De nieuwe privacy-wet: consument krijgt meer rechten

Het recht om vergeten te worden

• Je kan aan een bedrijf of organisatie vragen om oude gegevens te laten wissen, om welke reden dan ook. 

• Je hebt het recht van inzage: je kan aan een bedrijf gewoon vragen welke persoonsgegevens ze over jou bewaren. Het bedrijf is verplicht om die informatie prijs te geven. 

• Een bedrijf mag enkel vragen wat het nodig heeft. Een app kan niet zomaar je leeftijd vragen, als daar geen goede reden voor is. De NMBS kan wél jouw locatie opvragen zodat ze je het dichtsbijzijnde station kunnen tonen en je op die manier een betere dienstverlening kunnen bieden. Maar de NMBS zal je rijksregisternummer niet mogen vragen, want dat heeft niks met die dienstverlening te maken. 

Jouw toestemming is belangrijker dan ooit

Een bedrijf mag enkel jouw gegevens gebruiken als jij daar akkoord mee gaat. 

• Het moet duidelijk zijn waarvoor je je toestemming geeft. En alles moet helder geformuleerd zijn. 
• Vakjes met 'ja, ik ga akkoord', mogen niet automatisch aangevinkt zijn. 
• Je mag niet uitgesloten worden als je je toestemming niet geeft. 
• Het moet eenvoudig zijn om je toestemming opnieuw in te trekken. 

Een bedrijf of organisatie mag je gegevens enkel voor een beperkte duur bijhouden. 
 

Betere beveiliging

Een bedrijf moet ervoor zorgen dat je gegevens veilig bewaard worden. Als er een datalek is, dan moeten ze je daar onmiddellijk van op de hoogte brengen. Beschermen ze je gegevens niet voldoende, dan kunnen ze daar zware boetes voor krijgen. 
De privacy-instellingen op een website staan automatisch aangevinkt op het zo weinig mogelijk delen van gegevens. 
 

Controle

Om ervoor te zorgen dat bedrijven en organisaties de nieuwe wet écht zullen toepassen, komt er controle van de Privacycommissie. Die wordt hervormd tot de 'gegevensbeschermingsautoriteit'. Je kan bij de commissie dan terecht als een bedrijf toch moeilijk doet. 

Akkoord of niet akkoord?

Je zal ondertussen ook al gemerkt hebben dat bedrijven en organisaties je hierover op dit moment mails sturen. Mails waarin ze hun privacyregels duiden, duidelijk omschrijven wat ze met je persoonlijke gegevens doen én waarin ze je akkoord vragen over deze regels. Maar klik ik meteen op 'akkoord' of sta ik er toch maar best even bij stil?

Professor Informaticarecht Patrick Van Eecke raadt aan niet zomaar op 'Ja' of op 'akkoord' te klikken. "Bedrijven worden nu verplicht ons op een duidelijke en toegankelijke manier te informeren over wat ze met onze data doen. Ik denk dat we als consument dit moment moeten aangrijpen! Lees dus zeker die mails even na, overweeg of je dit echt wil en maak dan een bewuste keuze. Je krijgt de stuurknuppel nu eens in handen, dus gebruik hem ook. Ik zie hier niet enkel een taak voor het bedrijf, maar ook voor de eindgebruiker."

Van Eecke wijst er ook op dat we het vaak niet erg vinden dat het bedrijf waarmee we een relatie hebben onze gegevens gebruikt, maar daar blijft het niet bij. Data zijn ontzettend belangrijk voor bedrijven en die wordt soms ook doorverkocht of aan andere bedrijven gegeven. Daar hebben we vaker wél een probleem mee. Maak dus ook op dat vlak een bewuste keuze!