5 jaar na de Russische boycot: hoe gaat het met onze peren?

Op 7 augustus 2014 voerde Rusland een boycot in op Europees fruit, groenten, vlees, vis, melk en zuivelproducten. Die sancties waren een reactie op de sancties van de Europese Unie tegen Moskou na de annexatie van de Oekraïense Krim eerder dat jaar. Vooral voor de perenboeren was dat een ramp. 60 procent van onze peren, met als paradepaardje de Conference-peer, waren bestemd voor Rusland. In 2013 was dat nog 90.000 ton. Over enkele weken start de oogst van de Conference, maar of en waar de boer die kwijt kan is nog maar de vraag.

Sancties verlengd

Op 24 juni heeft de Russisch president Vladimir Poetin de sancties tegen het Westen weer verlengd tot eind 2020. De Boerenbond vindt dat de EU de noodleidende fruitsector dringend moet helpen met tegemoetkomingen en vooral een herziening van de sancties: “Met de hertoetreding van Rusland tot de Raad van Europa in 2019 lijkt er een toenaderingspoging te zijn en dringt een grondige her-evaluatie van economische sancties zich op. Indien er toch geen verandering komt in de handelsrelatie met Rusland moet de Europese Unie ondersteuning bieden aan die sectoren die het zwaarst getroffen werden.”

Rotjaren

Alsof de handelsboycot van 2014 nog niet genoeg was, leiden extreme weersomstandigheden tot veel schade aan de fruitteelt. Sinds 2014 hebben stormen, vorst en droogte veel perenoogsten vernield. Het fruit dat het extreme weer overleeft, is vaak niet meer geschikt voor verkoop in de winkel. En zo houdt de boer niets over. 

Om risico's in te perken, moeten fruitboeren fors investeren, terwijl die niet eens zeker zijn dat ze hun peren met winst kunnen verkopen. Eerder dit jaar lag de prijs voor peren op 30 cent per kilo. Dat is dan voor de heel goede peren, waar er door de droogte maar weinig van waren. De kostprijs om die kilo peren te kweken is 50 cent. Al verschillende jaren moeten peren met verlies verkocht worden. Volgens de Boerenbond speelt de EU een hoofdrol om die lage prijzen omhoog te halen: “In Oost-Europa worden nog steeds substantiële Europese middelen ingezet voor een verdere uitbouw van de Europese fruitproductie. Dit werkt een overaanbod in de hand met een negatief effect op de prijsvorming.”  De fruitteelt moet inkrimpen en de Europese Unie heeft daar de middelen voor zeggen ze.

Boeren moeten het zelf oplossen

Concrete oplossingen vanuit overheden of officiële instanties blijven al 5 jaar uit. Veel boeren besloten dan maar zelf te ondernemen. Vorig jaar verscheen zo nog een nieuw perenras bij ons in de winkel: de QTee, zo genoemd omdat de peer lijkt te blozen. Die doet het goed op de markten in het Midden-Oosten en Azië. Export binnen Europa heeft vooral de Russische afzetmarkt vervangen. Ook naar het Verenigd Koninkrijk worden veel peren uitgevoerd. Vorig jaar nog 38,5 ton. Maar de fruittelers vrezen de gevolgen van de brexit voor die markt.

"1 op 5 denkt aan stoppen"

Perenteler Luc Borgugnons uit Kortenaken, die zijn sector ook vertegenwoordigt binnen de Boerenbond, slaat alarm: "De sector zit heel diep, velen zitten op zwart zaad en 1 op de 5 denkt aan stoppen. Het is tijd dat Europa iets doet voor ons. In de eerste plaats praten met Poetin om te zien of we weer in de markt kunnen inbreken. En kan dat niet voor Europa, uit principe, dan vragen we compensatievergoedingen voor de gederfde inkomsten. Ons geld is op en we moeten ruimte krijgen om te investeren in  nieuwe markten."

Intussen hebben de fruittelers bij ons de voorbije jaren wel al nieuwe markten aangeboord: "We vinden nieuwe klanten in Mexico, China, India, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, nu nog. Maar dat maakt de verloren afzetmarkt in Rusland geenszins goed."