radio2 middag in west-vlaanderen
West-Vlaams met Chris Dusauchoit: "controarie"
Radio 2 West-Vlaanderen stelt voor
vr 23 okt. - 6:21
Het Overlegcomité is weer samengekomen om nieuwe maatregelen af te kondigen. En je weet waar het kalf onder meer gebonden ligt: we hebben moeite om vooral jonge mensen te bereiken. We hebben dat geprobeerd via die zogenaamde "influencers", maar die hebben geen zin om mee te doen.
Je kunt dat interpreteren als dwarsliggen en daar hebben wij een paar tot de verbeelding sprekende West-Vlaamse woorden voor, zoals "kraafs", "keraafs" en "koentekraafs". Dat "kraafs" dat is een samentrekking van "keren" en "aafs" en dat "aafs" (een vervorming van "af") dat hoor je ook aan het begin van "averechts", zelfde betekenis: tegendraads. Pas op averechts klinkt West-Vlaams maar dat hoor je in heel Vlaanderen en zelfs in Nederland.
"Controarie"
Dan is er ook het erg Frans klinkende "controarie". Ik hoor dat vooral in de zin: "j’ is ’t ie èm nog zo controarie nie". Hij valt eigenlijk best nog wel mee. Mijn vrouw zegt dat soms publiek over mij. Een keer per vijf jaar ongeveer. Dat "controarie" hebben we natuurlijk rechtstreeks van het Franse "contraire".
Maar er is er nog eentje dat echt wel mooi is en dat is "tegentjok". En die "tjok" dat heeft niets te maken met "tjoeketjoeke" treintjes of "ju juk mien peird". Het betekende oorspronkelijk een stronk, of een boomstronk. Je bent tegenstronk, eigenlijk.
