de inspecteur
Vitamines en voedingssupplementen doen soms meer kwaad dan goed
wo 20 jan. - 6:50
‘Boost je immuniteit deze winter’
De coronacrisis legt de verkopers van vitaminepillen en voedingssupplementen geen windeieren. Heel wat Belgen willen deze winter zo sterk mogelijk staan om het virus aan te kunnen.
Eén producent ziet zelfs een verkoopstijging van 74% in vergelijking met vorig jaar. “Maar laat je niet vangen door marketingpraatjes”, zegt hoofddiëtist Michaël Sels van het UZ Antwerpen.
“We zien op de dienst soms mensen wiens ochtendurine roze is van het bietensupplementen en ruikt naar sinaasappel door een overdosis vitamine C. Dat is niet gezond. Mensen slikken soms onbezonnen te grote dosissen.”
Omgekeerd effect
“Ons lichaam neemt vitamines op door middel van receptoren. Je kunt ze zien als een soort toegangspoortjes”, zegt Sels.
“Een receptor kan dienen voor verschillende vitamines. Maar als je een hoge dosis van één bepaalde vitamine inneemt, kan dat ervoor zorgen dat de receptoren moeilijker andere vitamines en mineralen gaan opnemen. Met andere woorden: een overdosis haalt de opname van vitamines uit onze voeding uit evenwicht.”
Pas dus op met hoog gedoseerde supplementen. “Sommige mensen slikken pillen in met 5 tot 10 keer het gehalte aan vitamines dat ze eigenlijk maar nodig hebben”, volgens Sels. “Mensen denken dat ze goed bezig zijn, maar als je dat elke dag herhaalt, doe je meer kwaad dan goed.”
Dag dokter
Nochtans schrijven ook heel wat dokters supplementen voor. “Ze zijn wel zinvol, maar alleen wanneer er een tekort wordt vastgesteld. En bewezen tekorten zijn er maar zelden.”, zegt Sels.
Als mensen echt tekorten hebben, gaat het volgens Sels vaak om het vitamine D: “We wonen nu eenmaal in een deel van de wereld waar de zon, die de aanmaak van vitamine D in gang zet, maandenlang weinig schijnt. Het gebeurt dus wel geregeld dat een arts daarvan een tekort vaststelt.”
“Ook foliumzuur wordt aangeraden voor vrouwen die zwanger willen worden en baby's krijgen dikwijls vitamine K voorgeschreven”, zegt Sels. “Maar de rest van de vitamines moet je op je bord zoeken.”
De supplementen die het vlotst over de toonbank gaan zijn vitamine D, vitamine C, selenium en zink. “Al die stoffen vind je in voldoende mate in een gevarieerde voeding: genoeg groenten, fruit, vlees, vis en volkoren graanproducten zijn de belangrijkste bronnen.”
Producenten: "Ze zijn wel veilig"
Be-sup, de beroepsfederatie van en voor de Belgische voedingssupplementenindustrie, laat weten dat ook zij een gezonde en evenwichtige voeding ziet als de eerste bron voor voldoende vitamines en mineralen. "Maar slechts 12% van de Belgen eet de aanbevolen 5 porties groente en fruit per dag", aldus de federatie.
"Voedingssupplementen die legaal op de markt zijn in België, zijn altijd veilig gedoseerd. De consument kan deze producten herkennen aan het notificatienummer, een nummer dat met NUT/, PL/ of AS/ begint. Het nummer is zichtbaar op de verpakking of op de officiële website van het Ministerie van Volksgezondheid. De verpakking geeft altijd duidelijk aan welke de normale dagdosis is. Zelfs een tijdelijk hogere dosis (op doktersadvies) zal slechts in uiterst zeldzame gevallen tot ongemakken leiden."
De federatie zegt ook dat 80% van de voedingssupplementen verkocht wordt in een apotheek of parafarmacie. "De consument krijgt dus steeds professioneel advies, wat voor ons een absolute prioriteit is als sectorfederatie."