weg uit de opslagtank naar een ondergronds reservoir. De stroomturbine van Doel 4 raakt oververhit en moet worden stilgelegd.

De schade aan de turbine is zo groot dat Doel 4 pas een half jaar later, in december 2014, opnieuw kan worden opgestart. De kosten voor de herstellingen lopen op tot meer dan 100 miljoen euro. Een belangrijk deel van onze stroomproductie is al die tijd onbeschikbaar.

De opengezette klep is beveiligd en enkel bedoeld om te gebruiken in geval van brand. Het is dus onwaarschijnlijk dat ze per ongeluk is geopend. Van meet af aan gaat uitbater Engie Electrabel ervan uit dat er sabotage in het spel is.

Ongezien

Gevaar voor de veiligheid was er niet, maar dat een kernreactor door een daad van sabotage stilgelegd wordt, is ongezien in ons land. Onder leiding van het federaal parket wordt een onderzoek opgestart, dat in de grootst mogelijke discretie wordt gevoerd.

In december 2014 zegt André Vandoren van het OCAD (Orgaan voor de Coördinatie en de Analyse van de Dreiging) dat uit het onderzoek blijkt dat het om een lang voorbereide criminele daad gaat. Het onderzoek volgt volgens hem de piste van terrorisme. "Indien het federaal parket zich bezighoudt met dit dossier, betekent het dat men in die richting gaat", aldus de toenmalige OCAD-topman.

Het onderzoek spitst zich toe op de werknemers die in de turbinezaal aanwezig waren op 5 augustus. Het meest logische scenario is dat een van hen, een insider, verantwoordelijk is voor de sabotage. Het gaat om een 60-tal mensen, werknemers van Electrabel zelf en onderaannemers. Iedereen wordt ondervraagd. De groep van mogelijke verdachten wordt vervolgens verkleind en ook de leugendetector wordt ingezet, maar het levert geen concrete resultaten op.

Strengere veiligheidsprocedures

Dat er geen camerabeelden zijn van het openzetten van de kraan en geen vingerafdrukken of DNA-materiaal, speelt de speurders parten. Om een nieuwe sabotage te vermijden, worden de veiligheidsprocedures verstrengd. De toegang tot de centrale wordt beter bewaakt en gemonitord. Er worden meer camera's geplaatst. Bepaalde installaties worden extra beveiligd, en in sommige zones mogen medewerkers niet meer alleen naar binnen, maar moeten ze steeds vergezeld zijn van een collega.

"Onderzoek gaat voort"

Voorlopig blijven de inspanningen van de speurders zonder resultaat. "Het onderzoek wordt nog steeds actief gevoerd, maar het gaat om een erg ingewikkeld onderzoek", zegt het federaal parket, dat niet veel kwijt wil over de zaak. 

Dat wordt ook bevestigd door Hellen Smeets, woordvoerster van Engie Electrabel. "In 2016 heeft Electrabel nog een bijkomend onderzoek gevraagd om duidelijkheid te krijgen in deze zaak die het bedrijf ernstige schade heeft berokkend", zegt ze. "Het onderzoek loopt nog. Over de huidige stand van zaken kunnen we geen uitspraken doen.