Garantie op gratis producten

Over garantie heeft Inspecteur Decaluwé het al vaker gehad, maar vandaag behandelt hij toch wel een ietwat speciale garantie, namelijk de garantie op gratis producten. Want je hebt er misschien niets voor betaald, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat je er geen garantie op hebt!

Garantie bij koppelverkoop

Ook op producten die je gratis krijgt, heb je recht op twee jaar wettelijke garantie. Toch als je het gratis product hebt verkregen bij een koppelverkoop. Als je in de winkel op het moment van de aankoop van een bepaald product een extra gratis product krijgt, gaat het om zo'n koppelverkoop. De wettelijke garantie geldt dan voor de twee producten.

De wettelijke garantie betekent dat je binnen de twee jaar na de aankoop van een product recht hebt op een gratis herstelling of vervanging. Als zowel herstelling als vervanging niet mogelijk zijn, dan heb je recht op een terugbetaling, min de eventuele restwaarde (een waarde die het gebruik dat je al van het product hebt gehad ‘compenseert’).

Een terugbetaling is bij gratis producten uiteraard niet mogelijk. In dat geval kan de consument bij de verkoper een korting bedingen voor de gezamenlijke aankoop.

Omdat de aankoop in de meeste gevallen volledig is afgesloten, kan hij een gedeeltelijke terugbetaling vragen. Daar bestaat rechtspraak over, maar de consument moet zelf over het precieze compromis onderhandelen met de verkoper.

De vraag moet uiteraard redelijk zijn en in verhouding staan tot de (aangeduide) waarde van het defecte gratis product.

Waarom gratis?

De redenen waarom fabrikanten een gratis cadeautje geven bij de aankoop van een bepaald product zijn divers, maar maken in elk geval deel uit van de marketingstrategie. Vaak is een cadeautje dat in de ogen van de consument een grote waarde heeft, qua kostprijs voor de fabrikant niet zo duur. Bovendien kan het wel een extra ‘verleiding’ zijn om de consument te overtuigen het product in kwestie toch te kopen.

Garantie bij ‘opstuuracties’

Sommige fabrikanten geven hun klanten een gratis product bij aankoop van een ander (betalend) product, op voorwaarde dat de consument bepaalde documenten opstuurt via de post. Vaak gaat het om een hele resem documenten en voorwaarden die vervuld moeten worden (een correct ingevuld aanvraagformulier, een kopie van de aankoopfactuur of het kassaticket, de originele uitgeknipte barcode, een strikte deadline…).

Als consument zou het natuurlijk veel eenvoudiger zijn om het gratis product meteen te krijgen in de winkel. Maar dat fabrikanten hun promotieacties net niet zo organiseren heeft verschillende redenen:

• de fabrikant vermijdt misbruik door de verkoper: de verkoper kan geen overschot van geleverde gratis producten verkopen
  
• de fabrikant vermijdt misbruik door de consument: als de consument een kassabon ēn een originele streepjescode nodig heeft om een gratis product aan te vragen, is het moeilijk om de fabrikant te bedotten
  
• de fabrikant houdt zijn budget onder controle: niet alle consumenten zullen de moeite doen om het gratis product aan te vragen als de procedure omslachtig is. Of zullen de 'deadline' niet halen. De fabrikant moet dus niet aan iëdereen een gratis cadeau geven.
  
• de fabrikant wil informatie verzamelen over zijn klanten: dankzij de adresgegevens die de consument verplicht moet opgeven om het gratis product te ontvangen, kan de fabrikant zijn database aanvullen.

Op een product dat je via zo'n promotieactie krijgt, heb je geen garantie. Omdat het product niet via een verkoopovereenkomst verworven is, is er geen verkoper die je een wettelijke garantie van 2 jaar kan geven. Soms biedt de fabrikant wel een commerciële garantie aan, maar dat is niet verplicht.