Je mag de inhoud van het account van je puber niet zomaar inkijken

Zonder toestemming kleren kopen op Zalando

De 15-jarige dochter van Eef heeft zonder toestemming van haar ouders een account aangemaakt bij de online kledingwinkel Zalando. Ze bestelt ook echt kleren, want bij Zalando kun je het zo regelen dat de factuur pas komt na de levering. Eef heeft het pas door wanneer de kleren thuis geleverd worden. 

Eef wil die kleren absoluut niet betalen en dus vraagt ze Zalando om het account van haar dochter te blokkeren. Tot haar verbazing doet Zalando daar moeilijk over. Pas na veel aandringen lukt het haar op dat account op te zeggen. 

Minderjarigen hebben ook privacyrechten

Het verhaal van Eef legt een probleem bloot waar heel wat ouders mee te maken kunnen krijgen. Pubers spenderen veel tijd op het internet en ze maken voor van alles en nog wat een account aan. En ja, dat betekent dat hun persoonsgegevens bij al die accounts goed beschermd zijn.

Sinds mei vorig jaar is er een nieuwe Europese Privacy wet. De AVG ofwel de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Volgens die Verordening moeten aanbieders van online informatiediensten zoals sociale media, websites en apps de toestemming hebben van de ouders om gegevens te verwerken voor alle jongeren onder de 16 jaar.

Landen mogen die leeftijd van 16 jaar nog verlagen tot minimum 13 jaar. Ons land heeft dat gedaan en dus mag elk kind dat ouder is dan 13 jaar een account aanmaken op een website of sociale media.

En aangezien al die jongeren een account mogen aanmaken, worden ze ook beschermd door de wet op de privacy. Hun persoonsgegevens zijn vertrouwelijk en dus heb je als ouder niet zomaar het recht om de gegevens van het account van je zoon of dochter in te kijken. 

Ouderlijk gezag blijft ook gelden

Vanaf de leeftijd van 13 jaar hebben jongeren dus het recht om een account aan te maken op websites, sociale media en apps. Ook als het om een betalende dienst gaat. 

Tegelijkertijd is het wel belangrijk om aan te stippen dat het ouderlijk gezag ook nog altijd meetelt.  

Want als je het puur theoretisch bekijkt, is elke minderjarige handelingsonbekwaam. Dat betekent dat een minderjarige zelfs geen busticket of snoep kan kopen. Maar aangezien de theorie in de praktijk niet haalbaar is, aanvaardt onze rechtspraak het wel dat kinderen en jongeren dagdagelijkse dingen kopen.

Hoe ouder je kind wordt, hoe soepeler die uitzondering wordt gehanteerd.

Is je kind bekwaam om online te shoppen? 

In het geval van Eef en haar dochter is de grote vraag of haar dochter al dan niet bekwaam is om voor honderden euro's kleren te kopen. 

Je kan erover discussiëren.

De FOD economie heeft de zaak ook bekeken en de dienst wijst erop dat bedrijven ook een grote verantwoordelijkheid hebben. Ze moeten voldoende maatregelen nemen om bepaalde groepen consumenten, zoals minderjarigen, te beschermen omdat ze vatbaar zijn voor beïnvloeding.

Je hebt als ouder dus zeker het recht om die aankopen te betwisten. Stel nu dat Zalando de zaak van Eef niet zou willen oplossen. En Eef krijgt facturen voor kleren die ze niet wil betalen, dan zou ze die aankopen ook nietig kunnen laten verklaren door de rechter als het tot een rechtszaak komt.

Nog vragen? 

Je kan online nog extra informatie vinden over de online rechten van jongeren. 

tZitemzo (voorheen Kinderrechtswinkel) is een organisatie waar minderjarigen, maar ook voor volwassenen en diensten vragen kunnen stellen over kinderrechten in het algemeen. Op de website van de organisatie kan je een folder downlaoden met informatie over jongeren en privacy. 

Ook op de website van de gegevensbeschermingsautoriteit, voorheen de privacycommissie, kan je informatie vinden. En op de verwante website ikbeslis.be vind je informatie op maat van jongeren.