Zo goed werkt een UV-ontsmetter tegen een virus

Luisteraar Bert vond het een revolutionair idee om corona te lijf te gaan: zijn bankkaart, smartphone en sleutels ontsmetten met UV C-licht.  Een desinfecteertoestel voor amper 50 euro! Voor die prijs kun je niet sukkelen, dacht hij.

Maar een tijdje later hoort hij van iemand (die het naar eigen zeggen kan weten) dat die UV-toestellen toch niet zo goed werken. “Wat moet ik nu geloven”, vraagt hij zich af. “Want je kunt achteraf niet zien of het virus gedood is of niet. Misschien loop ik wel het risico besmet te worden.”

Soorten UV-licht

Ultraviolet licht of UV-licht is net zoals gewoon licht afkomstig van de zon. We kunnen het alleen niet met het blote oog waarnemen.

Het zichtbare licht zien we in de kleuren van de regenboog. De “laatste” kleur die we zien is violet (denk maar aan het ezelsbruggetje “roggbiv” voor de kleuren van de regenboog). De eerstvolgende (onzichtbare) kleur na violet is ultraviolet.

Er bestaan er 3 categorieën UV-licht, weet Koen Wauters. Ze worden ingedeeld volgens hun frequentie, ofwel de lengte van hun golf..

• UV A (320-420 nanometer) vormt het overgrote deel van de UV-straling die de aarde bereikt. Deze straling veroorzaakt huidveroudering en melanomen in de huid.
• UV B (280-320 nanometer) maakt minder da anderhalf procent uit van de UV-straling die de aarde bereikt. Deze stralen zorgen ervoor dat je huid verbrandt en bruin wordt, en veroorzaakt andere vormen van huidkanker. Ze zorgt wel voor de aanmaak van Vitamine D in ons lichaam.
• UV C (100-280 nanometer) wordt volledig tegengehouden door de dampkring van de aarde. En maar goed ook. Deze stralen maken huidcellen in een mum van tijd kapot.

Desinfecteren

Net die laatste eigenschap zorgt ervoor dat UV C-licht kan gebruikt worden om oppervlakten te ontsmetten. Lees: om schadelijke levende organismen, zoals bacteriën en virussen, te doden.

De straling vernietigt meer bepaald het genetisch materiaal van levende organismen.

Die techniek wordt intussen ook op grote schaal gebruikt. In laboratoria bijvoorbeeld. Daar gebruikt men UV-licht om genetisch materiaal te vernietigen. Maar evengoed gebruiken sommige waterbedrijven ze om drinkwater te ontsmetten. En zo zijn er nog meer toepassingen.

Tegen corona?

In theorie zou UV-licht dus perfect kunnen werken tegen een virus als corona. Maar volgens Koen Wauters kijk je toch beter uit met toestellen die je in de kleinhandel vindt.

Allereerst moet de straling sterk genoeg zijn, anders heeft ze geen effect. Bovendien moet de behandeling lang genoeg duren.

En ook heel belangrijk: elk deel van het voorwerp dat je wil ontsmetten, moet ook effectief belicht worden. Het licht gaat niet door het materiaal. Delen van het voorwerp die in de schaduw blijven, worden dus niet ontsmet. Bij bijvoorbeeld mondmaskers (met plooien) of winkelkarretjes (met ronde handvaten) is dat niet evident.

Als niet aan al die voorwaarden voldaan wordt, doet zo’n toestel waarschijnlijk meer kwaad dan goed. Bij onzorgvuldig gebruik (of lage kwaliteit) geeft het een vals gevoel van bescherming.

Je kunt na een behandeling helaas niet checken of het toestel z’n werk goed gedaan heeft. En nog een nadeel: UV C-straling kan bij verkeerd gebruik je huid of ogen flink beschadigen.

Alcohol

Wil je dus op zeker spelen? En wil je bovendien sneller en goedkoper je spullen desinfecteren? Dan zijn er betere alternatieven.

• Mondmaskers wassen op minstens 60 graden bijvoorbeeld.
• Voorwerpen kan je ook ontsmetten met een spray waar voldoende alcohol in zit. 70% ethanol is daarbij het minimum. Tenzij er ook propanol in zit, dan volstaat een lager percentage ethanol.

Ook hier geldt uiteraard dat je grondig te werk moet gaan. Maar als je zelf alle zijden van je smartphone of je bankkaart nauwgezet ontsmet, ben je tenminste wel zeker dat het goed gebeurt.

Vergeet ook niet dat het coronavirus zich vooral via speekseldruppeltjes verspreidt, door te hoesten of te spreken. Het virus overleeft maar kort op oppervlakten. Covid-19 heeft met andere woorden mensen nodig om te overleven.

Na 48 uur is het virus op een oppervlakte in de meeste gevallen dood, of is het aantal virusdeeltjes zo verminderd dat de kans op besmetting heel erg klein is.