Gent herdenkt einde WO II met bezoek Duitse commandobunker

Bezoekers van het Citadelpark horen het in Keulen donderen als je ze de weg vraagt naar de Duitse commandobunker. Het is dan ook één van de best bewaarde geheimen van Gent. Zelfs mensen die al heel hun leven lang in de stad wonen, weten er het bestaan niet vanaf. Luk Van De Sijpe is dan ook de enige man die er de sleutels van bezit en de bunker goed kent. Hij opent de bunkerdeuren uitzonderlijk op 7 september voor gidsbeurten. De stad nam het initiatief om zo het einde van de Tweede Wereldoorlog, dan precies 75 jaar geleden, te herdenken. 

Vliegverkeer en radioactiviteit

"De bunker zit eigenljik verscholen onder een kleine houten chalet niet zo heel ver van de kiosk in het Citadelpark", vertelt Van De Sijpe terwijl hij Radio 2 Oost-Vlaanderen een rondleiding geeft. "Dat chaletje wordt nu gebruikt door de groendienst van stad Gent. Ook de bunker is stadsbezit maar heeft geen echte functie meer. Je moet door de ruimte van de groendienst en daar is dan een grote deur naar de bunker." De bunker is een stukje bijzonder erfgoed want werd in 1938 gebouwd door België. Het hele bouwwerk was pas af toen de Duitsers binnenvielen en het gebouw in handen namen. Ze gebruikten het om het vliegverkeer boven de regio te monitoren. Bij de bevrijding hebben ze het hele complex in brand gestoken, er zijn nog erg weinig sporen van die periode. De civiele bescherming ruimde het gebouw later op en gebruikte het als controlekamer om de radioactieve straling in Oost-Vlaanderen op te volgen. In de bunker zie je nog een groot bord hangen met daarop alle namen van de gemeenten die ze screenden. Ze deden dat nog tot aan de val van de muur in '89." 

De sleutelbewaarder 

"Tot 1991 heeft een conciërge voor de lege bunker gezorgd. De man was hier quasi voortdurend alleen. Toch een beetje vreemd. Daarna werd het gebouw een hele tijd niet meer gebruikt, in 1993 kwam het in handen van de stad. Ik kwam er voor de eerste keer binnen in 2008. Ik ben dan zelf met de opruimwerken begonnen. Dat was een hele klus", vertelt Van De Sijpe. Hij is de sleutelbewaarder van de commandobunker, de enige man die de weg er goed kent én die weet waar het veilig is en waar niet. De stad vroeg hem om naar aanleiding van de feestelijkheden rond 75 jaar bevrijding voor een unieke rondleiding te zorgen. 

De telefoon werkt nog

Van De Sijpe troont ons door heel wat kleine kamertjes. Grote massieve deuren moeten met veel kracht geopend en gesloten worden. "Er is dus weinig over van uit de jaren '30 door de brand na het vertrek van de Duitsers. Maar deze telefooncentrale is er wel nog één van toen. Waarschijnlijk waren de deuren gesloten toen het gebouw in brand werd gesloten en is de centrale zo gevrijwaard", vertelt Van De Sijpe. "Omdat hier boven ons stadspersoneel werkt, is er zelfs nog een Telenet-verbinding aangelegd... die werkt in principe nog altijd. De installateur die dat moest regelen, had daar anderhalf uur voor voorzien maar uiteindelijk heeft hij hier drie uur gezeten", lacht de bunkerkenner. 

Geheime gangen

Het bunkercomplex is in de loop der jaren uitgebouwd met allerlei onderdelen van de oude citadel van Gent. "Achter heel wat deuren liggen vertrekken die eigenlijk eerst niet bij de bunker hoorden. Het zijn zogenaamde kazematten. Dat zijn boogvormige bakstenen gewelven waaruit de citadel bestond. Dat is niet alles, er liggen hier ook nog heel wat ondergrondse gangen. Ook ik ken ze niet allemaal. In de Duitse periode was er ook een geheime verbinding met de Leopoldskazarne, wat verderop, maar die is niet meer teruggevonden. Het gebeurt wel dat er bij wegenwerken in de buurt stukjes van gangen opduiken", vertelt Van De Sijpe mysterieus. 

Bijzondere rondleiding

Gentenaars en andere geïnteresseerden kunnen zich inschrijven voor de rondleiding via de website www.bunkergordel.be. De rondleidingen voor 7 september lopen als een trein. De stad bekijkt in samenspraak met Van De Sijpe of er nog andere bezoekmomenten kunnen bijkomen. Er wordt een wachtlijst aangelegd. In het weekend van 6-7-8 september zijn er nog andere activiteiten om de bevrijding te vieren. Zo is er een stoet met 150 kinderen van aan de Stadshal naar het vredesmonument in het Zuidpark met een doedelzak (net zoals bij de bevrijding 75 jaar geleden), er zijn fototentoonstellingen en theatervoorstellingen en speciale gegidste wandeltochten doorheen de stad.