Verlaagd btw-tarief voor sloop-en-nieuwbouw: “Door alle onduidelijkheid hebben we 46.000 euro teveel betaald”

Gunstmaatregel

De bouwsector vreesde dat er door door de coronacrisis minder nieuwe opdrachten zouden binnenkomen. De regering voerde daarom een tijdelijke maatregel in om de sector te ondersteunen. Wanneer je vóór 31 december 2022 een gebouw afbreekt en op dezelfde plek je nieuwbouwwoning laat bouwen, betaal je in veel gevallen maar 6% btw in plaats van 21%.

“Dat is niet alleen goed voor de bouw, maar geeft ook kwetsbare groepen de kans op een kwaliteitsvolle woning. Bovendien heeft de maatregel een positieve ecologische impact”, zegt minister van Financiën Vincent Van Peteghem bij De Inspecteur op Radio 2.

Uit de boot

De wet is van kracht sinds 1 januari, maar er bestond lang onduidelijkheid over de precieze voorwaarden. Die onduidelijkheid kostte sommige mensen handenvol geld: Guy en Margaret Vandekerckhove bijvoorbeeld zetten op 15 december hun handtekening op de aankoopakte van hun nieuwbouwappartement in Roeselare. Nét te vroeg, bleek achteraf.

“We wilden vorig jaar een nieuwbouwappartement aankopen van een bouwpromotor en hadden al gehoord dat er een btw-verlaging zat aan te komen. We hebben dan ook aan de bouwfirma en de notaris om informatie gevraagd, maar niemand kon ons op voorhand zeggen of ons project in aanmerking zou komen of niet.”

Guy en Margaret ondertekenden de akte op 15 december. “Als we drie weken hadden gewacht, hadden we 6% in plaats van 21% btw betaald en waren we vandaag 46.000 euro rijker.” Ze zijn niet de enigen die zich bekocht voelen. De Inspecteur krijgt ook gelijkaardige verhalen binnen van andere luisteraars.

Ook vastgoedmakelaar Cedric Vanhenxthoven (Heylen Vastgoed) klaagt de onduidelijkheid aan: “De wet ging in op 1 januari, maar we kennen pas sinds eind februari de exacte voorwaarden. We moesten dus 2 maanden lang extreem voorzichtig te werk gaan om onaangename verrassingen voor onze klanten te vermijden. Het gaat al snel om tienduizenden euro’s verschil.”

Overgangsmaatregel: wees snel!

Minister Van Peteghem begrijpt de teleurstelling van de huiseigenaars die net uit de boot vielen. “We hebben deze wet op amper drie maanden tijd ingevoerd om snel te kunnen inspelen op de coronasituatie. De grote lijnen lagen al in november vast, de details moesten daarna nog aangevuld worden. Projecten die aan de voorwaarden voldoen, kunnen tot eind 2022 rekenen op het verlaagde tarief. Dat is goed voor de bouwsector, maar ook voor de koopkracht van de gezinnen.”

De regel geldt in principe voor nieuwe sloop-en-nieuwbouwprojecten, maar ook projecten die opgestart werden voor 1 januari 2021 kunnen in aanmerking komen.

“Als er nu facturen binnenkomen voor werken die opgestart zijn voor januari en als aan alle voorwaarden voldaan is, kun je genieten van de gunstmaatregel. Je moet dan wel ten laatste op 31 maart 2021 een verklaring indienen bij de FOD Financiën.”

Voorwaarden

Check wel eerst of je aan alle voorwaarden voldoet. “We merken dat sommige mensen denken dat elk nieuwbouwproject in aanmerking komt,” zegt minister Van Peteghem, “maar het geldt enkel voor sloop-en-nieuwbouwprojecten. Je moet dus een gebouw laten afbreken. Maar dat hoeft niet per se een huis te zijn: een loods of stelplaats komt ook in aanmerking.”

Enkel projecten met een bewoonbare oppervlakte tot 200 m² komen in aanmerking. Let goed op hoe die oppervlakte berekend wordt: gangen en toiletruimtes worden bijvoorbeeld niet meegerekend.

Wat ook belangrijk is: de nieuwbouwwoning moet je enige en eigen woning zijn. “Je mag dus niet al een andere (vakantie)woning bezitten. Je moet er achteraf ook minstens 5 jaar gedomicilieerd zijn, zoniet betaal je pro rata een deel van het bedrag terug” zegt minister Van Peteghem.

Er zijn wel uitzonderingen voor overmachtssituaties. Wanneer de bouwheer overlijdt zullen zijn erfgenamen het bedrag niet moeten terugbetalen. Dat hoeft ook niet wanneer je scheidt of niet meer wenst samen te wonen, een gegronde medische reden hebt, definitief verhuist omwille van professionele redenen of wanneer de nieuwbouwwoning verwoest wordt door bijvoorbeeld brand.

Een antwoord op je vragen

Enkele luisteraars klagen bij De Inspecteur dat ze zelfs bij de FOD Financiën niet te weten komen of hun project al dan niet in aanmerking komt. “Ik vulde het contacformulier in, maar kreeg geen antwoord op mijn vraag”, schrijft luisteraar Myriam.

Minister Van Peteghem besliste daarom om een centraal aanspreekpunt in het leven te roepen: je kunt je vraag e-mailen naar VATconstruction6pct@minfin.fed.be .

“We maken er ook werk van om de Q&A, de lijst met mogelijke vragen en antwoorden, te blijven aanvullen”, belooft de minister.