Wind en zon worden toch niet duurder? Waarom betaal je ook meer voor groene stroom?

Peter Hulselmans uit Zonhoven stuurt een mail met een argwanende ondertoon naar De Inspecteur. "Ik vraag me af of de leveranciers niet profiteren van de huidige energiecrisis. De meesten verkopen ook groene stroom. Ook die facturen stijgen. Is wind dan duurder geworden? En de zon ook? Of spelen die bedrijven onder één hoedje en profiteren ze samen van de winst?" 
 

"Factuur met groene stroom wordt ook duurder"

Peter haalt er concrete cijfers bij. "Ik ben klant bij Ecopower. De leverancier verwacht een prijsstijging van 15 procent. Ik vind dat raar want mijn stroomprijs is niet afhankelijk van de dure gasprijs. Ik heb alleen elektriciteit die opgewekt wordt door windmolens en zonnepanelen." 

Een andere luisteraar maakt een gelijkaardige opmerking. "Mijn energieleverancier Lampiris beweert enkel groene stroom te leveren. Hoe kan het dan dat ik ook meer moet betalen? Ik kies bewust voor groene stroom en niet voor fossiele brandstoffen. Mijn leverancier geeft geen antwoord."  
 

Een groot meer met groene en grijze rivieren

Inspecteur Sven Pichal legt de vraag voor aan energie-expert Dirk Van Evercooren. Van Evercooren werkt voor Ode, de Organisatie voor Duurzame Energie.

"Ik wil toch eerst en vooral zeggen dat een groenestroomcontract helpt om de energieprijzen te drukken", zo begint Van Evercooren. "Mensen met een groene stroomcontract leveren een belangrijke bijdrage aan de vergroening van het energie-aanbod. Dat is ook goed om prijsstijgingen tegen te gaan."  

Maar groene stroom is geen wondermiddel in de strijd tegen hoge prijzen. Van Evercooren vertelt hoe dat komt. "Het is een kwestie van hoe de energiemarkt werkt. De prijs van groene energie staat niet los van de prijzen van de rest van de markt." 

Van Evercooren gebruikt een illustratie om het uit te leggen. "Je kan de energiemarkt zien als een groot meer waarin verschillende rivieren toekomen. Je hebt groene rivieren met energie uit windmolens, zonneparken en waterkrachtcentrales. Je hebt ook grijze rivieren met energie uit kernreactoren, aardgascentrales en er is ook nog geïmporteerde stroom uit het buitenland." 

"Al die rivieren stromen samen in dat grote meer. Alle leveranciers halen hun energie daaruit. Als er veel wind en zon is, halen leveranciers meer energie uit de groene rivieren. Als er weinig wind en zon is, halen leveranciers meer energie uit nucleaire centrales of gascentrales." 

Dure gascentrales zetten de prijs

Gascentrales zijn de laatste schakel in de rij om de energievoorraad te garanderen. "Ze worden pas ingeschakeld als er schaarste is. De prijs voor energie uit die centrales is duur. En daar betaalt elke leverancier aan mee. Want ook leveranciers voor groene stroom putten soms uit die voorraad." 

"Klanten die 100% groene stroom krijgen, zullen de prijsstijgingen minder sterk voelen", vertelt Van Evercooren. "Hoe meer de leverancier een beroep doet op energie uit wind en zon, hoe minder hij de dure prijzen uit die gascentrales moet doorrekenen. Maar het is zo dat elke leverancier (deels) opdraait voor de gevolgen van de dure gasprijzen." 
 

Je krijgt ook grijze stroom met groene stroomcontract

Met de Groenchek van de VREG kan je zelf controleren hoe groen je energiecontract is. Je ziet dan het percentage groene stroom dat je leverancier de voorbije maanden leverde.

Greenpeace heeft ook een vergelijkingswebsite voor groene stroom: mijngroenestroom.be. 

"Leveranciers kunnen niet valsspelen met het aanbod groene stroom", vertelt Van Evercooren. "De regulator staat niet toe dat leveranciers wel groene stroom verkopen maar niet leveren." Van Evercooren maakt er een belangrijke kanttekening bij. "Contracten voor groene stroom werken op jaarbasis. Je bent als klant dus zeker dat je leverancier doorheen het jaar het aandeel groene stroom opwekt of inkoopt dat jij als klant verbruikt. Dat betekent niet dat je altijd groene stroom krijgt."

Van Evercooren legt uit hoe dat komt. "Stroomvoorraden worden per kwartier verkocht. Elke leverancier put voor de levering uit de voorraden die op dat moment beschikbaar zijn. Er zijn momenten dat je grijze stroom krijg omdat er te weinig groene stroom is. Op andere momenten wordt dat gecompenseerd."
 

Profiteren leveranciers van de situatie? 

Critici vinden dat groene stroomleveranciers profiteren van de huidige situatie. Energie-expert Luc Pauwels van VRT NWS doelt daarop tijdens een live sessie. "Je hebt producenten die alleen groene stroom leveren. De prijs voor wind en zon stijgt niet. Toch rekenen ze peperdure prijzen door aan klanten. Die leveranciers maken heel veel winst op de prijzen uit wind en zon. Je zou kunnen verwachten dat ze die prijzen toch niet verhogen voor hun klanten?"

"Luc gaat daar heel kort door de bocht", zegt Van Evercooren. "Energieproducenten die een windturbinepark hebben om groene stroom op te wekken, hebben de prijzen voor windenergie al lang geleden afgeklopt. Dat moet ook. Ze verkopen die stroom op voorhand zodat ze zeker zijn van de inkomstenstroom. De prijs waaraan die wind- en zonne-energie verkocht wordt, staat dus al lang vast. En die prijs houdt geen rekening met de gestegen gasprijzen."