Fusies in Oost-Vlaanderen: een overzicht

Oost-Vlaanderen is bijzonder actief als het op fuseren aankomt. In de andere provincies zijn er geen of hoogstens enkele gemeenten die fuseren. Bij ons zijn er al 9 gemeenten die in 2019 zullen samensmelten tot 4 nieuwe fusiegemeenten. Je hebt Aalter en Knesselare die samengaan onder de noemer Aalter. Deinze en Nevele gaan versmelten tot Deinze. Weliswaar met de slogan "in het land van Nevele', maar de officiële naam zal Deinze zijn. Dan heb je nog de gemeenten Lovendegem, Waarschoot en Zomergem die gaan fuseren. Als werknaam voor de fusiegemeente gebruiken zij 'De Lieve', maar dat is nog niet definitief. En tenslotte trouwen ook Kruishoutem en Zingem met elkaar. Daar hebben de inwoners kunnen kiezen uit vijf namen, maar wat het geworden is, blijft nog geheim tot volgende maand. Op 14 november wordt de naam officieel bekend gemaakt. Maar het wordt dus 1 van de volgende vijf: Kruisem, Molenkouter, Negendorpen, Rooigemdal of Wallegem

Nog meer versierpogingen?

Er waren nog wel enkele versierpogingen, maar die hebben niet geleid tot een huwelijk. Zo waren Kaprijke, Sint-Laureins en Assenede als eerste op het vrijerspad en daar hadden ze ook al een nieuwe naam bedacht, Krekenland, maar uiteindelijk zijn ze maar tot een verloving gekomen. Geen fusie, maar een bijzonder samenwerkingsverband noemen ze het zelf. Er waren ook twee Oost-Vlaamse gemeenten die wilden vreemdgaan. Maldegem zag het West-Vlaamse Damme wel zitten en Lebbeke vond het Vlaams-Brabantse Opwijk wel aantrekkelijk, maar de liefde is voorlopig niet sterk genoeg. Al heb ik wel de indruk dat de fusieplannen daar ook niet helemaal begraven zijn. En om in de sfeer te blijven. Eeklo zou doodgraag trouwen, maar de stad is een beetje het muurbloempje van de regio: niemand ziet haar zitten.

Wat hebben de gemeenten die fuseren er bij te winnen?

Simpel gezegd: geld. De meeste gemeenten hebben schulden omdat ze van Vlaanderen steeds meer moeten doen, terwijl ze daar geen extra geld voor krijgen. Dus houdt Vlaanderen de gemeente een wortel voor. Als ze fuseren krijgen ze een schuldvermindering van 500 euro per inwoner, met een maximum van 20 miljoen euro. Maar dat is niet de enige reden. De vrees leeft ook wel dat Vlaanderen de gemeenten vroeg of laat zal verplichten te fuseren. En dan is de redenering: liever nu fuseren en kunnen kiezen met wie, dan later verplicht uitgehuwelijkt worden aan een partner die je niet wil. Volgens professor lokale politiek Herwig  Reinaert is de fusie tussen Kruishoutem en Zingem zo'n verhaal. Liever met elkaar fuseren, dan later gedwongen te worden samen te gaan met Oudenaarde.

En het is waarschijnlijk niet toevallig dat alle buurgemeenten van Eeklo op zijn minst gesprekken gevoerd hebben over fusies, maar nooit met Eeklo. En wat zeker ook meespeelt is politieke gelijkgezindheid. In alle gemeenten die fuseren is de CD&V de grootste partij met percentages tussen 30 en bijna 70 procent of zitten ze in een kartel of gemeentelijst waarin de christendemocraten het meeste gewicht hebben. En specifiek voor het Meetjesland is de strijd die al langer woedt tussen Aalter, Eeklo en Maldegem om de primus te zijn in de regio. Door te fuseren versterken ze hun positie.

Zien de inwoners een fusie wel zitten?

Er is maar 1 gemeente waar ze het gevraagd hebben aan de bevolking en dat is in Zingem. Daar heeft de oppositie een referendum verkregen over de fusie met Kruishoutem. De meerderheid die voor de fusie was heeft de mensen daar opgeroepen niet te gaan stemmen en de mensen zijn daar massaal thuis gebleven. Er waren zo weinig stemmen dat ze zelfs niet geteld zijn. Dus veel tegenstand was er daar niet in Zingem. En ook als we het de mensen gaan vragen horen we vaak instemmende of op zijn minst berustende geluiden. Als er al negatieve geluiden te horen zijn dan is het vooral over de eigenheid van de deelgemeenten. Dat vinden de mensen wel belangrijk. Over de dienstverlening maken ze zich dan weer veel minder zorgen. Paspoorten, containerparken, gemeenteschooltjes, brandweer en politie: de mensen zijn er gerust in.