
radio2 wijs
“In mijn droom word ik zonder tanden wakker." Weet jij wat jouw dromen betekenen?
do 24 nov. - 9:53

Je hecht er misschien niet veel waarde aan, maar er zijn zo van die dromen die vaak terugkomen én herkenbaar zijn voor veel mensen. Dromen over tanden die uitvallen, over vliegen of over naakt je examen afleggen. Je kan ze opbergen als onbelangrijke, nachtelijke kronkels. Of je kan je erin verdiepen en tot wonderlijke analyses komen, zoals psychiater Dirk Olemans. “Dromen zijn heel belangrijk want ze vertellen iets over jou.”
Mijn tanden vallen uit
Zo droomt luisteraar Laurence regelmatig dat haar tanden uitvallen. “Als achtjarige heb ik ooit een lelijke valpartij gemaakt op de speelplaats waarbij ik stukjes van mijn tanden ben verloren. En sindsdien droom ik regelmatig dat ik zonder tanden wakker word.” Volgens Dirk Olemans speelt bij Laurence trauma een grote rol. “Traumatische ervaringen doen dromen omdat het een manier van verwerking is.”
En wat dan met mensen die geen trauma opliepen en toch dromen over een tandeloos bestaan? “Die dromen hebben één ding gemeen: machteloosheid en machtsverlies. Je hebt letterlijk geen bijtkracht meer. Ik probeer in de gesprekken met mijn cliënten na te gaan waarmee zij zelf die droom associëren, want dat beeld heeft een betekenis. Wat speelt er op dit moment in hun leven? Wat geeft hen mogelijk een machteloos gevoel? Dat kan voor iedereen anders zijn. Veel mensen verlangen naar een soort algemeen droomwoordenboek, maar dat bestaat niet.”
In vliegdromen kom je letterlijk los van de realiteit, uit een verlangen om afstand te nemen
Ik droom dat ik vlieg of val
Nogal wat mensen krijgen er in hun dromen een talent bij. Ze brengen hun nachtelijke uren hoog in de lucht door, al vliegend. Luisteraar Gert: “In mijn dromen stijg ik altijd op in de tuin van mijn ouders. Vreemd, aangezien ik al jaren in Portugal woon.”
Psychiater Dirk Olemans: “Freud verklaart vliegdromen vanuit het verleden. Hij verwijst naar de vliegspelletjes die ouders spelen met hun kleine kinderen. Maar zelf heb ik ondervonden dat die dromen ook een andere betekenis kunnen hebben. In vliegdromen kom je letterlijk los van de realiteit. Er is een verlangen om afstand te nemen, misschien uit frustratie met de dagelijkse sleur of andere zaken die op dat moment je leven beheersen.”
Ook valdromen komen vaak voor. Freud wijst daar opnieuw naar de spelletjes die ouders spelen met hun kinderen. Maar Dirk Olemans ziet het anders: “Vallen kan wijzen op een soort gemis in je sociale contacten, het gevoel dat er niemand is om op terug te vallen. Het gaat om basisveiligheid, die er wel of niet is.”
Een sterk gemis kan ervoor zorgen dat jouw dromen een overleden persoon terug oproepen
Naakt in de klas
Droom jij soms ook dat je terug op de schoolbanken zit en een examen moet afleggen? Soms zelfs zonder kleren? Je bent niet de enige. Dirk Olemans: “Ik heb al lang mijn twee universitaire diploma’s op zak en toch droom ook ik nog af en toe dat ik opnieuw examen moet afleggen. Dat zegt iets, he. Vaak hangt het samen met de druk in het echte leven om te presteren. In je droom word je op voorhand al gestraft voor een mogelijk falen. Dan is het nuttig om je zelf af te vragen waarmee jouw droom samenhangt en waarom je gestraft zou moeten worden.”
Luisteraar Rita droomt regelmatig over overleden personen. Ze praat er dan ook mee. Dirk Olemans: “Dat noemen we wensdromen. Een sterk gemis kan ervoor zorgen dat jouw droom die personen terug oproept. Opnieuw gaat het hier over verwerking.”
Kunnen dromen ook voorspellend zijn? Je voorbereiden op iets? Dirk is overtuigd van wel. “Freud keek bij de analyse van dromen enkel naar gebeurtenissen uit het verleden. Jung vond dat dromen toekomstgericht konden zijn. Dromen geven heel intens weer wat je zelf niet in woorden kan uitdrukken. Het zijn geen leugens.”