Sociaal psycholoog Alain Van Hiel over het boegeroep naar Jan Jambon: "Sociaal uitgesloten worden doet fysiek pijn"

"Uitgejouwd worden door een massa, dat komt wel binnen", legt sociaal psycholoog Alain Van Hiel uit bij Spits met David. "Uitgesloten worden en afgewezen worden doet pijn, letterlijk. Uit onderzoek blijkt dat wanneer mensen sociaal uitgesloten worden dezelfde regio's in de hersenen geactiveerd worden als bij fysieke pijn."

Maar Jambon heeft natuurlijk wel ervaring met publieke spreken en kritische vragen krijgen. "Je kan je daar inderdaad op voorbereiden en trainen. Maar hij blijft ook maar een mens natuurlijk. Maar het is ook niet de eerste keer dat het gebeurt, dus het zal effectief iets minder pijn doen dan de eerste keer. Een grote factor is ook van wie het boegeroep komt. Het komt harder binnen wanneer je uitgejouwd wordt door mensen van wie je normaliter steun krijgt. Wanneer een voetbalploeg uitgejouwd wordt door zijn eigen supporters is dat veel erger dan wanneer de supporters van de tegenpartij roepen."

"Er is heel veel onderzoek gedaan naar massapsychologie. Groepen zijn 'besmettelijk', aanstekelijk. Wanneer één iemand in een groep iets doet, gaat de massa snel volgen. Dus als één iemand boe begint te roepen, zal de zaal snel volgen."

Fixatie

Het heeft ook te maken met een verhoogde vorm van zelfbewustzijn. "Als je voor een groep of bijvoorbeeld een camera staat, ben je je ineens extreem bewust van alles wat je doet. Wanneer er één ding mis gaat, heb je het gevoel dat je hele prestatie slecht was. Je hebt het idee dat alles en iedereen op jou gefixeerd is. Terwijl, laat me eerlijk zijn, de helft van de zaal misschien ligt te slapen."

Hoe reageer je dan best in zo'n situaties? "Blijf rustig en kalm. Reageer er niet te veel op en probeer uit te leggen hoe de vork in de steel zit."