Weg met die glazen flessen?

Zeul jij ook elk weekend met bierbakken en statiegeldflessen om de natuur te sparen? Dan zal dit je misschien wel verrassen...

Verrassing!

Vraag aan 10 Vlamingen wat het best is voor het milieu - een glazen fles met statiegeld, een blikje of een kunststofflesje – en minstens 7 van hen kiezen voor de hervulbare glazen fles. Terwijl dat vaak niet de beste optie is.

Glas op zich is oneindig recycleerbaar, maar een statiegeldfles heeft ook enkele belangrijke nadelen:

• je kan ze niet oneindig hergebruiken – omsmelten verbruikt energie
• er is veel water en schoonmaakmiddel nodig om ze te spoelen
• ze neemt meer plaats in want het glas moet een zekere dikte hebben
• ze is zwaar en weegt dus zwaarder door in transport. Bovendien moet je het leeggoed ook nog terugbrengen.
• de doppen en etiketten vormen een extra afvalstroom
• dranken in glas koelen minder snel af in de ijskast

Tel dat allemaal samen, en je komt tot de conclusie dat andere verpakkingen soms beter zijn voor het milieu. Als je tenminste goed sorteert…

Blik: vaak beter?

Wij Belgen zijn de Europese nummer één als het op recycleren aankomt. Hervulbaar glas is op zich natuurlijk niet slecht, maar door ons efficiënte sorteergedrag scoren andere verpakkingen intussen nóg beter.

Blik is een mooi voorbeeld. Het kost weliswaar veel energie om een blikje in aluminium te produceren. Aluminium is trouwens ook een dure grondstof (dat merk je aan de iets hogere prijs van blik in de winkel). Maar zo’n blikje is wel veel lichter in transport en kan tot negen keer gerecycleerd worden. Bij die recyclage wordt 95% van de productie-energie gespaard.

In ons land wordt blik intussen zo efficiënt gesorteerd, ingezameld en gerecycleerd dat het intussen een (bescheiden) milieuvoordeel heeft tegenover glas. Het is op z’n minst even goed voor de natuur als het glas niet ver getransporteerd wordt voor reiniging en hergebruik.

Wel opletten: wat geldt voor België, geldt niet automatisch voor andere landen, waar de recyclage vaak veel minder efficiënt verloopt. Op reis in het buitenland koop je dus vaak beter een flesje dan een blik.

Kunststof: vaak nóg beter?

Maar de verrassende winnaar is toch de plastic fles. Kunststof is makkelijk verwerkbaar, heel licht (dus beter te transporteren) en eenvoudig in gebruik. Producenten kunnen de verpakking afstemmen op de inhoud, en de recyclage verloopt vlot omdat er in een verpakking vaak maar één bepaalde stof gebruikt wordt.

Een fles cola bestaat bijvoorbeeld voor 100 % uit PET (op het dopje na). De gerecycleerde kunststofkorrels krijgen heel wat toepassingen: nieuwe flessen, maar ook dakgoten, tapijten en kledij (fleece).

Heel wat kunststoffen zijn gemaakt van aardolie, en worden na hun leven als fles verbrand met energierecuperatie. Je gebruikt de olie met andere woorden twee keer: eerst als verpakking en dan pas als brandstof.

Het nadeel: kunststof is niet voor alle dranken de uitgelezen verpakking. Dat geldt bijvoorbeeld voor bier en wijn, die gevoeliger zijn voor zuurstof dan frisdranken.

Los daarvan drinken consumenten ook liever geen alcohol uit een plastic verpakking. Nochtans zijn er wel pogingen: sommige Belgische supermarkten verkopen bier in petflesjes, en we kennen allemaal wel de ‘bag in box’ met wijn. Niet meteen de beste of de duurste dranken, zal je zeggen, maar dat laatste komt misschien ook omdat een plastic verpakking minder kost dan een glazen fles.

Dus: voortaan alleen nog plastic flessen?

Als we ervan uitgaan dat iedereen z’n afval perfect sorteert is kunststof beter voor het milieu dan blik, en scoort blik beter dan een glazen fles met statiegeld. Maar uiteindelijk bepaalt de producent de ideale verpakking op basis van drie factoren: de kwaliteit van het product, het milieu-aspect en de wensen van de consument.

Wees je bewust van de verschillen, maar statiegeldglas plots compleet gaan mijden gaat nu ook weer te ver. In vergelijking met de buurlanden zijn we fantastisch bezig op het vlak van sorteren en recycleren. Laat ons vooral verder doen en die Europese koppositie behouden. Ze kunnen er in het buitenland nog iets van leren…