Martin Van Peteghem: "je even politiek gedeisd houden is het beste"

"Als je je politiek einde niet meemaakt, betekent het dat je overleden bent, en dat is nog veel slechter"

Je moet ermee leven dat een politiek mandaat eindig is, zegt Martin Van Peteghem. Toen dat einde voor hem aanbrak, in oktober 2012, was het overheersende gevoel teleurstelling. Hij ambieerde nog één ambtstermijn, zijn laatste 6 jaar als burgemeester. En hij deed dat het liefst met de toenmalige coalitiepartner Open VLD. Uiteraard neem je in de politiek risico's, en dat kan je wat incalculeren. Wat er dan nog bij komt kan wél pijn doen:

          “Je weet dat er ooit eens een eind aan komt, maar als je dat einde niet meemaakt, wil dat zeggen dat je overleden bent, en dan is het veel slechter. Wat het meeste teleurstelt en pijn doet is de manier waarop natuurlijk. Dat is erger dan het feit zelf.”

Als je weet dat je politieke loopbaan eindig is, kan je je voorbereiden op de dag dat het voorbij is. Van Peteghem deed dat niet, integendeel. Hij bouwde zijn functie in het onderwijs af tot het minimum, om voltijds burgemeester te zijn van De Pinte, met zijn 11.000 inwoners. Dat is wel een risico dat hij vroeger niet zou genomen hebben.

          “Maar ik was op dat moment 59 jaar, en in het onderwijs gold toen nog het pensioenstelsel vanaf 60 jaar. Ik moest maar een paar maanden overbruggen, en dat was te kort om mijn job als leerkracht weer op te nemen. Ik was er te lang uit geweest. Een ander voordeel van het onderwijs is dat er veel verlofstelsels zijn, en die mogelijkheden heb ik gebruikt. Want in de politiek ben je telkens maar 6 jaar veilig. Bij mij is het gebeurd op een moment dat het voor mij iets minder erg was. Anderzijds blijven de ontgoocheling en de frustratie wel”

“Ik ken het zwarte gat niet”

Van Peteghem heeft nooit een probleem gehad om zich bezig te houden na zijn politiek mandaat. Verveling kent hij niet.

          “Op de avond van de verkiezingen heb ik in het gemeentehuis gezegd aan het personeel, dat ook ontgoocheld was: ‘Morgen op hetzelfde uur ben ik er weer, en ik zal zes jaar lang in het beeld van De Pinte zijn en blijven, niet minder. Ik ging naar evenveel evenementen en eetfestijnen als voorheen. Er zijn natuurlijk zaken die wegvallen, waarvoor ik geen uitnodiging meer krijg, er zijn zaken waar je geweerd wordt. Maar overal waar ik als vrije burger heen kon, daar ben ik blijven naar toe gaan, en ik heb er ook nog veel plezier en sympathie van de mensen ondervonden ook, en dat geeft ook een troost.

Ik ben niet in de oppositie gegaan, omdat mijn zoon ook verkozen was. Twee mensen met een dichte familieband mogen niet tegelijk in de gemeenteraad zetelen. Dus ik heb beslist niet te zetelen en de kans aan Vincent te geven, ik had daar geen enkel probleem mee. Het zou trouwens niet ideaal geweest zijn, omdat we dan in oktober 2018 weer met een nieuwe kopman hadden moeten opkomen. En ik ben blij dat ik het gedaan heb. Want de mensen die hetzelfde tegengekomen zijn als ik, en die in de gemeenteraad gebleven zijn, die frustratie is toch wel groot hoor. Ik ben misschien twee à drie keer naar de gemeenteraad geweest. Je kan niet geloven hoe je je daar zit te ergeren, aan wat je hoort, waar je niets kan op zeggen, want als je iets zegt is er niemand die je gelooft. Maar soms kan je je niet houden om eens te gaan luisteren naar een bepaald onderwerp. Maar ’t is beter dat je er niet bent”

Rechtover het gemeentehuis wonen helpt dan niet echt, zegt Van Peteghem nog, want je zit er altijd op te kijken en weet bij wijze van spreken wie er achter welk raam zit, je blijft geconfronteerd worden met je verlies: “dat is inderdaad een bijkomende factor van ontgoocheling, van kwelling”.

De tijd - en kleinkinderen - helen uiteindelijk de wonden

Het duurde toch wel ruim drie jaar dat het verlies van de burgemeesterssjerp het leven van Martin Van Peteghem beheerste:

          “Dat is geen uur of zelfs geen half uur uit mijn gedachten geweest. Toen ik ’s nachts wakker was, speelde het ook in mijn hoofd. Zomaar zeggen: ‘het is gepasseerd, en we denken er niet meer aan’, dat gaat toch niet hoor. Als ik mensen zie die mij indertijd een mes in de rug staken, dan ligt dat nog altijd moeilijk. Met sommige anderen heb ik nog contact.

Het doet hem enorm deugd dat zoon Vincent nu burgemeester is in De Pinte. Veel inwoners zeggen hem ook dat het maar terecht is, en geven hem alle vertrouwen.

          "Als er één niveau is waar de politiek dicht bij de mens staat, is dat wel het gemeentelijk niveau. Zeker in een kleinere gemeente als De Pinte. Je komt niet zo veel in de media, die bepalen niet wat er gebeurt, wat in een grote stad of het land wel het geval is. En als dan zoiets gebeurt, zoals in oktober 2012, dan is het vertrouwen van de inwoners ook in dàt niveau een stuk weg. Want uiteindelijk zeggen veel mensen: “waarom moeten wij nog gaan kiezen?”. Ik schrik daar van dat dat zes jaar lang blijven leven is. Ik dacht, na zes maanden is dat gevoel van frustratie bij de mensen verdwenen, maar dat is iets wat echt – tot mijn grote verbazing is blijven leven”.

Van Peteghem kreeg van in het begin veel aanbiedingen voor vrijwilligerswerk of om andere zaken plaatselijk te doen, maar hij hield de boot altijd af. Hij wilde één à twee jaar gewoon niets doen en de kat uit de boom kijken. Intussen heeft hij de handen vol als regiovoorzitter van CD&V in de regio Gent-Meetjesland. Dat geeft hem behoorlijk wat werk, zeker rond de verkiezingen, met de lijstvorming en interne spanningen. 

Intussen heeft hij ook drie kleinkinderen, voor wie hij nu veel meer tijd heeft dan wanneer hij nog burgemeester was geweest. Want als burgemeester weet je dikwijls wel hoe je dag begint, maar nooit hoe hij eindigt: "We hebben hier in De Pinte twee maal een zwaar ongeval gehad op de E17. Dan word je opgeroepen, dat valt op jou en je moet voortdoen. Je kan niet veel plannen. En de rust en zekerheid heb ik nu wel, nu is mijn leven meer uitgevlakt."

Goede raad

Martin Van Peteghem heeft nog één raad voor andere burgemeesters, schepenen en gedeputeerden die hun job nu moesten afgeven:

          “In elk geval proberen je minstens één jaar koest houden op politiek vlak. Als je uit een positie komt waarin je veel weet en kent, is het natuurlijk vrij gemakkelijk om dan stevig oppositie te voeren. Maar dat lijkt voor de mensen vaak ook doorzichtig. Dus ik zou zeggen: probeer de zaken eerst weer wat in evenwicht te krijgen. Laat de moeilijke onderwerpen door andere mensen van je partij doen enz. Maar probeer het op die manier en kijk tevreden terug op de dingen die je hebt kunnen realiseren, en op wat je gehad hebt, want dat is ook belangrijk. “