Je (klein)kind fotograferen tijdens een schoolvoorstelling, mag dat?

Maar ook Hans maakt het onlangs mee. Net voor de opvoering van het schooltoneel van z’n kleindochter vertelde de directrice dat alle camera’s opgeborgen moesten worden. Sommige ouders hadden namelijk aangegeven dat ze op de privacy van hun kinderen gesteld zijn. Dus mocht Hans de show van z’n kleindochter niet vastleggen op de gevoelige plaat. Weg souvenir aan een mooie dag! De juf doet hier dus effectief haar job correct.

Verregaand

Volgens Nele Desmet, juriste bij Tzitemzo (de nieuwe naam van de Kinderrechtenwinkel) gaat dat toch wat ver. “In het algemeen is het inderdaad zo dat je de toestemming nodig hebt om een herkenbare foto, filmpje of tekening te maken van iemand. Dat geldt zowel voor het maken van de afbeelding als voor het gebruik ervan.” De toestemming voor het gebruik van foto's moet specifiek zijn. Wanneer een school bijvoorbeeld toestemming vraagt voor een foto in het schoolkrantje, mag diezelfde foto niet zomaar opnieuw gepubliceerd worden op de website.

“Als het over minderjarigen gaat heeft men de toestemming nodig van hun wettelijke vertegenwoordigers (ouders of voogd). Wanneer de kinderen bekwaam zijn (vanaf 12 jaar) heeft men daarnaast ook de toestemming nodig van de minderjarige zelf.” Dat is de reden waarom een school, speelpleinwerking of jeugdbeweging tegenwoordig toestemming vraagt om beelden te maken en om ze te gebruiken.

Beetje te voortvarend

“De directrice maakt zich wellicht wat te veel zorgen” denkt Nele Desmet. “Want wanneer de beelden niet gemaakt worden door de school, dienst of vereniging zelf, is die er ook niet voor verantwoordelijk. “ De verantwoordelijkheid ligt dan bij degene die de foto neemt – opa Hans in bovenstaand geval. “Het lijkt ons verregaand (en zeker niet wettelijk verplicht) dat de school derden zou verbieden om foto's te nemen tijdens activiteiten die openstaan voor het publiek” zegt Nele Desmet.

Recht op privacy

Het ‘recht op afbeelding’ zegt dat iedereen die gefotografeerd wordt, daar toestemming voor moet geven aan de fotograaf. “Die toestemming hoeft in principe niet schriftelijk te zijn”, zegt Nele Desmet. “Wanneer iemand bijvoorbeeld poseert voor een foto mag men aannemen dat hij toestemming geeft voor het maken van de foto.” Er wordt wel aangenomen dat (groot)ouders sowieso de toestemming hebben om hun eigen (klein)kinderen te fotograferen.

Maar als er naast die eigen kinderen ook nog vriendjes herkenbaar op de foto staan, dan moet de fotograaf in principe de toestemming vragen aan hen of hun ouders. Dat moet zelfs als de foto nergens gepubliceerd wordt en als hij thuis op de kast komt te staan. De fotograaf moet in theorie zowel toestemming vragen voor het maken van de foto als voor het gebruik ervan.

Nog uitzonderingen

• Iedereen heeft uiteraard het recht om beelden te maken en te gebruiken voor uitsluitend private of voor huishoudelijke doeleinden (bijvoorbeeld op een familiefeest of van een weekendje weg met vrienden).
• Wanneer je in dat kader foto's maakt en verspreidt onder een duidelijk benoembare groep personen is geen toestemming nodig. De foto's mogen wel niet zomaar verspreid worden buiten die groep.
• Neem je een foto van je kinderen op het strand of een andere openbare plaats? Zit dan niet in met andere mensen die eventueel herkenbaar op de foto staan. Je hoeft hun toestemming niet te vragen. In het openbaar gaat men er namelijk van uit dat je de stilzwijgende toestemming hebt van toevallige aanwezigen of een menigte om hen te fotograferen.
• Pas wel op: als iemand bezwaar maakt omdat je hem fotografeert, moet je daar wel rekening mee houden.