Is het coronavaccin gratis? 10 vragen en antwoorden over de coronavaccins

1. Wie zal het eerst ingeënt worden? 

Het vaccineren in ons land gebeurt in verschillende fases. In fase 1a zullen de bewoners (150.000 personen) en het personeel (60.000 personen) van woonzorgcentra aan de beurt komen. Na de woonzorgcentra komen de andere zorginstellingen en hun vrijwilligers aan bod. Vervolgens is het aan de zorgmedewerkers van de ziekenhuizen en de eerstelijnsgezondheidszorg. Na hen komt het niet-medische personeel van de ziekenhuizen en de zorginstellingen aan de beurt.

In de fase die daarop volgt, fase 1b, zullen er vaccins beschikbaar zijn voor 65-plussers, risicopatiënten tussen de 45 en 65 jaar en mensen die een essentiële maatschappelijke en/of economische functie uitoefenen. Welke beroepen daar precies toe behoren is nog niet duidelijk.  

In fase 2 worden vervolgens andere risicopatiënten en de rest van de volwassen bevolking gevaccineerd.  

Over jongeren en kinderen is er voorlopig nog geen duidelijkheid.  

2. Is het coronavaccin gratis? 

Ja, het vaccin zal gratis zijn voor alle Belgen, en voor alle niet-Belgen die in ons land verblijven.

3. Waarom wordt vaccinatie niet verplicht? 

“Het is een bewuste keuze. De meeste vaccinatieprogramma’s zijn sterk aanbevolen in België. We merken op dat als er goed gecommuniceerd wordt, we zeer goede resultaten bekomen. Op dat vlak is België één van de beste leerlingen in Europa”, legt vaccinoloog Pierre Van Damme uit.

“We gaan dus elke leeftijdsgroep of culturele gemeenschap goed moeten informeren en sensibiliseren. Zeker als we op termijn terug een normaal leven willen leiden. Ook voor de zwakkeren in de maatschappij die soms niet de mogelijkheid hebben zich te laten vaccineren. Dat maakt deze kwestie naast een individuele ook een maatschappelijke keuze.”

5. Hoelang zal het duren voor iedereen gevaccineeerd is? 

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke kan nog niet precies zeggen hoelang het zal duren voor de Belgische bevolking gevaccineerd zal zijn tegen het coronavirus.

Daarvoor is de hele operatie te ingewikkeld en is de overheid vooral afhankelijk van verschillende producenten. “Ik vrees dat we er een heel jaar mee bezig zullen zijn, maar ik durf er geen precieze datum op plakken”, zegt hij in Het Journaal. 

6. Zullen we een attest of bewijs krijgen als we gevaccineerd zijn? 

“Via Vaccinet zullen we registreren wie gevaccineerd is”, zegt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke. “Die registratie verschijnt vervolgens automatisch op de website mijngezondheid.be. Vlamingen vinden daar een bewijs dat ze gevaccineerd zijn, maar dat is voor jezelf. Of we hier ook een attest van kunnen maken, mocht het ooit gevraagd worden bij bv. een verplaatsing naar het buitenland, moeten we nog bekijken. Ik denk dat dit in orde moet komen.” 

Lees verder onder de foto.

7. Zullen mensen die gevaccineerd zijn zich nog aan de coronamaatregelen moeten houden? 

Als we starten met vaccineren, zullen we een aantal maanden een situatie krijgen waarbij een deel van de inwoners van ons land ingeënt is en een ander deel niet. Maar dat betekent volgens infectiologe Erika Vlieghe niet dat we ons niet meer aan de coronamaatregelen moeten houden. “Veel mensen hebben de indruk dat ze van alles zullen mogen als ze gevaccineerd zijn. Zo werkt het natuurlijk niet", zegt Vlieghe. "Samen uit, samen thuis. Je vaccineert eerst de mensen die ernstig ziek kunnen worden en dan breid je dat stapje per stapje uit naar de rest van de bevolking. We moeten ons allemaal aan de maatregelen blijven houden tot we voldoende immuniteit bereikt hebben als maatschappij.”

Volgens Vlieghe wordt 2021 “een overgangsjaar." En die overgangsperiode zal niet makkelijk zijn, erkent ze. Daarom zal er goede communicatie en motivatie nodig zijn vanuit de overheid. Maar ze wijst er wel op dat we het eindpunt steeds dichter zullen zien komen. "Dat perspectief moet het belangrijkste zijn."

8. Zijn er gevolgen voor mensen die zich niet laten vaccineren? Kan je hen de toegang tot een evenement verbieden, bijvoorbeeld? 

“Als je vanuit de overheid zegt dat het niet verplicht is om je te laten vaccineren, dan moet je erkennen dat mensen een vrijheid hebben om te kiezen”, zegt vaccinoloog Pierre Van Damme.  

“Er zijn nu al crèches in Wallonië die zeggen: ‘een kind komt hier niet binnen als het niet volledig ingeënt is’. In bepaalde situaties wordt het systeem van indirecte verplichting dus al toegepast. Als ze dat in crèches doen, zal de wettelijkheid ervan wel nagekeken zijn. We zullen dus moeten zien of dit straks ook van toepassing is op bv. massabijeenkomsten of andere specifieke situaties.” 

Of het ook juridisch mogelijk is, kan minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A) nog niet bevestigen. “Het is een vraag die in de eerste plaats van de organisatoren moet komen. Maar zo ver zijn we nog lang niet.” 

9. Word je gevaccineerd als je al besmet bent geweest met corona? 

Er zijn enkele gevallen bekend van mensen die na een besmetting met het coronavirus opnieuw besmet zijn geraakt. Het Amerikaanse CDC (Centers for Disease Control and Prevention) is alvast van mening dat het zinvol is om ook mensen die al Covid-19 gehad hebben te vaccineren. “Er is nog niet veel geweten over de natuurlijke immuniteit bij Covid-19", zegt het CDC. “Het is ook niet duidelijk hoe lang iemand beschermd is na een infectie. Uit de eerste studies blijkt dat dat niet erg lang is, maar er is meer onderzoek nodig.”

10. Zullen we kunnen kiezen met welk vaccin we worden gevaccineerd?

“Goede vraag”, zegt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, “maar ik ga nog geen antwoord geven. De taskforce zal dat nog bespreken, want dat hangt onder meer af van wanneer welke vaccins aankomen.” 

Vaccinoloog Pierre Van Damme: “We gaan bekijken welke vaccins er op welk moment beschikbaar zijn om de prioritaire groepen te vaccineren, en zo schuiven we telkens op in functie van wat er aankomt aan vaccins, en wie er eventueel wordt gevaccineerd.” 

“Als al die vaccins soortgelijke werkzaamheidscijfers zouden hebben – rond de 90% – dan is dat schitterend en dan doet het er niet toe of je voor oudere leeftijdsgroepen of voor jongere leeftijdsgroepen dit of dat vaccin gebruikt. Maar zouden we verschillen zien in functie van bv. de leeftijd, dan kunnen we daarmee rekening houden in de distributie. ‘Dit vaccin past beter bij de oudere mensen, dit vaccin past beter bij de jongere mensen’, enzovoort.” 

Volgens medisch filosoof Ignaas Devisch is het normaal dat we het best werkende vaccin willen. “Maar de doelmatigheid ligt in elkaars buurt. We spreken hier over vaccins met een doeltreffendheid van 90-95%. Niemand zal dus een ‘slecht’ vaccin krijgen. Wat er is, is geruststellend. Maar dat wil niet zeggen dat, als we de keuze hebben, we geen rekening met de doelgroep zullen houden.” 

Nog vragen? Surf zeker naar VRT NWS!