De mythe van lactose- en glutenvrij

Stef Mintiens, is natuurarts in de Herbatheek in Gent en auteur van het boek "Herbatheek". Daarin staat een opvallend hoofdstuk: “De mythe van lactose en glutenvrij”.

In tegenstelling tot wat men vaak beweert, hebben niet zo veel mensen last van lactose intolerantie. Het gaat om minder dan 0,5 procent van de bevolking. Dat is dus ongeveer één op de 200 mensen.

Wat wel klopt is dat melk moeilijk verteerbaar is. Maar dat gaat niet over lactose intolerantie. Het gros van de mensen die last hebben als ze koemelk drinken is niet intolerant voor de lactose, maar voor de melkeiwitten, dat is helemaal iets anders. Lactosevrije melk drinken, helpt dus niet.

Wat is het probleem met melk?

Rauwe koemelk verteert zeer goed, maar rauwe melk bewaart niet lang en de voedingsindustrie is de melk gaan pasteuriseren, zo kan ze zeer lang bewaard worden. Dat is nodig, want de weg van de boer naar de supermarkt is lang. Dus die melk moet dood gemaakt worden, want als er nog leven in zit, als er nog een fermentatie element in zit dan wordt het plattekaas. Rauwe melk wordt snel zuur, er kunnen kiemen inzitten. Het is ook wettelijk verplicht om die melk te pasteuriseren.

Maar het zijn juist die enzymen die in de rauwe koemelk zitten die ons helpen om de melk te verteren. Door die te doden wordt die melk onverteerbaar. Dat is wat er echt aan de hand is met onze voeding.

De belangrijkste boodschap is: we zouden weg moeten van industrieel vervaardigde voeding en terug naar de verse voeding die afkomstig is van de boerderij. Dat is zo voor alle voeding. Bijvoorbeeld vruchten, rijp geplukt, en niet omwille van transport weken of maanden voordien geoogst en op kunstmatige manier tot rijpen gebracht.

Natuurlijk alternatief voor melk

Er zijn heel wat alternatieven voor koemelk. Geitenmelk, schapenmelk, buffelmelk. Dat is een goede oplossing bij die grote hoeveelheid mensen met koemel. Wie echt lactose intolerantie heeft, is er niet mee gebaat want er zit ook lactose in.

Dan kun je ook plantaardige rijstmelk, amandelmelk, kokosmelk, soyamelk en dergelijke gebruiken, er is keuze genoeg. Al kan je ook hier vraagtekens bij plaatsen, want van soyamelk bijvoorbeeld is geweten dat de gebruikte soya vaak genetisch gemanipuleerd is én dat er suiker wordt toegevoegd, omdat soya op zich zuur is.

Glutenintolerantie

Behalve lactose vrije producten vind je tegenwoordig ook overal glutenvrije producten, want iedereen heeft plots ook last van glutenintolerantie. Maar ook hier: slechts 0,5 procent van de bevolking lijdt aan glutenintolerantie. Ook hier dus 1 op de 200 mensen.

Gluten zijn de eiwitten in granen, die heb je nodig om het brood te kunnen laten rijzen. En bij mensen met glutenintolerantie geven die problemen van irritatie van de darmen en de slijmvliezen.

Mensen denken vaak dat ze intolerant zijn voor gluten, maar dat klopt niet. Er zijn nog mensen die irritaties krijgen van de slijmvliezen, maar dat is niet gekoppeld aan de gluten maar gekoppeld aan de industrieel bewerkte geraffineerde tarwe.

Tarwe die nu als tarwebloem verkocht wordt is een industrieel product en gebuild en gebleekt. Niet omdat dat dat gezonder is maar ten behoeve van de voedingsindustrie waar ze gestandaardiseerde processen nodig hebben. Elke pistolet moet er hetzelfde uitzien, en ze hebben ook lange bewaartijden nodig.

Maar ook met de tarwe zelf is er iets mis, volgens Stef Mintiens. Want ook tarwe zelf is een industrieel product geworden. Zo worden de zaden gemanipuleerd om uniformiteit te verkrijgen, bijvoorbeeld wat hoogte betreft om het oogsten te vergemakkelijken. Maar die manipulaties veroorzaken dan weer andere problemen en ziektes die bestreden moeten worden.

Alternatieven voor tarwe

Spelt is een populair alternatief voor tarwe. Het is één van de granen die gluten bevatten, want als je brood wil bakken heb je gluten nodig. Tenminste als je een brood wil laten rijzen door middel van zuurdesem of gisten. In het deeg worden dan luchtbelletjes gevormd dankzij die gluten.

Voor wie echt last heeft van glutenintolerantie zijn er nog wel enkele alternatieven. Rijst natuurlijk, amaranth, dat is een soort graan, soyameel, maismeel, aardappelzetmeel. Maar hoe dan ook: gebak zonder gluten is nooit hetzelfde als een gebak mét. Het is een beetje behelpen.