Is een all-in-one vaatwastablet echt het enige dat in je vaatwasser moet?

Drie voor de prijs van één

All-in-one is minstens ‘drie-in-één’. Want in een all-in vaatwastablet zitten drie belangrijke elementen: een reinigingsproduct, een glansspoelmiddel en onthardingszout.

"Die drie componenten heb je nodig om je vaat goed te reinigen en te laten drogen", zegt chemicus Geert Dehaen. "Eenvoudig gesteld én vanuit wetenschappelijk oogpunt hoef je dus geen extra’s toe te voegen aan je vaatwasmachine."

Toch is het soms iets complexer dan dat. "Het is mogelijk dat je toch nog bijkomend zout zal moeten gebruiken, dat hangt bijvoorbeeld af van de regio waar je woont", zegt Dehaen.

Water speelt een 'harde' rol

Hoe meer calcium en magnesium in je leidingwater, hoe harder het water. "Dat is heel regiogebonden", zegt Geert Dehaen. "Wie bijvoorbeeld in het Leuvense woont, zal merken dat het water daar harder is."

In streken met hard water is het aangewezen om zout toe te voegen aan je machine. "Zo onthard je het water, en kun je kalk op je glazen te voorkomen," zegt Dehaen. "Je kunt ook kiezen voor een waterverzachter, dan hoef je geen extra zout toe te voegen."

Een glansrol voor glansmiddel

Een glansmiddel zorgt er niet alleen voor dat je borden en kopjes meer zullen glanzen, maar ook dat de vaat gemakkelijker droogt. 

Glansmiddel bevat namelijk ‘oppervlaktespanningsverlagende stoffen’. Geert legt dat woord meteen uit: “Zo'n stof zorgt ervoor dat het contactoppervlak tussen de waterdruppel en de vaat verkleint. Daardoor loopt het water gemakkelijker van je servies af en zal de vaat sneller drogen. Je krijgt geen strepen en de glazen blinken mooier.”

Een win-win dus! Of niet? Want een andere luisteraar, Steven, laat weten dat zijn plastic potjes steevast nat uit de vaatwasser komen.

Ook daarvoor is er volgens Geert Dehaen een logische uitleg. “De warmtecapaciteit van glas en plastic verschilt. Dat betekent dat glas gemakkelijker warmte opneemt dan plastic. Door die warmte zal water dus gemakkelijker verdampen op een glas.” Vervelend, maar er is wel iets aan te doen. Volgens Geert kun je in zo'n geval proberen wat extra glansmiddel toe te voegen. 

Het glansmiddel moet natuurlijk wel zijn werk kunnen doen. "Stapel je vaatwasser daarom niet te vol. Anders kan het glansmiddel niet overal aan. En haal je vaat ook niet te snel uit de vaatwasser: je moet hem de tijd geven om te drogen.

Slimme vaatwasser, slimme tabletten

Luisteraar Monique zegt dat ze pas iets extra toevoegt aan haar vaatwasser wanneer de machine aangeeft dat er iets nodig is. "Dat is natuurlijk niet slecht", zegt chemicus Geert. "Sommige vaatwasmachines zullen piepen of flikkeren, maar het kan eigenlijk geen kwaad als je dat negeert."

Puur wetenschappelijk gezien bevat een vaatwastablet álle elementen om je vaat proper te krijgen", zegt Geert. Dat zijn: 

• Surfactanten: stoffen die ervoor zorgen dat vet en vuil worden losgeweekt;
• Bleekmiddelen: om hardnekkige vlekken van bijvoorbeeld koffie of thee te verwijderen;
• Enzymen: om het zetmeel en proteïnen dat in etensresten zit af te breken;
• Alcali: nog een vetverwijderaar;
• En parfums: zodat je vaat aangenaam ruikt.

Naast al die stoffen zit er ook nog een waterontharder in all-in vaatwastabletten. Want ook al gebruik je een waterverzachter, er kunnen toch nog altijd calcium- en magnesiumionen in het water zitten. 

Tablet of poeder? 

Sommige luisteraars zweren bij vaatwaspoeder, en daar is volgens Geert helemaal niets mis mee. "De all-in-one tablet is op de markt gekomen om het ons gemakkelijk te maken. Zo hoef je niet alle componenten (zout, spoelmiddel en afwaspoeder) apart te kopen. Maar dat mág natuurlijk wel. Puur wetenschappelijk gezien is dat even goed!"