40 jaar natuurbeheer in de vallei van de Zwarte Beek

40 jaar geleden kocht BERO, de toenmalige natuurvereniging van Beringen, een eerste stukje grond in de vallei van de Zwarte Beek. Eén van die pioniers was Willy Vanlook. Toen hij in 1975 hoorde van de plannen die er waren rond het bedevaartsoord Het Koersels kapelleke, schoot hij meteen in actie. “We werden geconfronteerd met een krantenbericht waarin stond dat de Zwarte Beek rechtgetrokken zou worden”, zegt Vanlook. “Ik heb toen contact opgenomen met de burgemeesters en het bleek om nog veel meer te gaan: het bouwen van een groot recreatie- en vakantiepark met een camping en weekendhuisjes.”

Populair bij Nederlanders

Na een grote handtekeningenactie en de schreeuw van professoren uit binnen- en buitenland zijn de plannen toen opgedoekt. Al vanaf het begin was het natuurgebied erg populair. “Vooral Nederlanders kwamen in het begin van de jaren 80 permanent naar hier”, zegt Vanlook. “Het gebied was ongeschonden met een enorm dik veenpakket. Dat kende ze in Nederland en in Vlaanderen niet meer.”

Natuurgebied blijft groeien

Vandaag heeft Natuurpunt Beringen, de opvolger van BERO, 940 hectare in beheer. Maar niet alleen in Koersel werd gestreden voor de natuur. De vallei van de Zwarte Beek loopt nu van Hechtel-Eksel via Beringen en Lummen tot Diest, goed voor 1.407 ha en meteen één van de grootste natuurgebieden van Vlaanderen. En het gebied blijft groeien, maar daarvoor moeten wel dennenbossen verdwijnen om de oorspronkelijke natuur te laten terugkomen. En dat krijgt Natuurpunt Beringen niet zo makkelijk verkocht. “In natuurtermen zijn die dennenbossen die door de mijnen zijn aangelegd niet zo oud”, zegt Hans Van den Bossche. “Het gaat om erg monotone bomen en op die plekken kunnen weinig andere zaken tot bloei komen. Daarvoor was dat allemaal heidelandschap en dat willen we graag terug. Dat zorgt voor een grotere biodiversiteit.”

"Landschap met veel variatie"

De vallei van de Zwarte beek is nu één van de waardevolste natuurgebieden in Vlaanderen. “Er is veel variatie in het landschap”, vindt Vanlook. “We hebben een mooi uitziende beek met veel kronkels en verschillende dieptes. Zo heb je er nog weinig. Je hebt hier hooilanden, heide, maar ook bossen. Geen enkel natuurgebied in Vlaanderen heeft een zo uitgestrekt en dik veenpakket.”