de inspecteur
Distributietarief: grote verschillen
vr 23 nov. - 7:25
Gemiddeld 41% van je energiefactuur gaat naar je netbeheerder. Je kan die niet vrij kiezen, en er zijn soms grote verschillen tussen de tarieven die de bijna 30 netbeheerders in België aanrekenen. Dat blijkt als we enkele prijzen vergelijken voor een gemiddeld jaarverbruik van 3500 KWh. Bij Imea (in Antwerpen) en Sibelgas (in Brussel) betaal je net geen 300 euro per jaar. De prijs van Inter-Energa (in Limburg en Vlaams-Brabant) en PBE (in Vlaams-Brabant) ligt nog onder de 400 euro per jaar. Iveg (in Antwerpen en de Kempen), Imewo (Oost- en West-Vlaanderen) en Iverlek (in Antwerpen en Vlaams-Brabant) rekenen meer dan 400 euro per jaar aan. Gaselwest (in West- en Oost-Vlaanderen) rekent zelfs meer dan 500 euro aan per jaar. Een groot contrast met het tarief dat verbruikers in de buurt van Andenne in Wallonië moeten neertellen: jaarlijks 228 euro.
Hoe is dat te verklaren? Voor we die vraag kunnen beantwoorden, een brokje geschiedenis. Vroeger betaalde iedereen in heel België hetzelfde tarief aan de netbeheerder. Dat eenheidstarief werd vastgelegd door het Controlecomité voor Elektriciteit en Gas. Elk van de bijna 30 Belgische netbeheerders verkochten hun stroom en brachten hem tot bij de klant tegen datzelfde tarief.
Maar op 1 juni 2003 werd de Vlaamse energiemarkt geliberaliseerd. De distributie van energie werd gescheiden van de verkoop ervan. De energieleveranciers schoten als paddenstoelen uit de grond, en de intercommunales mochten zich voortaan alleen nog bezighouden met het distributienet en alles wat daarbij komt kijken. Ze kwamen meteen ook onder de vleugels terecht van één van de twee werkmaatschappijen: Infrax en Eandis.
Europa eiste vanaf toen dat het distributietarief een weerspiegeling was van de echte kosten van de netbeheerder. Sindsdien moest elke intercommunale (of netbeheerder) zijn eigen prijs bepalen en voorleggen aan een nieuw opgericht controleorgaan: de CREG.
Elke netbeheerder moet zijn tarief voorleggen aan de CREG: de energiewaakhond van de overheid zeg maar, de onafhankelijke toezichthouder op de gas- en elektriciteitsmarkt van België. De CREG keurt een tarief van een netbeheerder goed, en dan pas mag die het aanrekenen. Het principe is dat de werkelijke kosten daarbij doorgerekend moeten worden. De tarieven gelden in de regel meteen voor 4 jaar.
Die kosten hangen onder andere af het net en de staat ervan. Als er veel onderhouds- of vernieuwingswerken moeten uitgevoerd worden, zullen die kosten doorgerekend worden. Doorslaggevend is het verschil tussen stad of platteland: in een verstedelijkte omgeving kunnen er veel meer abonnees aangesloten worden per kilometer net, en liggen de kosten dus lager. Al gaat die theorie niet altijd op, want het netwerktarief in landelijk Limburg ligt bijvoorbeeld lager dan in sommige stedelijke gebieden.
Andere kosten zijn de vergoedingen die netbeheerders betalen aan de politici in de raad van bestuur. Het aantal mandaten is op vraag van minister Van den Bossche intussen wel al een stuk teruggeschroefd. Maar dat zijn niet de grote kosten, zeggen de netbeheerders..
Ze wijzen vooral op de kosten die ze moeten maken voor hun sociale dienstplicht, de uitbetaling van isolatie- en andere premies, en vooral de groene stroomcertificaten. De voordelen voor wie fotovoltaïsche zonnepanelen installeert zijn intussen flink afgenomen, maar we zullen de gevolgen van 5 jaar zonnepanelen-boom waarschijnlijk wel nog een tijdje blijven voelen.
De distributietarieven liggen vast tot eind 2014. Vanaf 2015 moeten de netbeheerders hun tarieven niet langer voorleggen aan de CREG, maar aan de VREG – die bevoegdheid gaat dus van het federale naar het Vlaamse niveau. Wat er vanaf dan met het distributietarief zal gebeuren (stijgen of dalen – uniformer in heel Vlaanderen of niet) weet nu nog niemand.
