Caroline van Gastel maakt docu over vrouwen op de vlucht: "Wij kunnen ons niet voorstellen wat ze meemaken, ze worden mishandeld en verkracht"

"Sister's House is een noodopvang opgericht door het burgerplatform BXL Refugees. Er is eigenlijk geen enkele voorziening voor jonge, dikwijls, minderjarige vrouwen, omdat ze geen statuut hebben in België. Er bestaat geen veilige voorziening om een nacht te overnachten, of zelfs maar een douche te nemen. Ze zijn op doorreis, afgewezen door andere Europese landen, en willen, als laatste sprankeltje hoop, in Engeland geraken", legt Caroline uit in 'De Madammen.'

"Mensen die administratief niet bestaan, die bestaan niét"

"Mensen die administratief niet bestaan voor de staat, tja... die bestaan niet. Het burgerplatform probeert met gemeentes of privé-initiatieven dan overeenkomsten te sluiten om bijvoorbeeld een gebouw te zoeken. Dat is bijvoorbeeld het geval in Elsene, waar ik een jaar vrijwilligerswerk heb gedaan. Dat kwam door mijn zoon die zei 'zouden we niets moeten doen voor Kerstmis?', een soort actie. Via een kennis ben ik erbij betrokken geraakt. Ik dacht het maar een paar keer te doen, maar ik was zo onder de indruk van die jonge vrouwen daar. Het leven dat ze leiden, wat ze allemaal hebben meegemaakt. Het is iets wat je nooit in de media hoort en daarom vonden we ook dat we dit verhaal moesten vertellen."

De getuigen worden anoniem in beeld gebracht in de documentaire. "Die vrouwen zijn op doortocht. Hun papieren zijn niet in orde, ze hebben van alles meegemaakt onderweg. We willen hen echt wel wat beschermen", legt documentairemaakster Saar uit. "Ze zijn bang om gearresteerd en teruggestuurd te worden. Dan gaat het niet om teruggestuurd te worden naar Ethiopië of Soedan, maar naar het Europese land waar ze zijn aangekomen. Dat is dan Griekenland, Italië of Malta. Daar staan ze weer bij af, want daar zijn ze eerder al afgewezen, en bestaan ze administratief ook niet. Dus wat doen ze? Ze komen gewoon terug."

"Brandwonden van sigaretten"

Een van de pakkende getuigenissen komt van Segen uit Ethiopië. "Ze was twee jaar lang slaaf bij milities in Libië. Ze is daar zwaar mishandeld geweest, ze zit onder de brandwonden van sigaretten. Wat ze daar heeft mee gemaakt, dat kan je je niet voorstellen. Toen ze vrij kwam, is ze met een bootje de Middellandse Zee overgestoken en zo is ze dan uiteindelijk in België terecht gekomen. Nu zit ze vast in Brussel na de afwijzing van haar asielaanvraag in Frankrijk. Ze wilt gewoon een normaal leven uitbouwen, zoals een ander meisje van 22. Ze wil werken, ze wil een diploma, ze wil een huis. Alles wat ik gewoon héb", vertelt Saar.

"Het zijn héél sterke vrouwen"

Alle vrouwen zijn mishandeld, en geen enkele van de getuigen was niet verkracht. Hoe blijf je dan hoop houden? "Het zijn gewoon héél sterke vrouwen. Natuurlijk laat alles wat ze meegemaakt hebben littekens na. Maar je ziet bij veel vrouwen een soort van overlevingsstrategie omdat ze zo graag een mooi leven willen. Dus ik denk dat ze toch kans hebben op een kwalitatief leven."

"Wij beseffen ook niet hoe het eraan toe gaat. Als ze niet in het Sister's House kunnen overnachten, slapen ze in het Maximiliaan Park in Brussel. Dan moeten ze al proberen in een groep van vrouwen samen te zitten, om niet verkracht te worden of om straatgeweld te vermijden. Als ze dan een poging doen om in Engeland te geraken met een vrachtwagen, moet je je voorstellen dat je niet meer mag plassen, want dat ruiken de honden bij een controle. En als ze dan worden onderschept, zijn het vaak de vrouwelijke cipiers, zo hoor ik van de meisjes, die de onvriendelijkste zijn. Dus, alsjeblieft lieve dames, heb toch een beetje empathie."

"De Europese migratiepolitiek is een poppenkast"

Saar en Caroline willen met hun documentaire ook een boodschap uitdragen. "De Europese migratiepolitiek heeft een groot probleem, er zit geen lijn in. Een jonge vrouw werd na 4 jaar afgewezen in Duitsland. Ze had er al werk, ze sprak goed Duits. Daarna kwam ze naar ons land, maar hier werd ze ook afgewezen en werd ze teruggestuurd naar Duitsland. In Duitsland werd ze dan teruggestuurd naar Italië, waar ze oorspronkelijk was aangekomen. Het is echt een poppenkast. Eigenlijk is alles gericht op afvoeren. We hebben deze reportage ook gemaakt om elkaar te leren tolereren, en het plaatje erachter te zien. Het is een pleidooi voor een echt rechtvaardig asielbeleid", besluit Caroline.

Je ziet de reportage zaterdag 13 juni op Canvas om 20:10.