"Waarom zou ik de kwaliteit van mijn grond nakijken?" 5 Vragen en antwoorden over de Grote Grondvraag

Waarom vind ik mijn grond niet terug op de website? 

Als je de reclamespots voor de Grote Grondvraag hoort, dan lijkt het alsof elke Vlaming die een grond bezit de kwaliteit kan controleren op de website van de Grote Grondvraag. Maar dat klopt niet. Op dit moment doen er nog maar 99 steden en gemeentes mee aan de Grote Grondvraag. Als je weet dat er 300 steden en gemeentes in Vlaanderen zijn, dan weet je meteen dat er voor veel gebieden nog geen informatie is. 

Volgens Jan Verheyen van de OVAM, De Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, is het een kwestie van tijd vooraleer alle steden en gemeentes meedoen aan de Grote Grondvraag. "Vandaag heeft één derde van de steden en gemeenten de gegevens van hun gronden al openbaar gemaakt. Achter de schermen zitten er ook al 160 steden en gemeenten klaar in de testomgeving van de website. Die gegevens zullen de komende weken en maanden voor iedereen beschikbaar zijn." 

Waarom loopt er nu al zo'n grote mediacampagne?

Op dit moment is de meerderheid van de gronden dus nog niet terug te vinden op de Grote Grondvraag. Toch loopt er nu al een grote mediacampagne om het platform bekend te maken. Volgens de OVAM is er geen sprake van slechte timing. Het is wel degelijk de bedoeling dat we de Grote Grondvraag nu al leren kennen. 

"Er loopt op dit moment een grote campagne omdat alle risicogronden in Vlaanderen sinds een jaar geïnventariseerd zijn. We willen die gegevens nu zo snel mogelijk beschikbaar stellen voor alle inwoners in Vlaanderen zodat iedereen kan zien hoe het met de kwaliteit van z'n grond gesteld is. Het gaat in totaal over 85.000 risicogronden die geïnventariseerd zijn. Dat is een hele grote oefening."

Het is volgens de OVAM een bewust keuze om niet alle steden en gemeenten in één keer toe te voegen. 'We kiezen ervoor om de informatie over de gronden in verschillende fases openbaar te maken. Pas als een stad of gemeente alle gegevens heeft kunnen dubbelchecken, verschijnt de informatie op de Grote Grondvraag. Bovendien moeten we er ook zeker van zijn dat ze voldoende capaciteit hebben om vragen van inwoners te beantwoorden." 

Waarom zou ik zélf de kwaliteit van mijn grond nakijken? 

Alle Vlaamse steden en gemeenten hebben de voorbije jaren de bodemkwaliteit van alle gronden in kaart gebracht. Ambtenaren moesten in archieven gaan kijken of er in het verleden geen industriële activiteiten gebeurden op de bestaande gronden. Het is op basis van die inventarisering dat er nu 85.000 gronden bestempeld zijn als risicogrond. Die moeten de komende jaren allemaal onderzocht worden en indien ook gesaneerd.

De overheid weet dus van elke grond hoe het met de kwaliteit gesteld is. Sterker nog: als je grond een risicogrond is, dan zal de overheid je zeker contacteren om de bodem verder te onderzoeken. Waarom zou je die informatie dan nog zelf gaan opzoeken? 

Volgens de OVAM doe je dat vooral om onaangename verrassingen te vermijden. "Vroeg of laat zal elke eigenaar van een risicogrond van ons een brief krijgen met een aanmaning om het bodemonderzoek op te starten. Met deze campagne willen we als overheid vooral klantvriendelijk communiceren en de informatie nu al delen." 

Ben ik verplicht om mijn grond te controleren?

Nee, je bent niet verplicht om je grond na te kijken. "Dankzij de Grote Grondvraag kan je als burger zelf gaan kijken hoe het met de kwaliteit van je grond gesteld is. Maar je bent niet verplicht om dat ook effectief te doen." 

Maar als je grond een risicogrond is dan ben je wél verplicht om die te laten onderzoeken. "Uiterlijk in 2027 moeten alle gronden onderzocht zijn. Daar kan je als burger niet onderuit. Daarom stimuleren we alle burgers en bedrijven om nu al te gaan kijken of je grond proper is of niet. Als je nu al ziet dat je grond mogelijks vervuild is, zal je niet verrast zijn als er binnen een paar jaar een verplicht bodemonderzoek volgt."

Wat als mijn grond een risicogrond is?

Het is niet omdat je grond een risicogrond is dat de bodem ook effectief vervuild is. Op de Grote Grondvraag kan je zien welke stappen je kan zetten om je grond verder te onderzoeken. 

Vroeger moest je zo'n eerste oriënterend bodemonderzoek zélf betalen. Dat is nu niet meer zo. De overheid betaalt de kosten, als je tenminste kan aantonen dat je zelf geen schuld hebt aan de vervuiling. Op de website van OVAM kan je nakijken of je recht hebt op zo'n vrijstelling.