Repareren, repareren. Wie z'n best doet, kan het leren

Nieuw is niet altijd beter

Producenten hameren voortdurend op het feit dat we verouderde kapotte elektro toestellen moeten vervangen door nieuwe exemplaren. Nieuwe toestellen verbruiken een pak minder waardoor ze beter zijn voor onze portemonnee en het milieu. Maar volgens reparatie expert Maarten Depypere klopt dat niet. 

Maarten werkt voor iFixit Europe. Dat is een groot online platform dat volledig in het teken staat van reparatie. Je kan er gereedschap kopen om elektro te repareren maar de website staat ook vol met handleidingen zodat je weet hoe de toestellen in elkaar zitten. 

Dingen repareren is volgens Maarten veel nuttiger dan oude toestellen vervangen. "Er zijn veel studies die dat bevestigen. Nieuwe producten zijn vaak zuiniger in energieverbruik maar dat is een beperkte winst. Terwijl de productiekost van nieuwe toestellen toch wel een grote impact heeft op het milieu. Een koelkast mag tot twintig jaar gebruikt worden vooraleer de winst van een zuiniger toestel volledig verrekend is."

Herstellen lukt vaker dan je denkt 

Je kan meer toestellen herstellen dan je denkt. Alleen of dankzij de hulp van een handige buurman, een vrijwilliger in een repair café of een vakman. Maarten geeft met plezier een paar tips om het repareren aan te moedigen. 

• Zoek informatie op online. 
• Er zijn veel filmpjes te vinden die tonen hoe je iets moet herstellen.
• Op ifixit.com vind je handleidingen van toestellen. Zo weet je hoe je het herstel moet aanpakken. 
• Ervaren reparateurs kunnen je een handje helpen in een Repair Café.
• De volledige kalender voor 2019 vind je hier.
• Een goeie elektro vakman doet wonderen! Een elektro keten is minder snel geneigd om een ouder toestel te herstellen. 

Hoge kostprijs voor herstellingen is struikelblok 

Maarten heeft als expert ook deelgenomen aan enkele vergaderingen van het duurzaamheidsplatform. Dat platform werd opgericht door de Federale regering met als doel concrete maatregelen uit te werken die de reparatie van toestellen goedkoper moet maken. "Jammer genoeg is dat initiatief een stille dood gestorven vooraleer er concrete plannen waren. Er is te weinig politieke moed en die heb je wel nodig als je wil opboksen tegen de argumenten van de producenten." 

En België is een klein land. Maar dat betekent niet dat de overheid niks kan doen. Vooral op het vlak van de herstelkosten zijn er wel wat mogelijkheden. Zo zou je de kosten voor herstel fiscaal aftrekbaar kunnen maken. In Zweden bestaat er nu al een systeem waarbij je de kosten voor bepaalde herstellingen terugtrekt van de belastingen. Een ander voorbeeld komt uit Frankrijk. Daar moeten producenten verplicht aangeven hoe lang de wisselstukken voor een toestel beschikbaar zullen blijven. Zo kan je als consument gemakkelijker inschatten hoe goed jouw toestel te herstellen zal zijn.

Rond de problematiek van wisselstukken stipt Maarten nog een belangrijk punt aan. "We pleiten ervoor om software ook te definiëren als wisselstuk. Het zou niet mogen dat een producent een update kan doen waardoor jouw 'oude' toestel niet meer werkt." 

Europa kiest voor een verbod op slechte toestellen

Europa reguleert de markttoegang van producten. Alleen toestellen die voldoen aan bepaalde voorwaarden mogen verkocht worden. En die voorwaarden worden geregeld herzien en dus ook strenger gemaakt. 

Er is recent, in december 2018, nog een aanpassing gebeurd voor koelkasten. Daar is de norm nu dat de wisselstukken vanaf 2021 minstens zeven jaar beschikbaar moeten zijn voor de consument. Maarten vindt het een goeie eerste stap maar tegelijkertijd is het onvoldoende. "Als je weet dat de levensduur van een koelkast gemiddeld 14 jaar is, dan is het gewoon onvoldoende dat de wisselstukken slechts die zeven jaar beschikbaar moeten zijn."

Met het oog op de toekomst hoopt Maarten dan ook dat producenten na verloop van tijd de reparatiemogelijkheden van toestellen zullen uitspelen als commercieel voordeel. "Het zou goed zijn als producenten reclame maken met het feit dat zij wisselstukken wél langer aanbieden. Zo kan je als consument beter inschatten hoe gemakkelijk een toestel te herstellen is en dan kan je daar eventueel voor kiezen."