Het OCMW kan helpen als het tijdelijk moeilijk gaat: "We doen meer dan een leefloon uitkeren"

"De OCMW's voelen de maatschappelijke onzekerheid", zegt Nathalie Debast van de VVSG, de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten. "Mensen worden geconfronteerd met dure facturen. En ze willen weten of ze in aanmerking komen voor bijkomende steun."

"Ik werk hard en toch lukt het niet"

De Inspecteur voelt de onzekerheid ook. Hij krijgt dagelijks mails van mensen die zich zorgen maken.

Zo is er het relaas van Sarah. Ze is een alleenstaande mama met een zoon van negen. "Ik verdien niet slecht. Toch heb ik het elke maand moeilijker om rond te komen. De huur stijgt en de energiefactuur is superduur. Ik houd ongeveer 5 euro per dag over om eten en drinken te kopen." 

Een anonieme luisteraar schrijft: "ik heb een energieafrekening gekregen van 2.457,47 euro. Ik heb maar een pensioen van 1.365 euro. Ik weet niet meer hoe ik dat moet betalen."

De meest cynische reactie komt van Katleen. "Ik werk zelf bij een gerechtsdeurwaarder. Ik vermoed dat wij daar binnenkort zelf een dossier hebben. Ik heb noodgedwongen een nieuwe energieleverancier na het faillissement van de Vlaamse Energieleverancier. Ik zie mijn voorschotfactuur stijgen van 120 euro naar 940 euro per maand. Dat is onbetaalbaar." 

Aanvullende steun op maat

Nathalie Debast vertelt bij De Inspecteur dat het in zo'n geval slim kan zijn om naar het OCMW te stappen.

"Het OCMW doet veel meer dan mensen zomaar een leefloon geven", zegt Debast. "Een leefloon is meestal niet de beste oplossing. Er zijn strenge voorwaarden aan verbonden. En als je een vaste job hebt, kom je er niet voor in aanmerking. Bovendien zal je met een leefloon minder overhouden dan met een vaste job." 

Debast houdt een pleidooi voor steun op maat. "Mensen beseffen niet dat het OCMW op maat werkt. In elk dossier kijken we of er steun kan zijn en hoe die steun het best gegeven wordt. In veel gevallen is die steun tijdelijk, of zelfs eenmalig." 

Recht op een menswaardig leven

Debast verwijst naar artikel 1 van de OCMW wet voor die steun op maat. 

"In dat artikel staat dat elke mens recht heeft op een menswaardig leven", zegt Debast. "Het is net dat artikel dat het mogelijk maakt om steun te geven op maat. Of je nu wel of geen job hebt, heeft er niks mee te maken. Het gaat erom of jij erin slaagt om menswaardig te leven. Als dat tijdelijk niet lukt, helpt het OCMW." 

Debast hamert erop dat het belangrijk is om op tijd aan de alarmbel te trekken. "Wacht niet tot het moment dat de rekeningen zich opstapelen en dat er schulden komen. Dan is het vaak al te laat", zegt Debast. "Het is dan moeilijker voor een OCMW om snel op de bal te spelen en je situatie in te schatten. Het kan dan ook langer aanslepen voordat je hulp krijgt."

Eenmalige steun kan erger voorkomen

Debast geeft concrete voorbeelden van wat aanvullende steun kan zijn. 

"Stel dat jij je rekeningen kan betalen, maar je hebt een onvoorziene kost. Bijvoorbeeld een kind met mentale problemen en jij kan de therapie niet betalen. Een OCMW kan dan helpen", zegt ze. "Het kan zijn dat het OCMW de volledige behandeling terugbetaald of dat het OCMW een deel van de kosten dekt. Evengoed krijg je een lening en betaal je het bedrag na verloop van tijd terug." 

Een ander voorbeeld. "Stel dat je als ouder geen laptop kan voorzien voor je kind. En dat kind heeft die laptop nodig voor school. Ook dan kan het OCMW helpen", zegt Debast. "Een OCMW gaat niet zomaar laptops uitdelen. Maar misschien betaalt het OCMW wel een deel van de kosten. Of zoekt het OCMW via de gemeente naar een laptop voor je kind." 

"Het zijn net die eenmalige ingrepen die het verschil kunnen maken", zegt Debast. "Als jij één keer 300 euro tekort komt, riskeer je dat je andere rekeningen niet betaalt. Voor je het weet, zit je in een negatieve spiraal." 

Aankloppen bij OCMW blijft een drempel 

Iedereen kan een bezoek brengen aan het OCMW. Er zijn geen voorwaarden aan verbonden.

"Toch zien we dat het een moeilijke stap blijft om te zetten", zegt Debast. "Ik begrijp de schroom maar schaamte is nergens voor nodig. Je komt bij ons in een professionele omgeving terecht. Je vertelt je verhaal en we zoeken samen naar de best mogelijke oplossing."

Het OCMW helpt ook op andere vlakken dan enkel het financiële. "Tijdens de coronacrisis hebben we veel mensen geholpen met het invullen van papieren voor tijdelijke werkloosheid. We verwijzen mensen ook door naar andere instanties als dat nodig is."