Voel jij je ook soms eenzaam? Psychologe Leslie Hodge: “Het is nooit je eigen schuld en je bent echt niet alleen”

“Eenzaamheid wil zeggen dat de relaties die je met anderen onderhoudt niet zijn zoals jij wenst", legt de psychologe uit. "Het komt vaak voor na een verandering: een relatiebreuk, een sterfgeval, een verhuis, …waardoor contacten wegvallen. Je ervaart een gemis. En dat gevoel is voor iedereen anders. De ene kan zich de koning te rijk voelen met twee goede vrienden, terwijl de andere met tien vrienden zich toch alleen waant."

Tip 1: praat erover 

Radio 2-luisteraar Lieve uit Zottegem liet ons het volgende weten: “Eenzaamheid voelt als falen. Het lijkt alsof iedereen in jouw buurt een boel vrienden heeft en jij zelf niet.”

“Mensen zijn groepsdieren", reageert Leslie. "We willen graag anderen om ons heen. En als dat niet lukt, voelt dat aan als falen. Daarom is het zo belangrijk dat je je gevoel deelt met anderen, net omdat je niet alleen bent. Bijna de helft van alle Belgen deelt die ervaring met jou. Je eenzaam voelen is niet jouw eigen schuld, het is iets dat jou overkomt. Het zijn soms net anderen die ervoor zorgen dat je geen verbinding kan aangaan. Maar je hebt wel de mogelijkheid om er iets aan te veranderen.”

Tip 2: zet je negatieve bril af

Julien uit Mol verloor zijn vrouw en voelt zich sinds dat verlies eenzaam. “Ik heb niet gekozen voor deze situatie en voel me alleen. Mijn kinderen hebben hun eigen gezin en hun vrienden. Ik wil geen vijfde wiel aan de wagen zijn en hen te zeer belasten, dus ga ik niet in op uitnodigingen."

Anneke uit Putte raakte gekwetst in een vorige relatie en dat weerhoudt haar om het opnieuw te proberen. “Ik blijf nog liever alleen dan opnieuw het risico te lopen gekwetst te worden.”

"Als je lang eenzaam bent, dan wordt je zelfbeeld negatiever en de kans op isolement groter", legt Leslie uit. "Iemand verliezen zoals Julien zijn vrouw is permanent. Dat stukje komt niet meer terug. Maar je kan in nieuwe relaties wel voor een deel terugvinden wat je aan verbinding verloren bent. En dat Anneke niet meer gekwetst wil worden, dat is begrijpelijk. Maar je mist daardoor wel de kans op zoveel mooie momenten met anderen. Niet meer eenzaam willen zijn, betekent ook je kwetsbaar durven opstellen. Het risico op een kwetsuur hoort helaas bij het leven. Maar er zijn ongetwijfeld mensen die met jou een positieve band willen hebben.”

Tip 3: vraag jezelf af wat je nodig hebt

“Je eenzaam voelen, is nooit je eigen fout. Het overkomt je. Maar het kan wel een uitnodiging zijn om naar jezelf te kijken en goed te onderzoeken wat jij echt nodig hebt. Als je dat doosje durft te openen en jezelf echt leert kennen, dan kan je actie ondernemen en de situatie waarin je zit, veranderen.”

“Vraag jezelf af hoe groot jouw behoefte aan diep sociaal contact is. Zijn enkele goede vrienden meer dan voldoende? Of heb je nood aan een groter netwerk? Daar kan je dan aan werken. Het kan ook zijn dat je bestaande vriendschappen evalueert en vaststelt dat jullie behoeften aan contact niet langer overeenkomen. In elke goede vriendschap zit een zekere wederkerigheid. Als die er niet langer is, is het misschien tijd om los te laten.”

Tip 4: durf initiatief nemen

Ook Lieve uit Puurs stuurde haar verhaal. “Ik verloor mijn man toen onze kinderen nog heel klein waren. Ik weet dus wel wat van eenzaamheid af, maar ben niet bij de pakken blijven zitten. Ik sloot me aan bij verschillende verenigingen en plande ook activiteiten in de weekends. Die waren het lastigste om in te vullen. Het is niet makkelijk om altijd zelf initiatief te nemen.”

Ingrid uit Brussel: “Ik ben na mijn scheiding naar een vereniging voor singles gestapt. Daar zijn mijn ogen opengegaan. Er waren zoveel mensen met elk hun eigen rugzakje. Door die verhalen kon ik mijn eigen situatie relativeren.”

Wout uit Keerbergen: “Ik ben nu enkele jaren single. In het begin was dat even moeilijk, maar ik heb mijn draai gevonden. Het kost me weinig moeite om er alleen op uit te trekken: naar de cinema, het theater, de markt. Via mijn werk heb ik ook nog sociale contacten en ik doe ook vrijwilligerswerk. Soms ben ik ’s avonds zelfs blij dat ik thuis alleen ben.”

De psychologe geeft ook aan de hand van deze reacties een tip: “Zelf initiatief nemen is niet voor iedereen even evident, maar het is wel belangrijk. Ga naar buiten, zoek contact, blijf niet binnen zitten. Durf in je eentje naar plaatsen te gaan waar je gelijkgestemden zou kunnen tegenkomen. Als je bijvoorbeeld graag leest, ga dan naar de bibliotheek. De mensen die je daar treft, hebben alvast één ding met jou gemeen. Je gaat zelf actie moeten ondernemen om verandering te brengen in je eigen situatie."

Tip 5: zoek professionele hulp

“Verwacht niet dat iemand anders jouw eenzaamheid kan of moet oplossen. Je moet er hard aan werken, met een open blik op jezelf. Durf uit je comfortzone te komen en te onderzoeken wat jij echt nodig hebt. Durf je daarbij ook kwetsbaar op te stellen. En als het je niet alleen lukt, klop dan aan bij professionele hulpverleners. Je moet het niet in je eentje klaren.”

Leslie schreef ook het boek: "Eenzaam tussen mensen. De weg naar een meer verbonden leven." Het verscheen bij Lannoo.