'Tournée Minérale' levert nieuwe manier om alcoholverbod te controleren

Ruim 60.000 Belgen lieten in februari de alcoholische dranken links liggen omdat ze meededen aan Tournée Minérale, een maand zonder alcohol. De Universiteit Gent riep deelnemers dit jaar op om mee te doen aan een grootschalig bloedonderzoek rond alcoholgebruik. Zij moesten zelf bloedprikken nemen aan het begin van februari, halfweg en op het einde. Ze kregen er een pakket voor van de universiteit en moesten de stalen gewoon per post terugsturen. Uiteindelijk stuurden 700 mensen bruikbare stalen in, na controles bleek dat 600 testpersonen betrouwbare bloedprikken had ingezonden. Onderzoekers konden op basis daarvan een nieuwe methode ontwikkelen om na te gaan of iemand zich aan een drankverbod houdt of niet. 

Hoe werkt het? 

"De huidige bloedanalyses die gebruikt worden om te kijken of iemand geen alcohol gedronken heeft, werken met indirecte alcoholmerkers. We ondervinden dat die test niet altijd waterdicht is. Mensen die overmatig drinken glippen soms nog door de mazen van het net. Onze nieuwe methode is een pak betrouwbaarder, want we werken met een directe alcoholmerker in het bloed, phosphatidylethanols (PEth). Het is de eerste keer dat we zo'n grootschalig onderzoek hebben kunnen doen met PEth, dat allemaal dankzij Tournée Minérale", zegt onderzoeker Christophe Stove van Universiteit Gent.

De onderzoekers konden op basis van alle verzamelde data een wiskundig model opstellen waarmee ze kunnen zien of iemand écht van de drank is gebleven of niet. "We kunnen het zelfs zien als iemand een heel klein beetje alcohol heeft gedronken", benadrukt Stove. 

Drankverbod

De nieuwe methode kan gebruikt worden door privépersonen om te bewijzen dat ze gestopt zijn met drinken én kan ook door het gerecht gebruikt worden voor mensen met een (tijdelijk) rijverbod. "Mensen met een alcoholprobleem waarvan het rijbewijs is ingetrokken, bijvoorbeeld na het veroorzaken van een ongeval onder invloed, kunnen met deze methode bewijzen dat ze écht geen druppel alcohol meer gedronken hebben", zegt Stove. "Het is een betere garantie dan de huidige bloedtests of de haaranalyses die soms gebruikt worden."

Wetswijziging 

De universiteit pleit er nu voor om de directe alcoholmerker en het nieuwe systeem overal te gaan gebruiken, in alle rechtbanken in het land. "Daarvoor zal de wet wel gewijzigd moeten worden. Want er moeten natuurlijk garanties zijn dat alle instituten die bloedtests uitvoeren dezelfde techniek gebruiken. Het kan niet dat het ene analysecentrum het wel doet en het andere niet. De kern van de zaak is dat mensen die gestopt zijn met drinken dat nu ook écht kunnen aantonen", besluit Stove.  

Eén op de vijf deelnemers dronk te veel 

Het onderzoek leverde niet alleen de nieuwe methode op. Er waren ook andere interessante zaken. Zo waren de onderzoekers verrast over het hoge aantal bruikbare stalen dat ingestuurd werd (van 600 mensen). Bij zelftesting is er altijd een risico dat de stalen niet helemaal correct zijn genomen of dat er andere fouten gebeuren. Door een aantal controleonderzoeken zijn de onbruikbare bloedsamples van een 100-tal mensen eruit gehaald.

Een andere conclusie is dat de meeste deelnemers aan Tournée Minérale geen verontrustend alcoholgebruik hadden bij het begin van de alcoholvrije maand. Zo'n 40 procent van de deelnemers had erg weinig sporen in het bloed van alcohol, zij drinken dus sowieso erg weinig. Bij evenveel mensen waren er sporen van 'sociaal drinkgedrag' terug te vinden. Dat betekent dat mensen wel af en toe alcohol drinken maar niet zorgwekkend. Een kleine twintig procent van de deelnemers dronk wel te veel. In zes procent van de gevallen was het alcoholgebruik zelfs problematisch (zes pintjes/fles wijn per dag).