Radiorechter Jan Nolf: "Geld achterhouden als je ontevreden bent kan, maar niet te veel"

Voor zijn uitspraak baseert De Radiorechter zich niet enkel op het verhaal van de drie partijen en op wat hij ter plaatse zag. Ook met de wetgeving en de contractuele regels houdt hij rekening.

Contract van aanneming

Als je met een aannemer een contract afsluit is dat meestal een ‘contract van aanneming’. Het is geen loutere koop/verkoop en geen loutere dienstverlening maar een combinatie van beide. Een aannemer (of het nu een loodgieter, elektricien of plaatser van ramen is) verkoopt je iets, levert het én plaatst het ook.

Die speciale combinatie maakt dat het zeer belangrijk is de afspraken goed vast te leggen in een offerte. Zowel wat materialen betreft als leverings- en betalingstermijnen. Die offerte kan uiteraard wel nog evolueren als er uiteindelijk andere materialen gebruikt worden, of toebehoren en noem maar op. Dan wijzigt ook de prijs, en dat moet uiteraard ook opnieuw vastgelegd worden zodat beide partijen op de hoogte zijn. Goede afspraken maken goede vrienden, en het omgekeerde geldt ook. Bij wazige afspraken en te kleine lettertjes volgt snel wantrouwen en ruzie.

Twijfels over kwaliteit?

Goed vakmanschap heeft iets van de ‘goede huisvader’: een aannemer levert de kwaliteit die hij ook zelf graag zou hebben. Dat is niet het beste en niet het duurste. Maar als het over veiligheid, energie en leefmilieu gaat (dus ook in de bouw) hebben we het snel over een hogere norm, de BBT ‘Best Beschikbare Technieken’, dus een hoog niveau van kwaliteit.

Soms ontstaat er ook een discussie over de prestaties zelf, bijvoorbeeld als er bij afbraakwerken schade ontstaat. Als het over dergelijke direct zichtbare problemen gaat moet je die meteen melden, liefst met een foto want anders worden het ‘vijgen na Pasen” en een discussie waar ook een rechter niet uit raakt.

Kan je betalingen inhouden als je niet tevreden bent?

Ja, de eerste voorwaarde is dat je aan de aannemer nauwkeurig motiveert per mail of brief wat je klachten zijn. Maak daar geen vervolgverhaal van, maar wees meteen volledig, duidelijk en beleefd.

Tweede voorwaarde: Proportionaliteit. Hou nooit meer centen in dan de aangeklaagde gebreken waard zijn, want dat heeft een dubbel nadeel als je zaak voor de rechter komt. Je maakt enerzijds je klacht ongeloofwaardig, anderzijds riskeer je ook zelf te moeten opdraaien voor de expertise- en gerechtskosten als de rechter merkt dat je stevig overdreef.

Kan je fouten laten afwerken door een andere aannemer?

Het gevaarlijkste wat je kan doen is het minder goede werk van je aannemer zomaar laten corrigeren door een andere aannemer die je er snel bij roept als vervanger. Dan verbrod je echt je kansen in een procedure, want niemand kan nog reconstrueren wie wat fout of goed gedaan heeft.

Als je niet tevreden bent, moet je je aannemer klaar en duidelijk aanmanen, dus ‘in gebreke stellen’. Als die ook dan niet reageert, mag je géén beroep doen op een andere aannemer vooraleer je de toestand door een onpartijdige deskundige hebt laten vaststellen, met de in gebreke gestelde aannemer erbij.

In de praktijk gebeurt dat best door een gerechtsdeskundige, wat dan bewijswaarde heeft, ook als de aangemaande aannemer zijn kat stuurt. Maar dan zit je al meteen in een procedure natuurlijk.

Ontbinding van het contract

Als je een product in een winkel of via internet koopt en het voldoet niet, dan stuur je het naar de afzender terug en vraag je je centen terug. Zo eenvoudig is dat niet bij een aanneming, want er zijn ondertussen ook werkuren gepresteerd, toebehoren geplaatst, bestaande toestanden veranderd. Het is dan niet zo eenvoudig in een ‘rewind’-modus te gaan, alsof er niets gebeurd was.

Ontbinding is trouwens iets dat in principe enkel door een rechter kan uitgesproken worden. Rechters zijn daarbij terughoudend om het niet erger te maken dan het al is, en kiezen soms hoogstens voor een gedeeltelijke ontbinding van een contract.

Meestal proberen ze de uitvoering van de overeenkomst te corrigeren, zeg maar te ‘coachen’ via de bijstand van een gerechtsdeskundige, die alles weer op de juiste sporen zet. Zo'n ontbinding gaat via de rechtbank, dat kost geld, vaak veel geld.