De uitvaartfederaties willen een wettelijk kwaliteitslabel

Beroepsfederatie fungeert noodgedwongen als ombudsdienst 

Niet iedereen is tevreden over het werk van een uitvaartondernemer. Op dit moment kan je met je klachten alleen maar terecht bij een uitvaartfederatie. Maar niet elke uitvaartondernemer is bij zo'n federatie aangesloten. Bovendien is een federatie geen wettelijke instantie waar elke uitvaartondernemer zich verplicht moet bij aansluiten. Als er klachten zijn, kan de federatie niet meer doen dan proberen om de familie en de uitvaartondernemer rond de tafel te krijgen voor een gesprek. En zelfs dat lukt niet altijd. Want bemiddelen kan alleen maar als beide partijen daartoe bereid zijn. De beslissing die daaruit voortkomt is ook nooit juridisch bindend. 

In Nederland bestaat er sinds een paar jaar een officiële ombudsdienst waar mensen terecht kunnen met klachten over hun uitvaart en hun uitvaartondernemer. Dat klinkt aantrekkelijk maar de uitvaartfederaties zien er geen meerwaarde in. 

De overheid wil niet mee 

Ook Uitvaartunie Vlaanderen, dat is de Vlaamse federatie van uitvaartondernemers, pleit voor een officieel kwaliteitslabel met wettelijke voorwaarden waar elke begrafenisondernemer aan moet voldoen. De afschaffing van de vestigingswet heeft ervoor gezorgd dat er meer uitvaartondernemers zijn maar die beslissing heeft ook een keerzijde. (Die wet is in 1958 ingevoerd om de kwaliteit van een beroep te waarborgen en om te voorkomen dat er nieuwkomers zonder de nodige kennis starten. De wet werd in 2018 afgeschaft voor uitvaartondernemers.)

Thomas Heiremans van Uitvaartunie Vlaanderen: "De drempel om met het beroep te beginnen, is weggevallen. Op zich is dat goed maar nu is er geen officiële kwaliteitscontrole meer. En dat moet anders."

De uitvaartfederaties pleiten al een aantal jaren voor een erkend label of een andere vorm van wettelijke controle. Heiremans heeft er weinig vertrouwen in dat zoiets er snel komt. "We proberen er al een paar jaar aan te trekken en te sleuren. Een label met enige impact zal alleen maar in het leven kunnen worden geroepen met steun van de overheid. Momenteel is die er niet en zijn we dus op onszelf aangewezen."

Federaties proberen de kwaliteit in het oog te houden

Op dit moment heb je als consument geen garantie dat je uitvaartondernemer kwalitatief werk levert. Al vindt Heiremans wel dat je voor meer zekerheid kiest als je voor een uitvaartondernemer gaat die bij een federatie is aangesloten. "De mensen die bij ons zijn aangesloten, zijn gemotiveerd en engageren zich om het beroep vooruit te helpen. Voor hen steek ik mijn handen in het vuur."

Er zijn natuurlijk ook uitvaartondernemers die er net bewust voor kiezen om zich niet aan te sluiten bij een federatie. Dat is hun goed recht. En die beslissing zegt in principe ook niks over de kwaliteit en de beroepsernst van de ondernemer. 

Neem zelf het heft in handen 

De federaties doen hun best om hun leden zo goed mogelijk bij te staan en om hen te helpen om het beroep zo goed mogelijk uit te oefenen. Maar dat is volgens Johan Dexters niet altijd evident. "De job van uitvaartondernemer is de laatste tien, twintig jaar zo hard veranderd. Een uitvaartondernemer is zoveel meer dan een kistenverkoper. Mensen kunnen er voor alles wat met het afscheid te maken terecht. Foto- en videomontages, sprekers bij plechtigheden, de huur van een aula… Het beroep evolueert zo snel."  

Thomas Heiremans is het met hem eens. Hij pleit er dan ook voor dat we zelf ook meer gaan nadenken over onze uitvaart. "We willen allemaal een persoonlijk afscheid. Dan moet je daarover durven na te denken. Stap eens binnen bij een uitvaartondernemer en bespreek welke mogelijkheden er zijn. Dat kan een afscheid zoveel gemakkelijker maken en dan vermijd je ook misverstanden." 

Heiremans wijst er ook op dat we als Vlaming niet te conservatief moeten zijn in de keuze van een uitvaartondernemer. "Mensen gaan bij een overlijden nog altijd naar de uitvaartondernemer van het dorp. Dat mag maar dat moet helemaal niet. Uitvaartondernemers werken tegenwoordig in een grote regio. En de angst dat er na een verre verplaatsing automatisch een hoge factuur komt, stamt gelukkig uit een heel ver verleden."