radio2 wijs
Ga je met kinderen een overleden persoon groeten? “Als kind ben ik binnengeduwd bij een overleden non, sindsdien heb ik nooit meer een open kist gegroet”
wo 8 mrt. - 2:00
Je zoon of dochter laten kijken naar iemand die overleden is. Is het wel nodig om het rouwproces te starten? “Ik raad sterk aan om wel te gaan groeten. Het is voor zowel kinderen als volwassenen belangrijk om de realiteit onder ogen te komen”, vertelt Manu Keirse, emeritus hoogleraar Verliesverwerking aan de KULeuven.
Als de kist open is, ga ik niet binnen
Radio2-luisteraar Rosa is 71 en durft na een traumatische ervaring tijdens haar kindertijd, nog steeds geen overledene groeten. “Als kind moest ik een overleden non gaan groeten. Ik had geen idee wat er ging gebeuren. Vroeger werden de mensen thuis opgebaard. Ik werd binnengeduwd in een kamer en opeens lag daar een dode. Ik zie haar daar nog steeds liggen. Sindsdien ben ik nooit meer naar een open kist gaan kijken.”
Als ik een laatste groet ga brengen, vraag ik of de kist open of gesloten is. Als ze open is, ga ik niet binnen! Ik ben zelfs niet bij mijn moeder en vader gaan kijken. Ik kan dat gewoon niet
“Iemand binnenduwen bij zo’n gelegenheid, is nooit goed. Op die manier word je op een schokkende wijze geconfronteerd met de dood. Als je dat doet op een warme en zinvolle manier, is die ervaring helemaal anders. Voorbereiding en uitleg zijn heel belangrijk,” reageert Keirse.
Toen ik vijf was, is mijn overgrootmoeder overleden. Als kind moest je in die tijd overal mee naar toe. Ik werd ook binnengeduwd bij het lichaam. Je probeert er als kind niet aan te denken, maar het komt altijd terug voor je geest. Ik herinner me de kleinste dingen, zelfs het doosje dat gebruikt werd om haar mond dicht te houden.
Mijn dochter vond het belangrijk om haar oma te zien
“Iemand een laatste groet brengen kan een belangrijk element zijn in het verwerkingsproces. Je ziet dat de persoon er niet meer is. Je geeft jezelf de kans om de realiteit onder ogen te zien en te plaatsen wat er gebeurt. Dan kan dat proces starten.”
Mijn dochter van 13 heeft haar oma wel een laatste groet gebracht. Ze vond het heel belangrijk om oma nog een laatste keer te zien. Ze lag er ook heel mooi bij en lag precies te slapen
“Hoe de overleden persoon er uit ziet, speel inderdaad mee. De overledene moet zo natuurlijk mogelijk worden opgebaard. De begrafenisondernemer heeft hier veel ervaring mee. De persoon moet op een toonbare manier in zijn kist liggen. Voordat je gaat groeten, kan je ook altijd vragen op welke manier de persoon verzorgd is.”
“Ik ben als zesjarige jongen ook een keer gaan groeten. Dat was bij een kindje van vier dat overreden was door een vrachtwagen", vertelt de rouwexpert, "De huisarts raadde mijn moeder toen aan om te gaan groeten en om zelfs terug te keren naar het punt waar het ongeval gebeurde. Op die manier kon ik als kind zien waar en wat er was gebeurd. Tijdens de groet, was enkel het handje te zien. De rest was namelijk niet toonbaar om hem op een mooie manier te herinneren."
Mijn vrouw is overleden aan kanker. Ze heeft 18 maanden gevochten en is heel rustig mogen gaan. Ze had geen pijn toen ze stierf en ik vind dat je dat ook kon zien. Ze zag er vredig en mooi uit. Mijn kinderen hebben daarom toegegeven om mijn kleinkinderen toe te laten bij de groet. Ze spreken er nu zelfs nog over. Ze hebben er een waardige herinnering aan.
“Je kan van een rouwplek geen leuke, aangename plek maken. Er is intens verdriet en je wordt geconfronteerd met de dood. Maar als mens kan het deugd doen als je op een zinvolle, mooie en warme manier een laatste groet kan brengen aan een overleden persoon.”
