De slimme thermostaat: iets voor jou?

Boxx van Engie-Electrabel, Anna van Eni, Flix van Essent… Energieleveranciers vertellen je graag dat je met hun slimme thermostaat je leven makkelijker maakt en ook nog eens energie bespaart. Dat kan zeker, maar het gaat helaas niet op voor iedereen.

Pieter Vingerhoets van EnergyVille (het samenwerklingsverband van de KU Leuven, VITO, UHasselt en imec voor onderzoek naar duurzame energie en intelligente energiesystemen) zet enkele voor- en nadelen op een rij.

Wat kan je ervan verwachten?

Een slimme thermostaat is in de eerste plaats een handig middel om je energieverbruik te monitoren, en vooral om je comfort te verhogen.

• Ben je vaak weg van huis of heb je een onregelmatig leven? Dan vermijdt zo’n toestel dat je huis niet opwarmt als het niet nodig is. De thermostaat slaat aan op het juiste moment, zodat het thuis warm is als je aankomt.
• Vergeet je geregeld de verwarming uit te zetten? Heb je een buitenverblijf? Je kunt de temperatuur vanop afstand regelen met je smartphone of tablet. Want dat is de belangrijkste eigenschap van een slimme thermostaat: hij is ook verbonden met het internet.
• De nieuwe generatie thermostaten gaat nog een stapje verder en leert bijvoorbeeld uit jouw gedrag. Er zijn intussen ook toestellen met bewegingsdetectie of energiesturing per kamer. Sommigen houden zelfs rekening met je gps-locatie ('geofencing').

Geen verkeerde verwachtingen

Volgens je energieleverancier kan je met een slimme thermostaat 10%, 15%, tot zelfs 29% energie besparen. Neem die cijfers toch met een korreltje zout. Bij de doorsnee gebruiker zal het verschil een pak kleiner zijn.

• Door je verbruik te monitoren kan je wel degelijk minder verbruiken. Maar weet dat een slimme thermostaat op zich geen energie bespaart. Het hangt ervan af hoe je hem gebruikt.
• Een voorbeeld: Jan zet nu de verwarming pas aan als hij thuiskomt van z’n werk. Hij houdt nog een half uurtje z’n trui aan tot z’n huis opgewarmd is. Jan verhoogt z’n comfort met een slimme thermostaat: hij zet voortaan de verwarming op als hij vertrekt op z’n werk. Z’n huis is lekker warm als hij aan de voordeur komt. Maar z’n verbruik zal ook hoger liggen, want z’n verwarmingsketel begint eerder te werken

Maak de rekening

Aan de slimme thermostaat van je leverancier is niet alleen een aankoopprijs verbonden, maar er komen vaak ook maandelijkse gebruikskosten bij. Of er hangt een duurder abonnement aan vast.

• Heel wat leveranciers geven je een flinke korting op het toestel, maar vragen in ruil dat je een contract voor enkele jaren bij hen tekent. Een goeie manier om jou aan hen te binden.
• Als je opstapt voor het einde van het contract, zul je de restwaarde van het toestel moeten betalen.
• Je kunt makkelijk uitrekenen hoeveel de thermostaat je écht kost. Surf naar de website van de VREG, doe de V-test en vergelijk de jaarprijs van het abonnement-inclusief-thermostaat met de prijs van het goedkoopste abonnement van je leverancier.

Kijk ook eens elders, maar kijk uit.

Het aanbod van je leverancier is niet de enige manier om een slimme thermostaat in huis te halen. Er zijn in de handel heel wat toestellen te koop die je zelf kunt installeren.

• Intussen heeft ook zowat elke producent van verwarmingsketels zo’n slimme thermostaat in z’n gamma. Die is dan zéker compatibel met je ketel, wat bij de eerste generatie slimme thermostaten niet altijd het geval is.
• Oudere slimme thermostaten werken bijvoorbeeld vaak niet goed samen met een modulerende ketel. De thermostaat werkt dan als een schakelaar met twee standen: uit of 100% aan. Modulerende ketels hebben zuinige standen die daartussen liggen. Het gevolg: je ketel zal waarschijnlijk meer verbruiken met die slimme thermostaat.
• Dankzij het ‘open therm’-protocol in de nieuwe generatie thermostaten is dat probleem van de baan. Maar check sowieso goed of de nieuwe thermostaat compatibel is met jouw ketel. Dat is niet evident, zelfs niet altijd voor de helpdeskmedewerkers van je energieleverancier.
• Kies je toch voor een slimme thermostaat via je leverancier? Geef dan je oude thermostaat niet mee aan de installateur. Als je uiteindelijk niet tevreden bent over het nieuwe systeem hoef je alvast geen kosten te maken om terug te keren naar de oude situatie.