Kinderpyschologe Klaar Hammenecker: "Een kind moet opgroeien tot de meest krachtige versie van zichzelf, niet de versie die de ouders voor ogen hebben"

We willen een leuke baan, hobby’s, sociale contacten, kinderen én het vooral ‘maken in het leven’. Hoe komt het toch dat zoveel ouders de combinatie van werken en opvoeden zo moeilijk vinden? “In onze huidige tijdsgeest is er toch heel veel maatschappelijke druk om het goed te doen. We leven in een hele geïndividualiseerde wereld, zeker momenteel. En dat succesvol zijn en ‘het maken’ vinden we enorm belangrijk. Alles moet ook altijd super en top zijn, er zit enorm veel druk om het in je leven op alle vlakken geweldig te doen. En dat vertaalt zich in alle domeinen maar ook in het opvoeden van je kind of kinderen”, vertelt kinderpsychologe Klaar Hammenecker.

Anja Daems vraagt zich af of de stress niet vooral bij de ouders ligt. “Na ongeveer twintig jaar in de praktijk te staan, merk ik dat het probleem zich vaak niet bij het kind situeert maar het voornamelijk een moeilijke afstemming is tussen wat het kind nodig heeft en wat de ouders op dat moment geven van opvoeding. We noemen die moeilijke afstemming in de vaktaal opvoedingsstress.”

Verschillende types van moeders 

Klaar Hammenecker geeft ook lezingen en wil herkenbaarheid creëren voor de moeders die hier naar komen luisteren. Zo werkte ze een systeem uit met categorieën. Er zijn verschillende types van moeders. “Iedereen kent wel de ‘helikoptermoeder’: dat is de moeder die boven het kind rondcirkelt en die ook al vooruit kijkt. Ze weer waar ze naartoe wil met haar kind en zal het kind ook onbewust aansturen. Daarnaast is er ook ‘de paparazza’. Dat is een hele enthousiaste, trotse mama die de sociale media voortdurend bestookt met mooi plaatjes over opvoeden en het leven. Al deze ludieke types hebben ook een keerzijde. Ik bedoel daarmee dat de helikoptermama heel betrokken is. Dat hebben we natuurlijk graag maar je kan ook té betrokken zijn. Bij een ander type mama ‘de rechercheur’, dan gaat die betrokkenheid eigenlijk controle worden”, zegt Klaar Hammenecker.

5 types van moeders

• De Helikopter

Deze mama cirkelt voortdurend boven haar kind in de overtuiging zo de beste beslissingen te kunnen nemen. Ze is ambitieus en overbezorgd en alleen tevreden met het allerbeste. Deze mama’s leggen onbewust veel druk op hun kind en vragen zich misschien niet altijd af: wil mijn kind dit zelf?

• De Recherche

Deze mama is nieuwsgierig en bezorgd. Ze wil alles weten en achtervolgt daarom haar kinderen online. Deze mama heeft een vals gevoel van veiligheid als ze controle heeft en altijd weet waar haar kinderen zijn.

• De Bakfiets

Deze mama is vredelievend, creatief en alternatief. Ze droomt van een betere wereld voor haar kind en maakt daarom zoveel mogelijk bewuste en verantwoorde levenskeuzes.

• De Tandenborstel

Deze mama wil maar één ding en dat is haar kinderen voor elke tegenslag en elk negatief gevoel behoeden. Hiervoor zal ze alle obstakels wegwerken, maar zo ontneemt ze hen ook kansen om te leren omgaan met tegenslagen en ongeluk.

• De paparazza

Deze mama deelt overenthousiast en met de nodige superlatieven de schattige en minder schattige momenten van haar kroost op sociale media. Ze maakt heel wat andere mama’s heel onzeker met die al dan niet perfecte plaatjes.

Vertrekken vanuit het kind 

Anja vraagt zich ook af hoe je je kind kan laten opgroeien tot een krachtige jongvolwassene. “De basis is voor mij dat een kind dient op te groeien tot de meest krachtige versie van zichzelf en niet de versie die de ouders voor ogen hebben. Wij weten vaak wat goed is voor ons kind maar dat is enkel omdat we zelf die weg hebben afgelegd van kind tot volwassene. Je moet eigenlijk altijd vertrekken vanuit het kind. Praten, erkenning geven. Kinderen mogen zich slecht voelen, benadeeld, boos of verdrietig. En pas dan kan je volgende stappen zetten. En opvoeden is kijken wat je kind nodig heeft. Je kan kinderen best niet in een bepaalde richting duwen, dat gebeurde vaak in vorige generaties en met de recente hoge cijfers van burn-out zijn dat niet altijd de juiste keuzes geweest. Je moet naar je kind kijken. Ik denk ook niet dat je te veel aandacht kan geven aan je kind. Maar je kan wel te veel in hun plaats doen. We ontnemen zo de verantwoordelijkheden van onze kinderen. Ze mogen eens crashen en voelen, zolang we nabij zijn."

Wil je meer hierover lezen? Kinderpsychologe Klaar Hammenecker schreef een boek hierover. Wat elk kind nodig heeft: 5 basics voor krachtig ouderschap.