radio2 middag in oost-vlaanderen
Canadese piloot 75 jaar na vliegtuigcrash begraven in Oudenaarde
do 2 mei - 3:11
Op 2 mei 1944 vloog er een bommenwerper over Oudenaarde. Op dat moment werden ze beschoten door Duitse soldaten. Het vliegtuig met daarin zeven bemanningsleden stortte neer. Alleen de piloot, Leslie Stuart, overleefde het ongeluk. De zes bemanningsleden van Leslie Stuart liggen sindsdien op de oude begraafplaats Dijkstraat in Oudenaarde.
Weer naar Canada
Leslie Stuart overleefde de klap en stichtte jaren later een gezin in Canada. Maar voor hij opnieuw in Canada terecht kwam, heeft hij veel meegemaakt. Zo werd hij na de crash even opgevangen door een boer, trok hij naar Brussel, werd hij opgepakt door de Duitsers en zat hij in verschillende gevangenissen. Na D-Day werd hij samen met andere soldaten op een trein richting Duitsland gezet. Toen die trein stilstond, kon hij ontsnappen en trok hij terug naar Canada.
Begraven in Oudenaarde
Vorig jaar overleed Leslie Stuart op 94-jarige leeftijd. Zijn laatste wens was om begraven te worden bij zijn zes bemanningsleden in Oudenaarde. De familie van de piloot probeerde daarom de stad Oudenaarde te overtuigen om dit mogelijk te maken.
“Eerlijk gezegd had ik niet verwacht dat het zou lukken”, zegt Sofie Pepermans, de schoondochter van Stuart. “Het was moeilijk om hem hier te laten begraven omdat hij niet gestorven is in de strijd. Maar door met de juiste mensen te praten, waaronder met mensen die begaan zijn met het verhaal, hebben we dit toch kunnen bekomen.”
Sofie is samen met haar man en dochter aanwezig op de begrafenis van Leslie Stuart. Er zijn ook andere familieleden vanuit Canada naar België gekomen. Ook voor Myles Leslie, de zoon van Stuart, is het een bijzondere dag. “Doordat we zijn laatste droom hebben kunnen vervullen, kunnen we zijn dood gemakkelijker afsluiten. Omdat hij zo graag bij zijn mannen wilde zijn, is dit ook een beetje een vrolijke dag. Er staan hier zes grafstenen; allemaal grafstenen van mannen tussen de 20 en de 30 jaar. Mijn vader werd 94, dat is een mooie leeftijd.”
Leslie Stuart
Herinnering aan een held
“Mijn vader was een echte held. Elke dag opnieuw”, gaat Myles verder. “Er wordt vaak gepraat over mensen die heroïsche dingen doen en ik weet niet of het overleven van een vliegtuigcrash een heldendaad is, maar wat hij daarna deed was dat zeker wel. Ook het grootbrengen van zijn familie. Voor mij is hij een held. En ik hoop dat veel mensen er ook zo over denken. Als ik zie wie hier allemaal aanwezig is, denk ik van wel.”
“Hij was charmant, lief en bescheiden”, vult Sofie, de vrouw van Myles aan. “Vaak hoor je dat hij ook een held is, maar ik denk dat hij die rol wat ongemakkelijk vond. Ik merkte dat hij heel veel last had van een schuldgevoel omdat hij als enige het ongeluk overleefde en dat hij de rest niet heeft kunnen redden terwijl hij de piloot was. Ik denk dat hij zijn leven heeft geleefd voor de zes mannen die toen zijn gestorven.”
Schuldgevoel
Ook na de oorlog was het verhaal van Leslie Stuart nog aanwezig in zijn familie. “Het was een deel van ons leven en dat bijna elke dag”, zegt zijn zoon. “Dat klinkt als een cliché, maar het is echt zo. Mijn vader heeft altijd geworsteld met het feit dat er zes mensen zijn gestorven dier erg jong waren en dat hij het wel heeft overleefd.”
Zo vader zo zoon
Toen Myles oud genoeg was, is hij ook piloot geworden: “Mijn vader was mijn eerste passagier. Dat was een heel bijzondere vlucht. Toen we aan het vliegen waren, vroeg ik hem of hij het vliegtuig wilde besturen. We hingen op dat moment gewoon in de lucht, en dan is vliegen eigenlijk niet zo moeilijk. Maar hij zei: ‘Nee.’ Ik zei: ‘Doe maar, er kan niets gebeuren’ en hij zei nogmaals: ‘Nee.’ Toen vroeg ik of hij zeker was, maar hij was zeker. Daarna hebben we nog even gevlogen en daarna zijn we geland. Toen we wegliepen keek hij naar mij en zei hij: ‘Ik heb sinds de crash nooit meer aan het stuur van een vliegtuig gezeten en ik zal dat ook nooit meer doen.’ De crash en de zes bemanningsleden zijn altijd een deel van hem geweest.”