Christine Van Broeckhoven in De Rotonde: "Je kan beter gezonde hersenen hebben en een hart dat een beetje verkeerd klopt, dan omgekeerd"

Fanaat van hersenen

Christine Van Broeckhoven is professor in de moleculaire biologie en genetica en een wereldautoriteit op het vlak van alzheimer en andere vormen van dementie. “Het verlies van geest”, noemt ze het zelf.  Haar 'liefde voor de hersenen' ontstond eerder toevallig, toen een jonge neuroloog haar begin jaren 80 vroeg om op zoek te gaan naar het gen dat mogelijks jong dementie veroorzaakt. "Om mij te overtuigen heeft mij meegetroond naar een zaal waar allemaal glazen bokalen stonden met hersenen van mensen die gestorven waren aan dementie, allemaal leden van een zelfde familie. Ik was danig onder de indruk.  Dat zoveel mensen hun hersenen - je psyche eigenlijk - hadden afgegeven om het onderzoek te steunen. Sindsdien ben ik een fanaat van hersenen."

"Toen ik begon met mijn onderzoek naar Alzheimer lachten de mensen mij uit. Want dementie, dacht men toen, dat heeft toch gewoon te maken met de leeftijd. Op dat moment wist men nog heel weinig over de genen. De genetica stond in zijn kinderschoenen. Nu kunnen we het volledige DNA van een mens uitlezen, toen niet. We hebben intussen veel bijgeleerd over de ziekte. Nog niet alles, verre van, maar we kunnen de ziekte sneller opsporen. En in het geval van jongdementie kunnen we bij de familie van de patiënt de eventuele erfelijke fout opsporen. Maar een medicijn, dat is er nog niet."
 

Frustraties

Wetenschappelijk onderzoek vergt geduld, gaat traag, heel traag. Niet evident voor een gedreven en temperamentvolle vrouw als Christine Van Broeckhoven.  Al nuanceert ze dat. "Ik zie vooral frustratie bij de families van patiënten. Een frustratie die gevoed wordt door de media. Telkens als er ergens in de wereld iets nieuws gevonden wordt, in de cel van een muis bijvoorbeeld, komt het overal aan bod. Maar als op het einde gevraagd wordt wanneer er een medicijn zal zijn, dan blijkt dat het nog minstens 20 jaar zal duren. Dat is ongelooflijk frustrerend voor patiënten en hun families."

"Het enige wat de dag van vandaag helpt, is gezonde voeding, actief blijven met de hersenen en daar bedoel ik niet kruiswoordraadsels oplossen mee, maar in de maatschappij blijven staan, bezig blijven, bewegen ook. Stilzitten is niet goed voor de hersenen."

Nog een grote frustratie van Christine van Broeckhoven: het gebrek aan centen. "Ik haat het, letterlijk, dat er voor hersenonderzoek zo weinig budget is. Ongeveer 10% van wat er naar kanker- en cardiologisch onderzoek gaat. Dat is frustrerend, want je kan beter gezonde hersenen hebben en een hart dat een beetje verkeerd klopt, dan omgekeerd."

Lange dagen, korte nachten

Werken is het lang leven van Christine Van Broeckhoven. Maar dat heeft gevolgen. "Ik heb geen vriendenkring. Je zou kunnen zeggen dat ik asociaal ben. Ik ben liever bezig met mijn 'puzzel' dan ergens naartoe te gaan. Ook nu dat ik wat meer tijd heb, ben ik nog liever bezig met de wetenschap."

Maar het werk is ook haar redding geweest. "Jaren geleden heb ik een zware depressie gehad. Ik ben er zelf uitgeraakt, zonder medicatie, zonder therapie. Ik heb mij toen helemaal op het werk gefocust en de beste papers uit mijn carrière geschreven. Terzelfder tijd heb ik mezelf als het ware moeten herontdekken, mijzelf aanvaarden. Het positieve benadrukken, niet zozeer het negatieve. En beseffen, toegeven, dat ik niet de ganse wereld kan redden."