Neurologe en slaapexperte Inge Declercq: "Haal je gsm weg uit je bed, dat is een echte slaapdoder!"

“We zien dat niet enkel slapeloosheid, maar ook andere slaapstoornissen toenemen. Er is een constante onderhuidse angst, maar ook veel stress. Stress kan knagen aan je en het stopt ook niet 's nachts", vertelt neurologe en slaapexperte Inge Declercq, werkzaam in het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen.

Slapeloosheid: hoe komt dat?

“Acute stressreacties in het lichaam zijn normaal. Die heb je constant en ze zijn zeker ook nodig. Bijvoorbeeld als je in je auto zit en je moet plots remmen voor iemand die oversteekt. Dan ben je blij dat je lichaam die stressreactie aan kan. Maar het is een probleem als die stress altijd aanwezig blijft. Dan maakt je lichaam continu stresshormonen aan. En die dienen om je wakker te houden en te maken. Dus als die hormonen maar blijven komen, dan stapelt zich dat op. En dan raak je overprikkeld”, vertelt Inge.

Je kent het misschien wel: je wil gaan slapen en dan lig je in je bed, maar je kan je hoofd niet uitzetten. “Dat is een mooie uiting van die stresshormonen die een te grote rol spelen. Je hoort mensen dan ook vaak zeggen: ik ben zo moe, maar ze zijn vooral ook zo gespannen dat ze niet kunnen slapen.”

Wat kan helpen? 

“Je hebt bijvoorbeeld visualisatietechnieken, die kunnen je helpen om je af te leiden van het piekeren. Er zijn veel mensen die ook mediteren of ademhalingsoefeningen doen. Dat werkt ook heel goed! Maar soms maken ze een grote fout: je doet de oefeningen het best niet in je bed. Je verwerkt die prikkels beter op een andere plek, om dan rustig naar je bed te gaan. Er is niet één bepaalde oplossing die voor iedereen werkt, je moet kijken wat jou aanspreekt en waar je mee kan oefenen. Maar andere technieken zijn bijvoorbeeld een wandelingetje doen, soms kan praten met iemand ook goed helpen, ademhalingsoefeningen zoals hartcoherentie-oefeningen. Dat is eigenlijk een simpele ademhaling waarbij je met vertraging gaat werken."  
 
"Eén van de oefeningen waarmee ik in de praktijk werk is een ‘piekerhoekje’. Piekeren doen we allemaal en het slechte nieuws is, je kan piekeren niet stoppen. Maar je kan wel leren er anders mee om te gaan. Je zoekt dan eigenlijk een plekje thuis waar je al je piekergedachten laat gaan, je kan ze eventueel opschrijven. Maar dat moet dus weer op een andere plek zijn dan in je bed. Dat kan even duren, maar er zijn veel mensen die daar baat bij hebben. Als je echte slaapproblemen hebt, dan laat je je ook het best begeleiden hierin. Dat kan bijvoorbeeld door een psycholoog die echt getraind is in slaaptherapie.”

Geen medicatie

Neurologe Inge Declercq is alvast geen voorstander van slaapmedicatie. “Dat is eigenlijk boter aan de galg. Het zal je hersenen knock-out slaan en je zal vooral het gevoel hebben dat je meer slaapt. Maar dat is voornamelijk lichte slaap. En dan heb je ook nog al die bijwerkingen van slaapmedicatie... Het lost nooit je slaapproblemen an sich op. Ik ben absoluut geen voorstander en ik schrijf het haast nooit voor. Er zijn mensen met échte slaapproblemen zoals narcolepsie, dan kan je echt niet slapen, maar dat is een ander verhaal. Maar normaal kan iedereen slapen.”

Geen gsm in bed!

“Ik kan het niet genoeg zeggen: het best géén gsm in bed! Als je hem puur als wekker gebruikt, dan kan ik er nog inkomen. Maar dan zet je hem ‘s avonds in vliegtuigmodus zodat je ook geen prikkels krijgt. Maar geef toe: hoeveel mensen scrollen nog even op hun gsm 's avonds in bed? Of worden ‘s nachts wakker en kijken toch snel nog even of er bepaalde meldingen zijn? Dat is dus echt een slaapdoder!” 
 
Om verschillende redenen is het goed om geen gsm mee te nemen in je bed. “Eén van de belangrijkste redenen is melatonine, het hormoon dat we aanmaken om te slapen. In het Grieks betekent ‘Melas’ donker. We zijn dus als mens geprogrammeerd om dat aan te maken, op voorwaarde dat het donker genoeg is. En het licht uit je digitale scherm is blauw licht. En via je ogen stuurt dat eigenlijk een waaksignaal naar je hersenen. Zo verstoor je je eigen slaap. En dat zal zich uiten bij het inslapen, maar ook op je slaapkwaliteit. Daarnaast krijg je via je gsm en ook sociale media prikkels door. Dan maakt je lichaam een andere stof aan: dopamine. En hier ga je ook weer wakker van worden. Dus haal die gsm weg uit je bed! (lacht)", zegt neuroloog Inge. 

Wil je nog meer tips over slapen, slapeloosheid en wat je eraan kan doen? Neurologe en slaapexperte Inge Declercq schreef er ook een boek over: 'De kracht van slapen, een goede nachtrust begint overdag.'