10 vragen van luisteraars aan Marc Van Ranst: "Als we de huidige brandjes niet blussen, krijgen we opnieuw een uitslaande brand"

1. 1 maand geleden, op 14 juni, gingen de grenzen open. Was dat te vroeg? 

"Ik vond het zelf heel vroeg want het brengt risico's met zich mee. Maar we zullen zien. Want laten we duidelijk zijn, de stijgingen die we nu noteren, hebben niet te maken met de open grenzen. Uiteindelijk is het gros van de mensen pas begin juli echt beginnen te reizen. Daar zien we nu het effect nog niet van."

"Maar we zouden meer informatie moeten kunnen hebben. Op dit moment weten we niet of iemand die positief test op reis is geweest of naar waar, en die details hebben we broodnodig, die moeten we echt wel verzamelen." 

2. Lissabon heeft code rood gekregen, maar de vluchten naar Portugal blijven doorgaan. Hoe kan dat?

"Reizen naar Portugal mag nog altijd. De luchthaven is groen gebied en ook al zijn sommige wijken rood, andere delen van de stad én het land zijn groen. Het feit dat de vluchten blijven doorgaan moet niemand verbazen. Vergeet niet dat er ook nog altijd "essentiële verplaatsingen" bestaan. Die mogen doorgaan, ook als je bestemming rood is."

3. Als de stijging van het aantal besmettingen op dit moment niet wordt veroorzaakt door reizigers, waar zit het probleem? Feestjes? Cafébezoeken? Barbecues? 

"Gegarandeerd wel. We moeten heel goed begrijpen: de epidemie, dat zijn wij allemaal. Het resultaat van de gedragingen van iedereen. De laatste weken en maanden, kan er veel meer. Dat is ook nodig, maar dat heeft ook gevolgen. We zien elkaar meer, er zijn meer feestjes, mensen zitten wat dichter bij elkaar, mogen op restaurant gaan. Dat is normaal, maar dat geeft het virus meer mogelijkheden."

4. Komt er een tweede lockdown? 

"Niet in eerste instantie. Maar het zou kunnen. Een lockdown is natuurlijk bijzonder drastisch en is moeilijk om te doen. En het is nog veel moeilijker om het een tweede keer te doen. Die optie wil je echt niet licht nemen. Het kost enorm veel geld en de mensen weten nu dat het niet plezant is."

"Een gedeeltelijke lockdown, in bepaalde gebieden, dat kan. Dat zien we ook in het buitenland. Maar ook dit is nu nog niet aan de orde. De stijging blijft beheersbaar. Maar we moeten de brandjes wel blussen. Als we dat niet doen, dan wordt het opnieuw een uitslaande brand en krijg je inderdaad een tweede golf."

5. Vanaf hoeveel besmettingen kunnen we praten over een tweede golf?

"Daar zijn geen magische cijfers voor. Dat hangt af van heel wat factoren. Bevolkingsaantallen, bevolkingsdichtheid. Je moet ook kijken naar de oorzaak. Als dat zoals in Duitsland één bepaalde plek is - een vleesfabriek - dan heb je wel heel veel besmettingen maar hoeft dat niet veel gevolgen te hebben voor de rest van die regio, van het land. Als het integendeel verspreide gevallen zijn die overal 'op poppen' en er ontstaan nieuwe clusters, dan is er wel een probleem."

6. Mocht jij mogen beslissen, zou jij de grenzen opnieuw sluiten? 

"Ik zou zoveel mogelijk mensen proberen te overtuigen om in België te blijven. Je moet geen grote of goeie kristallen bol hebben om te kunnen voorspellen dat we hiermee echt wel in de problemen gaan geraken." 

7. Zijn we geen paniek aan het zaaien? 

"Ik denk het niet. Als je kijkt hoeveel mensen er gestorven zijn, hoeveel er hadden kunnen sterven, als je de beelden uit andere landen ziet, dan kan je moeilijk zeggen dat er paniek wordt gezaaid." 

"De mensen die zo denken zijn misschien een deel van het probleem. Het zijn vaak de mensen die de maatregelen niet gaan opvolgen en een gevaar vormen voor iedereen." 

8. Is het virus intussen aan het verzwakken? 

"Neen, we zijn nog niet zo ver. Dat verzwakken kan trouwens een hele tijd duren. 
We spreken niet over enkele maanden of een jaar. Daar gaan een aantal jaren over heen gaan. Dat is in het verleden ook gebeurd met andere coronavirussen die in onze streken circuleren, denk aan de verkoudheidsvirussen. Een daarvan is waarschijnlijk begonnen in 1890 en die is nu al 40, 50 jaar een gewone verkoudheid. Het zal dus een tijdje duren eer dit mottig beestje de ernst van een verkoudheid gaat bereiken."

9. Mijn moeder wordt 83. Mag ik haar een knuffel en een zoen geven? 

"Ja, als je kerngezond bent en je moeder zit in je bubbel van 15 mensen, zou het heel erg zijn om haar geen knuffel te geven. 

Trouwens: een knuffel is veiliger dan een handdruk. Een gewone knuffel, dus, zonder de kus. Je raakt minder huid aan dan wanneer je een hand geeft." 

10. Weten we nu al of huisdieren de ziekte kunnen overbrengen?

"We weten dat een aantal katten het virus gekregen hebben. Ook in België waren daar een aantal voorbeelden van. Of ze het kunnen overdragen, daar zijn op dit moment geen aanwijzingen voor."