Professor Ines Keygnaert: "Bijna de helft van de Belgische mannen kreeg ooit al te maken met seksueel geweld"

De mythe van het ideale slachtoffer  

Professor Ines Keygnaert doet al 15 jaar onderzoek naar seksueel geweld. Samen met haar team rondt ze nu een onderzoek af dat voor het eerst seksueel geweld bij de hele Belgische bevolking tussen 16 tot 100 jaar in kaart brengt: "Bij een slachtoffer van seksueel geweld is ons algemeen beeld: een jonge vrouw die overvallen wordt door een grote stoere man die haar vervolgens als een monster bespringt. In de realiteit gaat het er ook helemaal anders aan toe. Zo blijkt uit het onderzoek dat we nu aan het afronden zijn dat 47% van de mannen aangeven dat ze in hun leven een vorm van seksueel geweld hebben ervaren. Hieronder vallen het krijgen van ongewenste opmerkingen, betast worden en verkrachtingen. Bij vrouwen liggen deze cijfers nog hoger."

Schaamte 

"Er heerst enorm veel schaamte om te spreken over seksueel geweld" vertelt de professor. "Mannen hebben vaak nog meer schroom om te vertellen wat ze hebben meegemaakt. Een eerste moeilijke stap is om te erkennen dat ze effectief slachtoffer zijn. Daarbij worden ze vaak onderworpen aan victimblaming. Waar je als vrouw de reactie krijgt dat je het zelf hebt gezocht, krijg je als man te horen dat je je niet had mogen laten doen. Heel wat mannen zijn ervan overtuigd dat ze hadden moeten terugvechten. Nochtans kan je je reactie tijdens seksueel geweld niet bewust kiezen."

"Je hebt vier biologische reacties die kunnen optreden in een gevaarlijke situatie. Je hebt wegvluchten, terugvechten, bevriezen en meewerken. Het is je brein dat voor jou beslist hoe je reageert. Ook het zoeken van hulp wordt door deze schaamte bemoeilijkt. Slachtoffers gaan ervan uit dat ze toch niet serieus zullen genomen worden. Zeker naar de politie gaan is een heel hoge drempel. De politie heeft het imago van stoere mannen die op interventie gaan, om daar als mannelijk slachtoffer van seksueel geweld je verhaal te doen, vraagt veel moed."

Onwetendheid zorgt voor verwarring 

"Er wordt zo weinig gesproken over seksueel geweld bij mannen dat de slachtoffers het zelf soms niet goed begrijpen. Zo is het niet abnormaal dat je tijdens een verkrachting als man een erectie krijgt of tot een ejaculatie komt. Dit is puur fysieke simulatie en heeft niets met lust te maken. Toch denken heel wat mannen nadien: "Oei? Was dit dan wel seksueel geweld?" Door deze onwetendheid wordt de stap naar zorg nog minder snel gezet. De plegers van de verkrachtingen op mannen zijn voor het grootste deel ook mannen. We zien dat heel wat heteromannen geweld plegen op homomannen uit haat. Het gebeurt zeker ook dat een vrouw een man verkracht, maar dit in mindere mate."

Huiselijk- en seksueel geweld tijdens coronacrisis

"Door de coronacrisis nemen de cijfers van seksueel geweld, maar ook huiselijk geweld verder toe. Zo geeft 1/3 aan dat er tijdens de lockdown sprake is geweest van huiselijk geweld op psychisch, fysiek en/ of seksueel vlak. De weg naar hulp is tijdens een lockdown nog moeilijker waardoor de cijfers blijven stijgen. Ook de groep 70-plussers krijgt te maken met seksueel geweld. Het is duidelijk dat er geen leeftijd of gender staat op seksueel geweld, iedereen kan slachtoffer worden."

Waar kan je terecht? 

"Via de site www.seksueelgeweld.be kan je heel wat informatie terugvinden. Op de site vind je ook de chatlijn terug die volledig gratis en anoniem beschikbaar is. Deze wordt bemand door traumapsychologen die je zeker verder kunnen helpen met al je vragen. Vandaaruit kunnen verdere stappen gezet worden over wie je kan helpen en wat je kan doen. Er zijn ook zorgcentra voor slachtoffers waarbij het seksueel geweld minder dan een week tot een maand geleden plaatsvond. Hier kan je terecht voor medische, psychische en juridische hulp."