Ruud Hendrickx over de nieuwe Dikke Van Dale: “Alleen al 700 beledigende woorden voor mensen, van azijnpisser tot pijpenkop”

Van aandachtshoer tot beschuitlul

In het woordenboek staan veel vieze, vuile scheldwoorden uitgelegd. Alleen al voor mensen staan er in de Van Dale ongeveer 700 beledigende woorden. Ruud Hendrickx begint bij de a: “aandachtshoer, allemanshoer, angsthaas, apekind, appelteef, appelwijf, azijnpisser, bangschijter, berliner bol, bermslet, beschuitlul…”

Maar moet dat nu echt? Ruud Hendrickx: “Uitgangspunt van een verklarend woordenboek is nu eenmaal dat je kan opzoeken wat een woord betekent. Helaas gebruiken wij honderden scheldwoorden. Als je niet weet wat zo een vuil, vies woord betekent, moet je ook dat kunnen opzoeken.”

Niemand weet nog wat ‘smuiger’ betekent

Het taalgebruik van de laatste 100 jaar moet in een woordenboek verklaard staan. Want ook oude teksten moet je kunnen lezen én begrijpen. “Nu, probleem met scheldwoorden is dat ze snel verouderen: hun betekenis verandert snel of ze raken in onbruik. Bijvoorbeeld, als je in een oude tekst leest ‘Je bent een vreselijke smuiger’ dan weet niemand wat dat betekent want het is uitgestorven. Het betekent bedrieger en is een verachtelijk scheldwoord.”

Een hele leuke: ‘pijpenkop’

“We kennen met zijn allen het woord ‘tjeef’ als beledigend woord voor een aanhanger van de katholieke partij. Vroeger werden dat pijpenkoppen genoemd, ‘zoals de pijp van een kop die je kan roken’, volgens de verklaring ‘omdat een pijpenkop er nogal dom uitziet’. Jammer genoeg weet ik niet wanneer dat woord gebruikt werd. Maar dit voorbeeld toont aan hoe belangrijk het is dat scheldwoorden erin staan.”

Het n-woord: zo gevoelig dat je het niet mag uitspreken

Bovendien is het ook van belang dat je goed bijhoudt of het nog altijd een scheldwoord is of dat een woord een scheldwoord geworden is, “zoals het n-woord”, zegt Ruud Hendrickx. “Dat woord is voor sommige mensen zo gevoelig dat je het zelfs niet meer mag uitspreken. Maar dat woord staat dus wel nog in het woordenboek, maar er staat bij: ‘Een groeiend aantal mensen vinden dit een belangrijke belediging. Gebruik het liever niet.’ Want het is potverdikke niet ok.”