Drie maand na het begin van de oorlog in Oekraïne: “De onvoorspelbaarheid is het griezeligste”

Marijn Trio is als journalist gespecialiseerd in Rusland, Oekraïne en Oost-Europa. Oekraïne is voor hem geen onbekend grondgebied. De week voor de oorlogsverklaring was hij ter plekke om reportages te maken. In alle hevigheid zag hij de strijd losbarsten.

"Marijn, Poetin heeft Oekraïne de oorlog verklaard"

“De avond voor de oorlogsverklaring nam ik contact op met mijn collega’s in Brussel. Ik wilde dat zij me wakker zouden bellen als er nieuws zou zijn”, vertelt Trio. Middenin de nacht van 23 op 24 februari brak alle onheil los en kwam het telefoontje: "Marijn, Poetin heeft Oekraïne de oorlog verklaard."

Doorgaan op adrenaline

Marijn vertrok die nacht nog samen met zijn ploeg om live-updates te brengen. “De gastvrouw van ons hotel vroeg waarom we zo snel weg moesten. Dan heb ik haar moeten zeggen dat Poetin de oorlog heeft aangekondigd”, legt Trio uit. Hij had die nacht ook amper geslapen: “Ik was enerzijds bezig met de situatie en onze eigen veiligheid, en anderzijds natuurlijk ook met mijn werk”, maar op adrenaline bleef hij doorgaan.

Alhoewel hij de bui voelde hangen, had Marijn nooit verwacht dat het conflict zo grootschalig zou worden: “We waren ter plekke gestuurd, omdat we wisten dat er iets aan zat te komen. Niemand wist toen zeker of het om echte oorlogsdreiging of om politieke bluf ging."

Deels opluchting, deels schuldgevoel

Tegen de verwachtingen van velen in, bleek het allesbehalve politieke bluf. Oekraïners aan de grens met Rusland konden zich niet voorstellen dat er oorlog zou komen. Na een week dag live-verslag uitbrengen, staken Marijn en zijn ploeg de grens over met Roemenië. “Dat was dubbel: deels een opluchting, deels met schuldgevoel dat ik die mensen in de steek liet. Voor ons was het gemakkelijk om de grens over te steken, maar mocht ik een Oekraïner zijn, dan had ik moeten blijven om te vechten. Dat was heel pijnlijk.”

Marijn reisde ook samen met een fikser, een Oekraïense uit Charkov die hen hielp met contacten te leggen. Alhoewel Marijn Russisch spreekt, vertaalde ze ook af en toe uit het Oekraïens. “Zij vluchtte met ons mee, omdat Charkov toen gebombardeerd werd. Wij konden de grens over maar zij werd vastgehouden. We begonnen al aan onze montage terwijl zij aan het wachten was want we wilden haar absoluut niet in de steek laten.” Gelukkig mocht ze de grens over omdat ze de grenspolitie ervan overtuigd had dat ze familie had in Polen en dat ze dus niet in Roemenië wilde blijven.

Marijn blikt vol emotie terug op een speciale en vreemde week. "We hebben die spanningen samen met het Oekraïense volk beleefd", vertelt Trio. Ze konden eerst niet geloven dat het Russische leger zou aanvallen, maar dan begint stilaan het besef te komen: "Het was heel emotioneel om de mensen alles te zien achterlaten." Toen ze Roemenië binnenreden, had Marijn er nooit eerder bij stilgestaan hoe anders het is om terug in een NAVO-land te zijn.