Oost-Vlaamse burgemeesters maken beloftes bij Radio 2

Woensdag 30 januari 2019 zullen we herinneren als een dag waarop onze provincie bedekt was onder een sneeuwtapijt. Maar het is ook de dag waarop 51 burgemeesters hun plannen voor de komende 6 jaar vertelden. De sneeuw schrikte hen niet af en mooi op tijd stroomden ze één voor één onze redactie binnen.

De burgemeesters maakten duidelijke beloften op korte en op lange termijn. Opvallend: bijna nergens gaan de gemeentebelastingen omhoog, overal wordt ingezet op meer inspraak van de burgers, koning auto verliest ook in kleinere gemeenten terrein en nergens staan er fusies met buurgemeenten in de steigers. Ook heel wat vrijetijds- en sporthallen zullen, als de burgemeesters hun woord houden, de komende zes jaar uit de grond rijzen.

Belastingen

Wie bang is voor verhoogde belastingen, kan op beide oren slapen. Bijna geen enkele gemeente of stad plant hogere belastingen tenzij de tijd uitwijst dat het écht niet anders kan. Enkel de burgemeesters van Sint-Gillis-Waas en Geraardsbergen geven toe dat ze de belastingen toch zullen verhogen om een aantal investeringen te kunnen doen.

Fusiegemeenten in de maak?

Ook over de fusies zijn de meeste gemeenten erg uitgesproken. Heel wat gemeenten (onder meer Gavere, Zottegem, Wortegem-Petegem, Sint-Lievens-Houtem, Sint-Gillis-Waas, Ninove, Merelbeke, Horebeke) hameren op hun eigenheid en willen die liever niet opgeven. Ze zien een fusie op korte termijn niet zitten. Kleine gemeenten beseffen wel dat er mogelijk een verplichting komt om samen te werken. Zo gaven heel wat burgemeesters toe dat er achter de schermen al gesprekken zijn geweest met buurgemeenten over een mogelijke samenwerking.

Maar er zijn ook gemeenten die uit de boot lijken te vallen. Zo vindt Eeklo in het Meetjesland moeilijk een partnergemeente, al lonken ze zelf naar gemeenten uit het krekengebied. Wetteren kampt met een soortgelijk probleem, ook die gemeente lijkt uit de boot te vallen in de informele fusiegesprekken die nu vaak plaats vinden.

Gemeenten die nu al in politie- of brandweerzones samenwerken, zien het eventueel wel zitten om de banden nog wat nauwer aan te halen. Ook intercommunales openen deuren om over de grenzen van gemeenten over bepaalde thema’s samen te werken. Zo zijn er in het Waasland voorzichtige plannen om een eigen oplossing te bedenken voor het tekort aan openbaar vervoer in het aanloopgebied naar de haven. Een pendelbus, die nu nog ontbreekt, zou door de gemeente zelf georganiseerd kunnen worden.

Ronse wil wel maar mag niet

De enige stad die aangeeft wel te willen fuseren is Ronse. Maar, daar wringt een ander schoentje. De stad mag niet aan schaalvergroting doen, omdat ze een bijzonder statuut heeft. Ronse is immers een faciliteitengemeenten. Dergelijke gemeenten vallen buiten een mogelijke fusieronde. De stad heeft al stappen ondernomen om het statuut als faciliteitengemeenten te laten herbekijken, voorlopig zonder succes. Moest daar toch een doorbraak komen, dan wil Ronse maar wat graag met onder meer Kluisbergen en Maarkedal samenzitten.

Koning auto verliest terrein

Eén van de heetste hangijzers is mobiliteit. Heel wat gemeenten, ook kleinere, willen daar op erg korte termijn werk van maken. In onder meer Melle, Zele, Sint-Gillis-Waas, Zottegem en Erpe-Mere wordt deze legislatuur al een nieuw mobiliteitsplan ingevoerd. Daarbij valt op dat de auto overal aan terrein verliest. En dat lokale besturen duidelijk inzetten op de fiets en alternatieve vervoermiddelen.

In Sint-Laureins wil de gemeente zelf een pendelbus voorzien die bewoners naar één mobiliteitspunt brengt. Daar kunnen inwoners overstappen op de bus of op deelfietsen. Ook in Zele is er extra aandacht voor de fiets, daar is zelfs een speciale schepen aangesteld die alle beleidsmaatregelen van vroeger en nu gaat aftoetsen aan hun fietsvriendelijkheid.

De uitbouw van de fietsinfrastructuur staat bijna overal op de agenda. Zo ook onder andere in De Pinte, Deinze, Dendermonde, Evergem en Kaprijke. Gemeentebesturen wijzen daarbij wel naar andere overheden zoals de provincie en de Vlaamse overheid. Ze vragen aan hen om bijkomende budgetten vrij te maken én om moeilijke punten aan te pakken zoals gewestwegen die buiten de bevoegdheden van de gemeenten vallen.

Ook de verkeersveiligheid aan scholen baart veel burgemeesters zorgen. Zo zal de zone 30 op verschillende plaatsen worden uitgebreid en zullen heel wat gemeenten auto’s weren tijdens de spitsuren aan schoolpoorten. Wichelen gaat nog een stapje verder. Daar starten ze met een proefproject waarbij fietsende schoolkinderen worden getrackt met een gps-systeem. Wie vaak met de fiets naar school gaat, kan door het gemeentebestuur beloond worden. Bijvoorbeeld met een gratis ritje op een attractie op de kermis. Het zijn maar enkele initiatieven om de mobiliteitsknoop lokaal te ontwarren én om ervoor te zorgen dat mensen de auto zullen laten staan.

Bouwen, bouwen en nog eens bouwen

Gemeentebesturen hebben duidelijk een baksteen in de maag want er zal de komende zes jaar aardig gebouwd worden. Sporthallen, lokalen voor de jeugdbeweging en dienstencentra schieten als paddenstoelen uit de grond. Enkele landelijke gemeenten willen een inhaalbeweging maken om het verenigingsleven zo te stimuleren. De plannen voor een nieuw zwembad in Brakel en Lokeren zijn heel erg concreet. In Lierde komt een nieuwe danszaal voor de lokale clubs. In Oudenaarde bouwen ze een nieuw voetbalstadion. Haaltert en Lebbeke krijgen een nieuwe polyvalente zaal. In de nieuwe fusiegemeente Kruisem komt er een dienstencentrum bij. En ook de cultuurhuizen worden niet vergeten. Zottegem en Kruisem wil daar extra geld in steken.

Er worden veel gemeentevoorzieningen gebouwd maar als we de burgemeesters mogen geloven wordt er ook beter nagedacht over woningenbouw. Landelijke gemeenten willen de hoogbouw buiten de dorpskernen beperken. Lede gaat daar zelfs een soort appartementsverbod voor opstellen. In andere regio’s, zoals bijvoorbeeld Deinze, willen ze geen nieuwe open ruimte aansnijden om woningen te bouwen. Er wordt dus overal nagedacht over verdichting. De tijden van de lintbebouwingen en de ongebreidelde verkavelingen lijken dus voorgoed voorbij.

Klimaat

Ook het klimaat baart veel burgemeesters zorgen. De auto moet in sommige gemeenten wijken voor milieuvriendelijkere alternatieven. Er komen op veel plekken ook bossen bij. Bijvoorbeeld in Melle waar een nieuwe school komt met een park als rustplek. In Lochristi gaan ze dan weer het oude kerkhof omvormen tot een kleine groene zone. In Lierde willen ze 3000 bomen planten. Zottegem investeert ook nog eens 60.000 euro in een klimaatfonds. 

Participatie

Verbinden, beter luisteren, inspraak creeëren… het zijn termen die erg vaak opduiken. In Gent willen ze wijkplatforms installeren om het overleg met de burgers beter te laten verlopen. In Wichelen gaan ze zelfs een spiegelgemeenteraad organiseren. Ze gaan er mensen uitloten die in die gemeenteraad mogen zitten. Zij kunnen dan hun ongezouten mening geven over actuele en belangrijke dossiers.  In Sint-Lievens-Houtem organiseren ze een echte participatieraad over de mobiliteit zodat de burgers écht mee kunnen beslissen over wat er moet veranderen. Ook in Kaprijke, Zelzate en Oudenaarde staan participatie hoog op de agenda. In Nazareth gaan ze heel ver: daar gaan ze alle inwoners (vanaf 16 jaar) een echte vragenlijst voorleggen over verwachtingen en dingen die aangepakt moeten worden. Op basis daarvan gaan ze een beleid uitstippelen.