de madammen
Insectenkenner Peter Berx: “Als je gestoken wordt door een wesp, is dat bijna altijd je eigen schuld"
wo 17 jun. - 1:30
Eigen schuld
“Wespen hebben niet zo'n beste reputatie, maar dat is eigenlijk heel onterecht. Wespen willen eigenlijk helemaal niet op jou afkomen. Als je gestoken wordt, is dat altijd je eigen schuld. Wespen worden getriggerd door felle geuren, kleuren en bewegingen. Geen parfum, witte shirt of iemand die stil zit en ze zullen minder snel steken.”
“Wespen zijn bijzonder goede verdelgers van wél schadelijke insecten. In onze ogen zijn wespen zelf schadelijk, maar wespen zijn vleeseters. Ze moeten hun jongen voeren en zij eten nu eenmaal vlees. Ze vangen voor hun jongen dus andere insecten, vliegen bijvoorbeeld. Als ik moet kiezen tussen vliegen op mijn eten of occasioneel eens een wesp, dan weet ik wel wat ik moet kiezen. Vliegen zijn daarnaast ook vuil, wespen heel proper. Vliegen gaan op koeienvlaaien zitten en dat doen wespen absoluut niet.”
Het wespenseizoen
“Het doel van een volk is om nieuw nageslacht te produceren. Je hebt werksters nodig om nieuw nageslacht te voeren en om dat werknest te bouwen waar ze in moeten worden gehuisvest. En je hebt een koningin nodig die eieren legt.”
“Wanneer de koningin van de wespen in het voorjaar uit winterslaap komt, begint ze eerst met de kolonie weer te doen aangroeien. Ze produceert aan de lopende band larven en die hebben vlees nodig. Dat is nu aan de gang. Er kan al eens een wesp afkomen op een restje vlees als je een bbq houdt bijvoorbeeld, maar eigenlijk zijn wespen vooral heel nuttig en vangen ze veel rupsen, vliegen, muggen…”
Suiker als benzine
“Nu moet je weten, die larven eten dus vlees, maar die maken ook zoet speeksel aan dat ze afgeven aan de volwassen dieren. Want die hebben suiker nodig als benzine om te vliegen. Maar tegen half augustus ongeveer, dan zijn die wespenkolonies op hun hoogtepunt. Ze hebben hun doel bereikt. Het nageslacht is verzekerd en ze hebben nieuwe koninginnen. Dan vermindert de koningin met de productie van larven.”
Op zoek naar zoetstoffen
“Op dat moment begint het wespenseizoen. Want minder larven wil ook zeggen minder zoet speeksel, dus de volwassen dieren gaan op zoek naar suiker. Want die hebben dat dus nodig om te kunnen vliegen. Normaal gezien gaan wespen vooral af op rot fruit enzovoort. Maar in ons volgebouwde Vlaanderen is er natuurlijk niet altijd zoveel rot fruit te vinden. En natuurlijk, Cola is nog gemakkelijker als bron van suiker. Dan kom je op je terras wespen tegen. Zij zijn eigenlijk gewoon op zoek naar zoetstoffen.”
“De kolonie gaat na de zomer weer achteruit en sterft dan uit bij de eerste vorstperiodes. Een wespennest heb je dus maar voor één jaar. Zolang het niet in de weg hangt en er geen kinderen of huisdieren (of mensen met een allergie) in de buurt rondlopen, laat ze dan zitten. Als ze in de grond zitten, rijdt er niet over met je grasmachine.”
Een grote hoornaar
“Onze hoornaars van hier zijn eigenlijk het minst agressief van allemaal. Dat zijn wel de grootste wespen. Soms zijn het joekels van 3cm. Ik kan me voorstellen dat sommige mensen daar wel bang van kunnen zijn, maar die kan je eigenlijk vangen zonder problemen.”
"De Aziatische hoornaar, dat is al een ander verhaal. Hij is in 2004 per ongeluk geïmporteerd naar Frankrijk en heeft intussen ook ons land bereikt. Die is zwart, iets kleiner en heeft bruine pootjes. Hij is niet agressief naar mensen toe, maar is wel bijzonder schadelijk voor bijennesten. Hij haalt namelijk bijenkasten leeg wat een groot probleem is voor imkers.”
“Onze bijen hebben al manieren om zich te verdedigen tegen de hoornaars van hier. Bijen kunnen wespen aanvallen door er allemaal samen in een bol op te gaan zitten en te verhitten die tot de wesp ‘gebakken’ is. Maar de Aziatische hoornaars zijn nieuw voor onze bijen en het duurt even eer ze afweermechanismen ontwikkeld hebben daarvoor. Ze zijn nog niet zover geëvolueerd.”
“En dan heb je ook nog de Japanse hoornaar. Dat zijn échte horror wespen. Ze zijn heel groot en bijzonder agressief. Daarvoor moet je een 3 dubbel imkerpak aandoen met dubbel scherm, want anders spuiten die zelfs gif in je ogen. Als je daar een steek van krijgt, kan je weefsel rond de steek beginnen op te lossen. Dat is echt een nachtmerrie. Maar die komen hier bij ons gelukkig niet voor, al zijn ze wél al gespot in de Verenigde Staten…"
