Het verenigingsleven: de risico’s

Het verenigingsleven zit weer in de lift in ons land, en daar kunnen we alleen maar blij om zijn. Alleen: een lidmaatschap bij een vereniging geeft je niet alleen rechten, maar ook plichten.

Plichten die bovendien soms nogal bepalend kunnen zijn voor de stand van je bankrekening. Wat de risico's precies zijn en hoe je ze kan vermijden, dat hebben we onderzocht.

In Vlaanderen zijn er feitelijke verenigingen en vzw’s. Beide verenigingen willen geen winst maken en hebben een gemeenschappelijk doel, maar er is ook een belangrijk verschil, zegt Steven Matheï van de website verenigingsinfo..

• Een vzw heeft rechtspersoonlijkheid en kan goederen of geld hebben
• Een feitelijke vereniging heeft geen rechtspersoonlijkheid en is een optelsom van de leden. Het geld of de goederen van de vereniging zijn eigendom van elk van de leden voor een gelijk deel

Dat heeft gevolgen voor de aansprakelijkheid van de leden:

• De vzw als persoon moet zelf de schade vergoeden bij ongevallen en niet de leden
• Als een feitelijke vereniging de schade niet kan vergoeden, moeten alle leden een gelijk stuk betalen

Je loopt dus een groter risico in een feitelijke vereniging dan in een vzw. Al moet je dat ook met een korrel zout nemen. Als je in het bestuur zit van een feitelijke vereniging of het van plan bent, kan je een aantal voorzorgen nemen:

• Zorg dat alles goed op papier staat: wie doet wat in de vereniging, wie heeft volmacht op de rekeningen enz.
  
• Kijk de financiën van de vereniging er eens op na, zo weet je meteen hoeveel financiële slagkracht je club heeft
  
• Als je vereniging vaak grote activiteiten organiseert, is een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering nuttig

Veel feitelijke verenigingen zijn ook verzekerd bij een grote overkoepelende organisatie, denk maar aan Scouts en Gidsen Vlaanderen, of NEOS, het netwerk voor ondernemende senioren. Die grotere organisatie is wél een vzw en beschermt de kleine feitelijke verenigingen.

Wat gebeurt er met het geld van de vereniging als één van de volmachthouders overlijdt?

• In een vzw: helemaal niks, het geld blijft gewoon van de vereniging
  
• In een feitelijke vereniging is het geld in theorie van de leden. Politici en juristen spreken elkaar hier wel tegen. Maar in de praktijk wordt het geld van een feitelijke vereniging nooit verdeeld onder de leden. Volmachthouders moeten hun deel van het geld niet in hun nalatenschap opnemen. Hun erfgenamen moeten dan ook geen successierechten betalen.