De Grote Vijf: “Dassen zijn de panda’s van de lage landen”

Dassen vertoeven graag in holle wegen. “Holle wegen hebben steile taluds aan beide kanten”, zegt Jan Loos. “Dassen graven graag en hebben dat ook nodig om een burcht te maken. Ze graven horizontaal, dus als je kan beginnen vanaf een schuine taluds, dan kan je ver graven en blijf je ondergronds. Ze hebben ook van die scherpe nagels om de burchten uit te graven. Echt grote dassenburchten kunnen zo’n 80 tunnels hebben en 80 ingangen, gespreid over een afstand van 100 meter.” Een das weegt zo’n 15 kilogram, toch kan hij makkelijk steile hellingen op dankzij zijn scherpe nagels.

Terugkeer van de das

De das was gedurende decennia verdwenen uit Vlaams-Brabant. “In de jaren 60 en 70 werden de dassen vergast in hun burchten”, zegt Jan Loos. “Die vergassingscampagnes waren in de eerste plaats gericht tegen vossen, maar dassen waren even vaak het slachtoffer. Het verkeer is ook een grote doder, één op de vijf dassen sneuvelt in het verkeer.” Jan Loos vermoedt dat er een das uit Wallonië of Zuid-Limburg naar Haspengouw is gekomen en er een partner heeft gevonden.

Dassensoap

Dassen leven vaak met drie tot zes volwassen dieren in een burcht, met hun jongen. "Dassen durven wel eens een scheve schaats te rijden. Ze gaan wel eens naar een andere burcht, bij de buren, om daar te paren. Soms verdwijnt er eens eentje en die komt dan vier maanden later terug. Als hij geluk heeft mag die er weer bij. Het is een beetje een soap, zo’n dassenfamilie.” Dassen worden weleens de 'panda’s van de Lage Landen' genoemd. “Het zijn heel mooie dieren, ze hebben een strepenpatroon van zwarte en witte strepen op hun kop, dat eigenlijk even schattig is als een panda. Het maakt ze sympathiek.”  

Vechten

De das ziet er schattig uit, maar je wil er niet mee vechten. “Vroeger werden ze daarvoor gebruikt”, zegt Jan Loos. “In de Voerstreek, waar er altijd een dassenpopulatie gezeten heeft, werden dassen gevangen met een metalen klem rond de nek. Daarna droeg men die das tot bij de smid waar de hoektanden met zware werktuigen werden weggeknipt. Dan liet men die dassen op zondagnamiddagen vechten tegen honden. Dat was het volksvermaak, zo ging men in het verleden met dassen om.” 

Foto: dassenburcht