Een muts van... petroleum

Jazeker, er wordt nog heel wat kleding gemaakt van echte wol. Maar de kans is tegenwoordig groter dan ooit dat je trui, sjaal of muts bestaat uit acryl. Synthetische wol dus, op basis van aardolie.

Te weinig wol

“Wol is een fantastische vezel” zegt professor textielkunde Paul Kiekens van de Ugent. “Bijna een mirakel van de natuur, ontstaan door duizenden jaren evolutie. Kleding uit wol is dan ook een zegen voor wie het wil of kan betalen. Want voor een trui in kwaliteitswol betaal je soms 500 euro of meer…”

Geen spek voor ieders bek dus. Bovendien: als iedereen echte wol in z’n kleerkast wil, hebben we op deze aardbol gewoon geen plaats en geen schapen genoeg om die te maken. Niet zo onlogisch dat de industrie lang geleden al een vervangmiddel gezocht heeft.

Voor een leek ziet zo’n bol acryl er trouwens vaak hetzelfde uit als echte wol, maar acryl is wel een pak goedkoper. Dat komt vooral omdat het gemaakt wordt in India, China en andere lageloonlanden. Je garen heeft dus al een heel eind gereisd voor je ‘t op je naalden spiest, en het kreeg ook vaak een pak chemische behandelingen mee.

Echte wol: milieuvriendelijker?

De kwaliteit van natuurwol staat buiten kijf, vindt professor Kiekens. " Maar ook al is het dan wel een volledig natuurlijk product, toch is de productie van wol behoorlijk belastend voor het milieu. Het reinigen is complex, arbeidsintensief en er komen ook chemicaliën bij kijken. Bovendien liggen de grootste wolproducerende landen ook niet bepaald bij de deur: Nieuw-Zeeland, Australië en Zuid-Afrika...”

Het voordeel is dan wel dat de chemische behandelingen de levensduur van wol kunnen verlengen: ze maken de wol bijvoorbeeld kleurvaster en kunnen het risico op krimpen soms tot nihil beperken. Terwijl ook acryl soms tot 50% kan krimpen...

Weet gewoon dat alles wat je draagt een zekere impact heeft op het milieu. Nogal wat mensen breien bijvoorbeeld graag met katoen. Om die te produceren heb je per kilogram zo'n 10.000 liter water nodig.

Dure vs. goedkope acryl

De Inspecteur wou weten of dure acrylwol beter is dan de goedkope die je vindt bij heel wat prijsvechters. Hij kocht in totaal 6 bollen: Royal (9,90 euro/kg bij Zeeman), Scheepjeswol Roma (30,00 euro/kg bij Pipoos), Lisa (8,90 euro/kg bij Action), Bergère De France Barissienne (45,80 euro/kg bij een speciaalzaak), Schachenmayer original Bravo (29 euro per kilo bij Veritas) en Saskia (10 euro/kg bij Wibra).

Professor Kiekens vond het alvast vreemd dat er zo’n grote prijsverschillen zijn bij acryl. Hij ziet de verklaring alleen bij mogelijke verschillen in de herkomst (uurlonen) en de chemische behandeling. “Het is belangrijk om te weten dat er twee soorten acryl bestaan, en slechts één ervan is specifiek gemaakt voor kleding. Het komt erop aan om die te vinden in de winkel. Dat kan helaas alleen proefondervindelijk, want het verschil kan je alleen zien onder microscoop”.

De testresultaten

De Inspecteur schakelde een aantal vrijwilligers let handige handen in om het acrylgaren te beoordelen. Fervente breister Caren Meijnen testte alle bollen uit in de studio, en vond uiteindelijk de Scheepjeswol (30,00 euro/kg) de beste.

Ook de dames van naai- en breiclub De IJverige Wijven uit Gent breiden van elke bol een proeflapje. Bijna allemaal opteren ze steeds voor natuurlijke wol uit overtuiging. Maar gaandeweg wende de acryldraad en op één iemand na vonden ze de bollen uiteindelijk allemaal best fijn breien.

Maar je kan garen pas echt beoordelen als het de wasmachine eens gezien heeft aan de binnenkant. Professor Kiekens onderzocht daarom voor de Inspecteur de 6 lapjes na ene wasbeurt. Hij merkte meteen op dat vooral de goedkopere garens hun vorm verloren waren. De zachtheid was vaak ook al grotendeels verdwenen, ook weer bij die goedkopere garens – al viel dat laatste bij de bol acryl van Zeeman nog wel mee.

De professor zal wellicht nooit een fan worden van acryl. Als hij er toch de beste moet uitkiezen, opteert ook hij voor de Scheepjeswol én de Bergère De France (45,80 euro/kg) – waarschijnlijk niet toevallig de twee duurste merken uit de test.

Toch adviseert professor Kiekens om niet automatisch voor de duurste acryl te kiezen. “Dat is namelijk niet altijd een garantie op kwaliteit. Voor mij gaat er niks boven wol. Maar als je dan toch opteert voor acryl, koop dan een bol met een gemiddelde prijs”.