Jaak Van Assche in De Rotonde: "Water bij de wijn doen is een gouden regel"

Jaak Van Assche is van 1940, de tijd waarin er nog niet makkelijk over zaken als de liefde werd gepraat. Dat was privé. "Dat is er bij mij ingebakken. Thuis werd daar niet over gepraat. Ook niet over seksuele voorlichting. Wij wisten niets. Dat wijst zijn eigen uit, zei mijn moeder altijd. Mijn jongste broer lacht daar soms mee, met dat 'dat wijst zijn eigen uit'. 

"Ik weet dat als ik pas getrouwd was mijn broer vroeg: 'Heeft het zijn eigen nu  uitgewezen?' Ik heb toen gezegd: 'De hele nacht heeft het zich uitgewezen.'" 

"Wij zijn heel preuts opgevoed. Mijn moeder heeft nog in een katholiek pensionaat gezeten, mijn vader ook. Het bestond niet dat je daarover zou praten. Seks was de allergrootste zonde in de katholieke kerk, nietwaar. Dat was nog straffer dan doodslag, denk ik." 

"Ik weet nog altijd goed dat in de godsdienstlessen de leraar, een priester, heel dreigend zei: 'En je weet allemaal goed waarover het gaat'. En iedereen dacht: 'Waarover heeft hij het eigenlijk?. Ik heb het allemaal zelf moeten ontdekken."

"Het was in die periode ook allemaal niet zo simpel. Er was de constante angst om zwanger te geraken. Soms gebeurde het dat er ergens in de buurt één of ander meisje zwanger geraakte. Dat was dan uiteraard hét gespreksonderwerp van de buurt. De schande van de buurt." 

"Ik ben getrouwd toen ik 25 was. Was dat vroeg? Neen, niet echt. Dat was toen al een rijpe leeftijd. Ik was nog in de periode dat er moest getrouwd worden. Nu wordt dat langer uitgesteld. Een lange relatie dat werd een huwelijk. Dat hoorde zo. Ik gaf toen ook les in een katholieke school. Het was 'not done' dat ik zou gaan samenwonen met iemand van het andere geslacht. Dat was ten stelligste verboden. Ik weet nog dat de school waar ik lesgaf gekoppeld was aan een meisjesschool. Daar was een lerares stiekem getrouwd met een protestant. Die hebben ze ontslagen, gewoonweg. 10, 15 later was alles helemaal anders."

Groener gras

Jaak heeft in een interview ooit gezegd: "Ik denk dat elke man van nature polygaam is, maar dat het voor de goede gang van zaken het beter is om monogaam te zijn." 

"Met polygaam bedoel ik, als je al eens een andere mooie vrouw ziet, dan kan je je zinnen eens verzetten, bij manier van spreken. Wat trouwens al verboden is door de 10 geboden. Je mag er zelfs niet aan denken. Het gras lijkt soms gewoon groener aan de overkant, dat bedoel ik." 

"Water bij de wijn doen is een gouden regel. Mekaar door en door kennen om in balans te zijn. En verantwoordelijkheid. Dat is heeft er ook heel veel mee te maken. Je mag mensen niet in de steek laten als het erop aankomt. Echtscheidingen breken niet alleen harten, ze doen mensen pijn. En daar ben ik toch gevoelig voor. Iemand pijn doen dat zal ik toch zoveel mogelijk vermijden. Zeker niet bewust pijn doen."

Meer dan behoorlijk

Kinderen spelen uiteraard ook een rol. Maar dat heeft dan weer met verantwoordelijkheid te maken. En dat gaat verder, want na de kinderen zijn er de kleinkinderen... Dat is de gemeenschap waarin je vertoeft, waar je mee verantwoordelijk voor bent. 

Jaak heeft één zoon. Die is nu 51. "Dat ik kinderen wou, stond vast, maar door de werkomstandigheden is het bij één gebleven. Maar ik vind dat meer dan behoorlijk! Je hebt er al meer dan 'miserie' genoeg mee, bij wijze van spreken. Nu, in die tijd zeker, hoorden kinderen erbij. Dat komt vanzelf. En het zet je toch een beetje met de voeten op de grond. Als mijn zijn geboren was, was ik precies plots iemand anders geworden. Ik moet aan Boudewijn De Groot denken: 'Het is eindelijk een feit, ik weet, ik ben volwassen.'"

Herbeluister de volledige aflevering