West-Vlaams met Chris Dusauchoit: "smoetn"

Ik las in de krant deze week dat ons land weer meer ultrarijken heeft, mensen met een vermogen van bijna 27 miljoen euro. Er zijn er daar meer dan tweeduizend van in België.

Je kent ongetwijfeld een paar woorden waarmee we rijke mensen bedenken: een rijke stinker, of iemand die stinkend rijk is, klinkt West-Vlaams maar wordt overal in Vlaanderen gebruikt, maar in Brugge durven ze wel eens "rieke rotten" zeggen. Niet erg aardig om iemand met centen aan te duiden.

Wellicht het bekendst is de "rieke smoeter", de rijke "smouter" en dat is toch een beetje een vreemde uitdrukking, want "smout", ik weet niet of je dat ooit gezien of gegeten hebt, ik herinner mij dat uit mijn jeugd, dat is gewoon simpelweg gestold dierlijk vet, dat de armere mensen gebruikten als boter of beleg. Als mijn moeder pannenkoeken bakte dan smeerde ze de pan ik met een stukje smout, een stukje varkensvet. "Smoetn" betekent ook gewoon invetten: "O je in de zunne go liggn moe je goed smoetn zodoanig da je nie verschoepert." "Smoetsig" betekent vettig en dan denk je misschien aan het Duits voor vies: "schmutzig".
 
Een "smoeter" is vreemd genoeg ook een gierigaard, een vrek. Misschien word je rijk door zuinig te zijn, ik weet het niet. "De klokke smoeten" is een mooie vergeten uitdrukking voor de peter of de meter die trakteren bij de geboorte van hun mete- of petekind kind.