James Cooke portretteert terminaal zieken: "Ik wil de dood bespreekbaar maken, we hoeven er geen grote bocht rond te nemen"

"Het programma heet 'Leef!' met een uitroepteken erbij, en dat is heel bewust", legt James uit aan Siska Schoeters. "De mensen die ik heb ontmoet, leven heel graag, net omdat hun tijd zo beperkt is." James kwam heel dicht bij de mensen die hij volgde. Hij logeerde bij hen thuis en werd voor enkele dagen echt een deel van het gezin. "Als er geen gastenkamer was, dan bleef ik er slapen in de mobilhome van mijn schoonouders voor de deur. Ook nadat de cameraploeg vertrokken was, staken we de barbecue nog eens aan. Zo krijg je wel een echte vertrouwensband natuurlijk."

"We hoeven geen grote bocht te nemen rond de dood"

"Ik wil met het programma de dood bespreekbaar maken. Als kind werd er bij mij thuis over alles gesproken, ik heb nooit lang moeten verzwijgen dat ik op jongens viel bijvoorbeeld. Letterlijk alles was bij ons bespreekbaar aan de ontbijttafel. Daarom vind ik het zo fijn dat ik als bekende kop kan helpen om dingen bespreekbaar te maken. Ook de dood hoort daarbij, we hoeven daar geen grote bocht rond te nemen."

"Ik heb zelf ook al veel afscheid moeten nemen van mensen, en je bent dan vooral bezig met het afscheid, maar niet wat erna komt. Daarom dat de afleveringen echt portretten zijn voor de nabestaanden. Zodat ze over tien of twintig jaar alles nog eens uit de kast kunnen halen. Hoe klonk de stem van papa? Hoe stapte hij nu weer? Een soort doosje met herinneringen."

"Vaak is de dood net een verlossing"

James zag hoe niet iedereen per se bang is voor de dood. "Sommige mensen zijn natuurlijk wel bang, maar zeker niet iedereen. John, een van de geportretteerden is letterlijk met een smile op zijn gezicht gestorven. Vaak is de dood net een verlossing."

Een van de deelnemers aan het programma heeft zijn portret zelf niet meer kunnen zien. "Ik wou elk portret nog kunnen tonen voor het tv kwam, maar bij Dimitri is het niet meer gelukt. En ik voel me er nog altijd wat ongemakkelijk over eigenlijk. Hij had euthanasie gepland, maar hij is uiteindelijk vijf weken na onze laatste opnames aan een natuurlijke dood gestorven. Ik ben nog enkele uren voor zijn dood bij hem geweest en ik heb hem dan maar een paar stukjes kunnen laten horen. Hij gaf me toen wel een glimlach, dus dat stelde me toen wel een beetje gerust."

"Veel mensen grijpen terug naar hun dierbaren"

Het maken van het programma heeft James ook zelf tot inzichten gebracht. "Mocht ik zelf nog maar een korte tijd te leven hebben, dacht ik eerst dat ik zotte dingen zou doen. Naar een blauwe zee met een wit strand gaan met allemaal knappe mannen. (lacht) Maar ik heb geleerd dat veel mensen toch teruggrijpen naar hun dierbaren en vooral willen genieten van elkaar. Mijn mama zou dus overuren bij mij draaien."