Duur of goedkoop: welke vetbol voor vogels is het best?

Let op: deze test werd uitgevoerd in oktober 2019. Prijzen kunnen variëren.

Grote prijsverschillen

“Dat groot prijsverschil komt door de samenstelling”, vertelt Jan Rodts van Vogelbescherming Vlaanderen. In welke winkel je de vetbol koopt, heeft dus niet zo veel belang. “Tarwe en vet zijn goedkope producten. Als dat de hoofdbestanddelen zijn, is ’t een goedkope bol. Zitten er zonnebloempitten in, dan loopt de prijs gemakkelijk op.”

Het etiket van de goedkopere bollen is beknopt: granen, zaden, oliën, vetten en calciumcarbonaat. “De samenstelling van vetbollen is niet bij wet bepaald. Producenten moeten ook niet uitgebreid uitleggen wat er precies in zit. Deze bol zal wel oké zijn. Al ben ik ook al bollen tegengekomen met zand in. Puur consumentenbedrog.”

Minstens 35% vet

“Vet zal één van de belangrijkste factoren zijn. Een vetbol bevat best minstens 35% vet. Een koolmees kan op koude nachten 5 tot 20% van zijn lichaamsgewicht verliezen. Dat moet zo snel mogelijk aangevuld worden, anders geraakt hij onderkoeld en zal hij sterven. Daarom is vet zo belangrijk.”

Extra's

Eén van de bollen bevat ook garnalen, krabben, schelpengrit en houtskool. “Een folieke”, zegt Jan. “Dat schelpengrit kan nog nuttig zijn omdat het kalkrijk is. Maar die resten van krabben en garnalen zullen eerder een trucje zijn om mensen die bollen te doen kopen. Dat is echt niet nodig, ook niet voor vogels aan zee.”

Insecten en meelwormen zijn dan weer wél een toegevoegde waarde. “Die dierlijke eiwitten en vetten zijn heel welkom tijdens de winter.” Rozijnen of andere bessen zijn ook goed. “Maar het moet niet allemaal per sé in een vetbol te zitten. Je kan overrijp fruit ook gewoon in je tuin leggen. Daar doe je vooral vinken en lijsterachtigen plezier mee.”

Locatie

De klassieke mezenbol zit in een plastic netje. “Da’s geen goed idee”, zegt Jan. “Vogels kunnen daarin blijven hangen en zullen zo sterven. Maar ook omdat eekhoorns en andere dieren met die vetbollen, netje incluis, gaan lopen. Die plastic komt dan jammer genoeg ergens in de natuur terecht.” Je kiest dus best voor vetbollen zonder plastic netje, of je verwijdert het al op voorhand en steekt de bol dan in een duurzame houder.

Alle bollen, behalve eentje, kunnen opgehangen worden. "Die verkruimel je best op de grond of hang je op met behulp van een metalen constructie." Waar je precies welk soort voeder legt of hangt, vind je op de site van de vogelbescherming.

Wanneer

Vetbollen liggen nu overal in de winkels, maar moeten we ze ook meteen beginnen ophangen? “De meningen zijn daarover verdeeld. Sommige organisatie zeggen dat je heel het jaar rond mag voeren. Maar wij raden aan om het toch tot de herfst- en wintermaanden te beperken, beginnende vanaf eind oktober, begin november. Dan geraken de natuurlijke voedingsbronnen voor vogels uitgeput en kunnen ze een handje hulp gebruiken. Als je strooivoer gebruikt, kan je wel best nu al je voedertafel leeg buiten zetten. Zo kunnen de vogels al wat wennen aan dat ‘vreemde’ object."