radio2 middag in west-vlaanderen
West-Vlaams met Chris Dusauchoit: "zwientje"
Radio 2 West-Vlaanderen stelt voor
vr 26 jun. - 6:08
Wij hebben het in West-Vlaanderen nauwelijks over bijvoorbeeld een varkensstal, wel een "zwienestol" of een "zwienekot." Weet je trouwens wat een "zwientje" is? Dat is zo’n uiterst venijnige oogzweer, die ze in andere provincies wel eens "weeroog" noemen, of een "pinkoog" of een "pisoog", er zijn ook mensen die dat een "strontje" noemen, maar bij ons dus een "zwientje", "zwiensoge" of zelfs een "zwienepuuste". In sommige West-Vlaamse streken zeggen ze ook een "tipoog" en zelfs aan "aalpuist".
Balletje bij petanque
"Zwientje" heeft nog een andere betekenis. Dat kleinste balletje dat je bij aanvang van een spelletje petanque gooit, dat heet een "but", in het Frans "cochonet", biggetje, vandaar ook alweer en enkel in onze provincie: een "zwientje".
Er zijn een pak uitdrukkingen met "zwien" of "zwiens": het bekendste is natuurlijk… "Het zwien deur de beeten jagen", feestelijk van jetje geven. Maar er is ook "bloeën lik een zwien", "’t zwien an z’n ‘anden èn" betekent winterhanden hebben. En één van de allerleukste voor iemand die o-benen heeft: "je kan gin zwien tegenhoeden".